Vikipediya

Rashad Xalifa

Rashad Xalifa ( arabcha: رشاد خليفة  ; 1935-yil 19-noyabr – 1990-yil 31-yanvar) misrlik-amerikalik biokimyogar boʻlib, u faqat Qurʼondan iborat boʻlgan Islomni tadqiq etish va oʻrganishni targʻib qiluvchi United Submitters International ( USI ) tashkiloti bilan chambarchas bogʻlangan[1]. Uning ta'limotiga traditionalist musulmonlar qarshilik ko'rsatdi va u 1990-yil 31-yanvarda o'ldirilgan[2][3]. U shuningdek, 19-kod deb ham ataladigan Qur'on kodining mavjudligi haqidagi da'volari bilan mashhur.

Hayot

tahrir

Xalifa 1935-yil 19-noyabrda Misrda tug‘ilgan. U 1959-yilda AQShga hijrat qilishdan oldin Misrning Ayn Shams universitetida imtiyozli diplom oldi. Keyinchalik u Arizona universitetida biokimyo bo'yicha magistrlik va PhD darajasini oldi. Kaliforniya universiteti, Riverside[4]. U AQSh fuqaroligini oldi va Arizona shtatining Tucson shahrida yashadi[4]. U amerikalik ayolga uylangan va ularda bir o'g'il va bir qizi bor edi.

Xalifa taxminan bir yil davomida Liviya hukumatida ilmiy maslahatchi boʻlib ishlagan, soʻngra Birlashgan Millatlar Tashkilotining Sanoat taraqqiyoti tashkilotida kimyogar boʻlib ishlagan. U 1980-yilda Arizona shtatining kimyo boʻlimida katta kimyogar boʻlib ishlagan[5].

U o'z e'tiqodlarini e'lon qilgan United Submitters International (USI) tashkilotiga asos solgan[6].

Doktrina

tahrir

U o'zining rolini hadis va sunnat orqali islomga kirib kelgan, buzg'unchilikni da'vo qilgan to'siqlarni tozalashda ko'rdi[7]. Buning o'rniga u Islomning e'tiqodlari va amaliyotlari faqat Qur'onga asoslangan bo'lishi kerak deb hisoblardi[8].

1968-yildan boshlab Xalifa Qur'ondagi harflar va so'zlarning chastotasini tahlil qilish uchun kompyuterlardan foydalangan. U o‘z xulosalarini 1973-yilda “ Quron mo‘jizasi: sirli alifbolarning ahamiyati” kitobida, 1981 yilda “Kompyuter gapiradi: Xudoning dunyoga xabari ” kitobida va 1982-yilda “ Quron: mo‘jizaning vizual taqdimoti ” kitoblarida nashr etgan[9]. Xalifaning ta'kidlashicha, Qur'on, hadisdan farqli o'laroq, buzilmaydi, chunki u 19 raqamiga asoslangan matematik tuzilmani o'z ichiga oladi, ya'ni Qur'on kodi yoki Kod 19 deb nomlanadi. Masalan, u bu matematik tuzilma Qur'on 9:128-129 oyatlarini rad etganini da'vo qilgan[10]. Ayrim musulmonlar bu talqinga qarshi chiqdilar[7][11]. Biroq, Xalifa bu matematik tuzilma Qur'onni soxtalashtirishdan saqlaydi va bu uning ilohiy muallifligining isboti, deb hisoblardi[12].

Xalifaning tadqiqotlariga G'arbda e'tibor qaratilmagan. 1980-yilda Martin Gardner buni Scientific American jurnalida eslatib o'tgan[13]. Gardner keyinchalik Xalifa va uning ijodi haqida kengroq va tanqidiy sharh yozdi[14].

Suiqasd

tahrir

1990-yil 31-yanvarda Xalifa oʻzi asos solgan Tukson shahridagi masjid (masjid) ichida pichoqlab oʻldirilgan holda topildi. U bir necha marta pichoqlangan.

Qotillikdan o'n to'qqiz yil o'tib, 2009-yil 28-aprelda Kanadaning Kalgari politsiyasi xizmatlari Trinidad va Tobagoning 52 yoshli fuqarosi Glen Kusford Frensisni Rashad Xalifani o'ldirganlikda gumon qilib hibsga oldi[2]. Tucsondagi tergovchilar Benjamin Fillips laqabli Frensis 1990-yil yanvar oyida Xalifa qo'li ostida o'qishni boshlaganini bilishdi. Fillips o‘ldirilganidan ko‘p o‘tmay g‘oyib bo‘ldi va mamlakatni tark etgani aytildi[2]. Politsiya Fillipsning kvartirasida topilgan barmoq izlarini tahlil qilganda, tergov Fillips va Frensis bir xil odam bo'lganini ko'rsatdi. Tukson politsiya departamentining ixtisoslashtirilgan bo'limi 2006-yilda va 2008-yil dekabrida tergovni rivojlantirdi va Frensisni suiqasdga bog'lash uchun jinoyat joyidan sud- tibbiyot dalillarida DNK testidan foydalanishga muvaffaq bo'ldi[15]. 2009-yil oktyabr oyida kanadalik sudya Frensisning AQShga ekstraditsiya qilinishini sudga topshirishni buyurdi[16].

