Qalay sulfidlari
Qalay sulfidlari — qalayning oltingugurt bilan hosil qilgan birikmalari. Qalay monosulfid, — qoramtirjigarrang kristall modda. Suyuqlanish temperaturasi 881°, zichligi 5,08 g/sm3(a8p). 2 ta shakl oʻzgarishi mavjud: a va r\ a—>r oʻtish temperaturasi 605°. Suvda, suyultirilgan mineral kislotalar va konsentrlangan xlorid kislotada erimaydi, konsentrlangan NgTO3, N2804, NGʻ va zar suvit eriydi. Havoda asta-sekin 8p08 va 8p02 gacha oksidlanadi. Tabiatda 8p8 — kamyob uchraydigan gersenbergid minerali.
Qalay disulfid, 8p82— sariq kristall modda. Suvda, suyultirilgan mineral kislotalarda erimaydi, konsentrlangan kislotalarda, ishqorlar va ammoniy sulfidda yaxshi eriydi. 4 valentli qalay tuzlariga vodorod sulfid taʼsir etishidan hosil boʻladi. Kukun holidagi qalay va oltingugurt aralashmasini (ammoniy xlorid ishtirokida) qizdirilganda hosil boʻladigan oltin rang — sariq tusli 8p82"oltin hal" deb ataladi. Uni yogʻoch gipsdan yasalgan buyumlarni boʻyash uchun ishlatiladi.
Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |
Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak. |