Qalay oʻlati

Qalay oʻlati — oq qalayning kulrang qalayga shakl oʻzgarishi ((5—>a). Odatdagi oq qalay kulrang qalayga (13,2° dan yuqori trada) aylanganda hajmi (25% ga) kengayib (R8p ning zichligi a8p nikiga qaraganda katta), kukunga aylana boshlaydi. Bu hodisa Q.oʻ. deyiladi. Qalayli buyumlarning sovuqda yemirilib, kukunga aylanib ketishining (—33° da Q.oʻ. ayniqsa tezlashadi) sababi ana shu. Qoʻrgʻoshin va boshqalar koʻpgina aralashmalar Q.oʻ.ni toʻxtatadi. Yonilgʻi idishlarning qalay bilan kavsharlangan joyidagi qalayning "qalay oʻlati"ga uchrab yemirishi natijasida Janubiy qutbda R.Skott ekspeditsiyasi 1912-yilda halok boʻlgan.