Ommaviy qirgʻin qurollari

Ommaviy qirgʻin qurollari — dushmanning jonli kuchlariga, qurol-aslahalariga, inshootlariga yalpi (ommaviy) talafot yetkazish uchun moʻljallangan jangovar vositalar, qirgʻin qurollari. Jangovarlik (talafot yetkazish, qirgin qilish) xususiyatlariga koʻra, boshqa barcha jangovar vositalar, qurollardan samaraliroq hisoblanadi. Ommaviy qirgʻin qurollari jumlasiga bakteriologik (biologik), kimyoviy va yadroviy qurollar kiradi. Bu qurollar ichida eng katta ziyon va talafot keltiruvchisi, yalpi qiradigani, asorat qoldiradigani, eng dahshatlisi yadro qurolidir. Ommaviy qirgʻin qurollari ishlatish sharoiti, hududi, miqyosi deyarli cheklan-magan. Hozircha Ommaviy qirgʻin qurollari eng katta zaxirasi ikki yirik davlat — AQSH va Rossiya Federatsiyasida jamlangan. Pokiston, Eron, Hindiston, Shimoliy Koreya, Iroq va boshqa baʼzi davlatlar Ommaviy qirgʻin qurollarini ishlab chiqarish va zaxira hosil qilish harakatida. Ommaviy qirgʻin qurollaridan mudofaa qilish choratadbirlari, umumiy va shaxsiy himoya vositalari ishlab chiqilgan. Baʼzi yirik mamlakatlar (AQSH, Angliya, Germaniya, Rossiya Federatsiyasi va boshqalar)da aholini ommaviy qirgʻin qurollari q.dan himoya qilish uchun yaxshilab jihozlangan bombapanalar mavjud, fuqaro mudofaasi tizimi tashkil qilingan va vaqt-vaqti bilan mashgʻulotlar oʻtkazib turiladi (qarang Bakteriologik qurol, Kimyoviy qurollar, Yadro quroli).

Arsenal

«Uchinchi olam» davlatlari 1992 yilgi OQQ
Davlat	Ballistik raketa	Kimyoviy qurollar	Bakteriologik qurol	Yadro quroli
Afgʻoniston	mavjud	mavjud emas	mavjud emas	mavjud emas
Argentina	mavjud	mavjud emas	mavjud emas	mavjud emas
Braziliya	mavjud	boʻlishi mumkin	mavjud emas	mavjud emas
Vyetnam	boʻlishi mumkin	ehtimoliy	mavjud emas	mavjud emas
Misr	mavjud	ehtimoliy	mavjud emas	mavjud emas
Isroil	mavjud	ehtimoliy	ehtimoliy	boʻlishi mumkin
Hindiston	mavjud	ehtimoliy	mavjud emas	mavjud
Indoneziya	в разработке	boʻlishi mumkin	boʻlishi mumkin	mavjud emas
Iroq	mavjud emas	mavjud	mavjud emas	mavjud emas
Eron	mavjud	mavjud	ehtimoliy	mavjud emas
Yaman	mavjud	mavjud emas	mavjud emas	mavjud emas
KXDR	mavjud	ehtimoliy	вероятно	mavjud
Koreya Respublikasi	mavjud	ehtimoliy	mavjud emas	mavjud emas
Liberiya	mavjud	ehtimoliy	mavjud emas	mavjud emas
Myanma	mavjud emas	ehtimoliy	mavjud emas	mavjud emas
Pokiston	mavjud	ehtimoliy	mavjud emas	mavjud
Saudiya Arabistoni	mavjud	boʻlishi mumkin	mavjud emas	mavjud emas
Suriya	mavjud	boʻlishi mumkin	boʻlishi mumkin	mavjud emas
Tailand	boʻlishi mumkin	ehtimoliy	mavjud emas	mavjud emas
Tayvan	mavjud	вероятно	ehtimoliy	mavjud emas
Efiopiya	mavjud emas	ehtimoliy	mavjud emas	mavjud emas
Janubiy Afrika Respublikasi	mavjud	boʻlishi mumkin	mavjud emas	ehtimoliy
Fetter, Steve. "Ballistic Missiles and Weapons of Mass Destruction," International Security, Summer 1991, pp. 5-42. Mahnken, Thomas G. "Why Third World Space Systems Matter," Orbis, Fall 1991, pp. 563-579.