Palma yogʻi — palma daraxti mevasining pulpasidan olingan oʻsimlik moyi. Ushbu xurmo chuquridan olingan yogʻga palma yadrosi yogʻi deyiladi. Ikkala turdagi moy ham tropik kelib chiqishi oʻsimlik moylari guruhiga, shuningdek, hindiston yongʻogʻi yogʻiga kiradi. Ular asosan Malayziya va Indoneziyada ishlab chiqariladi. Kichik miqdorda Kolumbiya, Nigeriya va Tailandda ham ishlab chiqariladi.

Palma yogʻi qadimgi Misrda maʼlum boʻlgan inson ratsionidagi eng qadimgi oziq-ovqat mahsulotlaridan biridir . Bugungi kunda u soya, kolza va kungaboqar bilan birga eng keng tarqalgan oziq-ovqat yogʻi hisoblanadi. ISTA [1] maʼlumotlariga koʻra, 2007-yildan beri deyarli barcha mamlakatlarda palma yogʻi importi rivojlandi. AQSh Qishloq xoʻjaligi Departamentining maʼlumotlariga koʻra, 2015/2016-yilgi mavsumda palma yogʻining jahon ishlab chiqarishi boshqa oʻsimlik moylarini ishlab chiqarishdan oshib ketdi va u shubhasiz yetakchilikni saqlab qolmoqda .

Boshqa oʻsimlik moylari singari, palma yogʻi ham oziq-vqat, ham nooziq-ovqat maqsadlarida ishlatilishi mumkin. Oziq-ovqatdan tashqari, palma yogʻi bioyoqilgʻi, kosmetika, shampunlar va boshqa mahsulotlarni ishlab chiqarish uchun ishlatiladi.

Tarixi

tahrir
 
Qadimgi Misrdan olingan idish palma yogʻini tayyorlash uchun ishlatilgan

XV asrga oid palma daraxti mevalaridan olingan moy haqidagi birinchi hujjatli film Gʻarbiy Afrikaga tashrif buyurgan portugaliyalik sayohatchilarga tegishli. Yogʻli palmalarning vatani Gʻarbiy Afrika boʻlib, u yerda mahalliy aholi hanuzgacha palma oʻstiradi va anʼanaviy usullardan foydalangan holda moy qazib oladi. Ushbu mintaqada palma yogʻi koʻpincha milliy taomlarning ajralmas qismi sifatida xom ashyo sifatida isteʼmol qilinadi.

Palma yogʻini isteʼmol qilishning arxeologik dalillari 19-asrning oʻrtalarida Misrning Abydos shahrida olib borilgan qazishmalar paytida topilgan. Arxeologlar topilgan amforalardan birida palma yogʻi borligini aniqladilar: idishda yogʻli palma mevasidan yogʻli qoldiq topildi. Palma yogʻi Misrda ishlab chiqarilmaganligi sababli, palma yogʻi fir’avnlar davridayoq, 3000 yil oldin sotilgan degan xulosaga kelindi.

Palma yogʻi va uni saqlash

tahrir
 
moyli palma plantatsiyasi

Havolalar

tahrir
  1. „ISTA Mielke GmbH | OILWORLD.biz“. www.oilworld.biz. 2020-yil 24-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 9-avgust.