Nurg‘ali Nusipjanov

Nurgʻali Nusipjan Oʻgʻli Nusipjanov (1937-yil 5-yanvarda Toldiqoʻrgʻon viloyati Gvardiya tumani, Kurengbel (Oltinemel) yaqinidagi Doʻlanali qishlogʻida tugʻilgan) — qoʻshiqchi. Qozogʻiston xalq artisti. Qozogʻiston Davlat mukofoti sovrindori. Parasat, "Shon- sharaf " ordeni sohibi.

Nurg'ali Nusipjan O'g'li Nusipjanov
Нұрғали Нүсіпжанұлы Нүсіпжанов
Tavalludi	1937-til 5-yanvar Taldiqo'rg'on viloyati
Fuqaroligi	SSSR, Qozogʻiston
Kasbi	Qo'shiqchi
Unvoni	Qozoq xalq cholgʻu asboblari orkestri yetakchisi (1976-1996); Qozogʻiston davlat filarmoniyasining solisti
Mukofotlari	Qozogʻiston Respublikasi Davlat mukofoti

Umumiy maʼlumotlari

Nurgali Nusipjonuli 1937-yil 5-yanvarda Toldiqoʻrgʻon viloyati Gvardiya tumanidagi Kurenbel (Oltinemel) yaqinidagi Doʻlanali qishlogʻida oddiy choʻpon oilasida tugʻilgan.Uning ajdodlari qadimdan shu hududda yashab kelishgan. *Qoʻgʻalidagi oʻrta maktab yillarida u qoʻshiq aytishni yaxshi koʻrardi.Uchinchi sinfda oʻqib yurganida badiiy tashkilot aʼzosi sifatida ota-onalar uchun saylovoldi kontsertlarining birida „Qizil bayday“ va „Qizdar-ay“ qoʻshiqlarini ijro etib, faxriy yorliq olgan. Nurgʻali Moskvadagi talabalar va yoshlar oʻrtasida oʻtkaziladigan festivalga yoʻllanma olish uchun qishloq va viloyat tanlovlaridan oʻtadi. Va nihoyat, u Olmaotadagi final musobaqasida ishtirok etdi.Hakamlar hay’ati Nurgʻalining qoʻshiqchilik isteʼdodini koʻrib, unga konservatoriyaga oʻqishga kirishni taklif qilishdi.

Sanʼat yoʻli

• Nurgʻali oʻn toʻqqiz yoshida qoʻshiqchilik sanʼati boʻyicha professional, har tomonlama taʼlim-tarbiya olish maqsadini koʻtardi. 1956-yilda Qozoq milliy konservatoriyasi Qurmangazi nomidagi qora musiqa uyiga oʻqishga qabul qilindi. Bu yerda yetti yil taniqli oʻqituvchi — Qozogʻiston xalq artisti Nadejda Nikolaevna Samishina sinfida tahsil oldi . Nurgʻalining teran, boʻgʻiq ovozi domlaga yoqdi. Konservatoriyani tugatgach, Nurgali Qozogʻiston Davlat akademik opera va balet teatriga ishga yuborildi. Bu vaqtda Nurgali Qozogʻistonning baʼzi viloyatlarida kontsert berishni boshladi. Bu yerda u ikki yil qoʻshiqchi boʻlib ishladi. U yakkaxon xonanda boʻlishni orzu qilar edi. Uning kasbiy yoʻli uni Qozogʻiston televideniesi va radioeshittirishlari davlat qoʻmitasiga olib keldi. Bu jamoada Nurgʻali musiqa yangiliklari muharrirligidan bosh muharrirlik darajasiga koʻtarildi. Nurgʻali Nusipjonov (1966-1976) bu jamoada oʻn yil ishladi. Kasbi Nurgʻalini keng qoʻshiqchilikka bagʻishlagan, u bevosita kontsertlarda qatnashishni xohlagan. Uning iltimosi 1976-yilda bajarildi. Nurgʻali Nusipjanov Qozoq davlat Qurmangʻozi nomidagi akademik xalq cholgʻu asboblari orkestriga yetakchi xonanda sifatida qabul qilingan. Shu paytdan boshlab unga qoʻshiq aytishga yoʻl ochildi, u oʻzining qoʻshiqchilik mahorati bilan tomoshabinlar oldida qulogʻini ochdi.

Bilimi

1956-yilda Qurmangʻozi nomidagi Qozoq milliy konservatoriyasini tamomlagan. Oʻqituvchi Nadejda Nikolaevna Samyshina, Qozogʻiston SSR xalq artisti.

