Obyektga yoʻnaltirilgan dasturlash

Obyektga yo'naltirilgan dasturlash (Object-Oriented Programming, OOP) – bu dasturlash paradigmasi bo'lib, unda dasturni tashkil etish va ishlashda obyektlar va sinflardan foydalaniladi. OOP’ning asosiy tamoyillari quyidagilar:

1. Obyektlar (Objects): Obyekt – bu ma'lumotlar va ular bilan bog'liq amallarni o'z ichiga olgan dasturiy element. Obyektlar, ko'pincha, dasturda muayyan real dunyo obyektlarini tasvirlaydi. Masalan, avtomobil, o'qituvchi yoki foydalanuvchi kabi obyektlar.
2. Sinflar (Classes): Sinf – bu obyektlar uchun shablon yoki shartnoma. U obyektlar yaratishda ularning qanday xususiyatlari va usullari (metodlari) bo'lishini belgilaydi. Masalan, "Avtomobil" sinfi "yil", "brend" va "rang" kabi xususiyatlarga ega bo'lishi mumkin, va "yurish" yoki "tezlikni oshirish" kabi usullarga ega bo'lishi mumkin.
3. Inkapsulyatsiya (Encapsulation): Bu konsept ma'lumotlarni va ularni ishlov beruvchi usullarni bir joyda saqlashni anglatadi. Boshqacha aytganda, obyektning ichki holatini (ma'lumotlar) tashqi dunyodan himoya qilish va faqat ma'lum metodlar orqali unga kirishni ta'minlash.
4. Meros (Inheritance): Meros olish, bir sinfning xususiyatlarini va usullarini boshqa sinfga o'tkazishni ta'minlaydi. Bu, sinflarni qayta ishlatish va kodni takrorlashni kamaytirishga yordam beradi. Masalan, "Hayvon" sinfi "It" va "Mushuk" kabi sinflarni meros qilib olishi mumkin.
5. Polimorfizm (Polymorphism): Polimorfizm bir xil nomdagi metodlar turli sinflarda turlicha ishlashi mumkinligini anglatadi. Bu metodlar har xil sinflarda bir xil nomga ega bo'lib, ular o'z sinfiga mos tarzda ishlaydi.

OOP paradigmasi dasturlarni modular va kengaytiriladigan qilishga yordam beradi, chunki obyektlar o'z holatlari va usullari bilan mustaqil ishlashi mumkin. Bu, dasturiy ta'minot ishlab chiqish va uni qo'llab-quvvatlashda samaradorlikni oshiradi.

Yana qarang

• Obyektga yoʻnaltirilgan dasturlash tili