Qotillik bo'yicha sud 2012 yil 11 dekabrda boshlangan. 19 dekabr kuni hakamlar hay'ati uch soatlik muhokamadan so'ng Glen Frensisni birinchi darajali qotillikda aybdor deb topdi va uni umrbod qamoq jazosiga hukm qildi[17]. Frensis ustidan mahkama boshlanishidan oldin, " Jamoat ul-Fuqra" tashkilotining a'zosi bo'lgan Jeyms Uilyams o'ldirishda til biriktirganlikda ayblangan edi[3]. Uilyams 1994-yilda hukm chiqarilgan kuni g'oyib bo'ldi[18]. 2000-yilda Uilyams Qo'shma Shtatlarga qayta kirishga uringanida qo'lga olindi va 69 yillik ozodlikdan mahrum qilish jazosiga hukm qilindi. 2003-yilda uning hukmi Kolorado apellyatsiya sudi tomonidan apellyatsiya asosida o'z kuchida qoldirildi, faqat bitta soxtalikdan tashqari[19][20].

Bibliografiya

tahrir
  • Qur'on mo'jizasi: sirli alifbolarning ahamiyati, Islom ishlab chiqarishlari, Sent-Luis, Missuri, 1973 yil.
  • Kompyuter gapiradi: Xudoning dunyoga xabari, Renaissance Productions, Tucson, Arizona, 1981 yil.
  • Qur'on: Yakuniy Yozuv, Islom ishlab chiqarishlari, Tucson, Arizona, 1981 yil.
  • Qur'on: Mo''jizaning vizual taqdimoti, Islom ishlab chiqarishlari, Tucson, Arizona, 1982 yil.
  • Qur'on, Hadis va Islom, Islamic Productions, Tucson, Arizona, 1982.
  • Qur'on: Yakuniy Ahd, Islamic Productions, Tucson, Arizona, 1989.

Ma'lumotnomalar

tahrir
  1. ↑ The Qur'anists, Academia.edu, Accessed January 25, 2020
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Massinon, Stephane. „Calgary police nab suspect in imam killing“. National Post. The National Post Company (2009-yil 30-aprel). Qaraldi: 2009-yil 23-may.[sayt ishlamaydi]
  3. ↑ 3,0 3,1 Eric Anderson, "Slain Islamic leader was outspoken; Khalifa's teachings from Tucson angered Muslims worldwide", Denver Post, 21 October 1993, p21.
  4. ↑ 4,0 4,1 „Submission (Islam): Rashad Khalifa (Messenger of the Covenant), summary and facts“. www.masjidtucson.org. Qaraldi: 2016-yil 9-sentyabr.
  5. ↑ Federal Bureau of Investigation. Rashad Khalifa. 
  6. ↑ Rashad Khalifa (September 1989). "Why the name change". Submission Perspective 57: 1. Archived from the original on 2021-07-31. https://web.archive.org/web/20210731115713/https://www.quranalone.com/SP/57_1989_09.pdf. Qaraldi: 2022-12-17. Rashad Xalifa]]
  7. ↑ 7,0 7,1 Yvonne Yazbeck Haddad and Jane I. Smith, Mission to America: five Islamic sectarian communities in North America, University Press of Florida, 1993, pp. 153 and 160
  8. ↑ Aisha Y. Musa, Hadith As Scripture: Discussions on the Authority of Prophetic Traditions in Islam, Palgrave Macmillan, 2008, pp. 87-92
  9. ↑ Yvonne Yazbeck Haddad and Jane I. Smith, Mission to America: five Islamic sectarian communities in North America, pp. 141-142
  10. ↑ „Two False verses; A Deeper Look | Submission.org - Your best source for Submission (Islam)“ (en). submission.org. Qaraldi: 2018-yil 4-noyabr.
  11. ↑ Rashad Khalifa Purifier or Pretender?, Islamicawareness.net, Accessed January 25, 2020
  12. ↑ Letter to Signs Magazine, 19.org, Accessed January 25, 2020
  13. ↑ Gardner, Martin (1980), Mathematical Games, Scientific American, September 1980, pp. 16–20.
  14. ↑ Gardner, Martin (September–October 1997). "The numerology of Dr. Rashad Khalifa". Skeptical Inquirer. https://skepticalinquirer.org/1997/09/the_numerology_of_dr_rashad_khalifa/. 
  15. ↑ Slade, Daryl. „Fugitive held in slaying of American imam denied bail“. The Vancouver Sun. Canwest Publishing Inc. (2009-yil 22-may). 2009-yil 14-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 23-may.
  16. ↑ Martin, Kevin. „Calgary suspect closer to trial for U.S. murder“. The Calgary Sun. Sun Media. 2012-yil 7-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 18-mart.
  17. ↑ Komarnicki, Jamie. „Calgarian faces life sentence for 1990 murder of controversial U.S. imam“. Calgary Herald. Postmedia Network. 2012-yil 28-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 28-dekabr.
  18. ↑ Dick Foster, "Extremist is 'not to be found'; Little hope held of finding Al-Fuqra fugitive", Rocky Mountain News, 25 February 1994, p8.
  19. ↑ People v.
  20. ↑ „Attorney General Announces Sentence“. Colorado Department of Law (2001-yil 16-mart). 2006-yil 29-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 29-sentyabr. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Rashad_Xalifa&oldid=5001119" dan olindi