Ijodkorlik faoliyati

Mashhur qozoq bastakori, xalq qahramoni, SSSR xalq artisti Nurgisa Atabayuli Tilendiyev Nurgaliga „Sarjaylau“, „Aq qusim“, „Baldizim“, „Kua bol“, „Akeme“, „Buvimga“, „Yettisuvim“, „Qapshagʻay“, „Kel“ „Qush qaytadi“ kabi yigirmaga yaqin ajoyib qoʻshiqlar yozgan. U M.Mangitayevning „Sogʻinish“, A.Beyseuovning „Aynashim“, „Mungayma“, „Aspan kovy“, K.Quatboevning „Opa“, „Shoʻlpanim“, 1-jild. Bozorboyevning koʻplab estrada qoʻshiqlari, jumladan, „Qazdar qaytganda“ sahnaga olib chiqildi.

• Qozoq davlati Qurmangʻozi AHA orkestrida 20 yil yetakchi xonanda boʻlib xizmat qilgan xonanda „Qozoqkonsert“ uyushmasi qoshida „Jazira“ cholgʻu ansambli ochdi. Endi Nurgʻali yoshlarni tanlab, ularni ansamblga jalb etishga ahd qildi. Keyinchalik ansambl butun mamlakat boʻylab kontsert berishni boshladi. Ular Jazoirda ham chiqish qilishdi va Sovet Ittifoqining ushbu mamlakatdagi elchixonasi tomonidan qabul qilindi va jamoa Faxriy yorliq bilan taqdirlandi.
• Nureken tavalludining 70 yilligi munosabati bilan uning oilasi, yaqinlari tomonidan „Oʻz elim“ (maqola va suhbatlar toʻplami) kitobi nashrdan chiqdi.
• Qozoq xalqining mehriga sazovor boʻlgan xonanda Nurgʻali Nusipjanov tabiatning barcha neʼmatlari bilan qozoq xalqiga bagʻishlangan. Keyingi yillarda uning bunyodkorlik ishlari jadallashadi.

Ijodiy safarlari

Nurgʻali Nusipjanulining boy konsert dasturi bilan u butun Qozogʻiston boʻylab gastrol safarlarida boʻlib, eng olis aholi punktlarida chiqish qildi, respublikamizning uzoq va yaqin viloyatlari va viloyatlarida koʻplab kichik folklor va estrada ansambllarining tugʻilishiga hissa qoʻshdi. Aqiyq xonanda Shvetsiya, Finlandiya, Moʻgʻuliston, Afgʻoniston, Yaman, Angola, Kipr, Portugaliya, Suriya, Gretsiya, Yugoslaviya, Jazoir, Germaniya, Turkiya, Polsha, Xitoy va boshqa koʻplab xorijiy mamlakatlarda Qozogʻiston sahna sanʼatini ulugʻlashga muvaffaq boʻldi.

Mehnat yoʻli

• Abay nomidagi Qozoq davlat akademik opera va balet teatrida xonanda;
• 1966—1976-yillarda Qozogʻiston televideniyesi va radioeshittirish davlat qoʻmitasida musiqa dasturlari bosh muharriri;
• 1976-yilda Qurmangʻozi nomidagi qozoq xalq cholgʻu asboblari orkestri solisti (20 yil);
• Hozirda Jambil nomidagi Qozogʻiston davlat filarmoniyasida N.Tylendiev nomidagi „Oʻtirar sazi“ akademik folklor-etnografik orkestrining solisti boʻlib ishlaydi.

Mukofotlari

• Qozogʻiston Lenin komsomol mukofoti laureati;
• Qozogʻiston SSRda xizmat koʻrsatgan artist (faxriy unvon);
• Qozogʻiston xalq artisti (faxriy unvoni);
• Oʻzbekiston Respublikasida xizmat koʻrsatgan madaniyat xodimi (faxriy unvoni);
• Qirgʻizistonning Abylas Moldabayev nomidagi xalqaro mukofoti laureati;
• Qozogʻiston davlat mukofoti laureati;
• „ Shon-sharaf“ ordeni;
• 2011-yilda Prezident farmoniga koʻra „ Aql“ ordeni bilan taqdirlangan.
• 2016-yilda „Qozogʻiston mustaqilligiga 25 yil“ bayram medali;

Oilasi

• Birinchi oila: turmush oʻrtogʻi — Oygul
• Bolalar: Bibigul Nusipjonova, Olma, Dariga, Nurgul, Nurzar.
• 2019-yilda Nurgali Nusipjonov oʻzidan 45 yosh kichik taniqli jurnalist Jadira Seydeshtiga turmushga chiqdi.