Schiller haykali (Kaliningrad)
Kaliningraddagi Schiller haykali (nemischa: Schiller-Denkmal ) — nemis shoiri, faylasufi va dramaturgi Friedrich Schillerga bagʻishlangan yodgorlik, Kaliningrad shahrida (1945-yilgacha — Kenigsbergda) joylashgan.
Tarixi
tahrir
Bronza yodgorligi 1910-yilda nemis haykaltaroshi, Kenigsberg Badiiy akademiyasining haykaltaroshlik kafedrasi oʻqituvchisi Stanislav Kauer tomonidan yaratilgan. Shiller haykali bilan bir qatorda, Kauer shahardagi bir qator boshqa asarlarning muallifi boʻlgan: „Nimfa“, „Ona va bola“ haykali, „Putti“ favvorasi, politsiya prezidiumi binosi jabhasidagi releflar va boshqalar. Kenigsbergda nima sababdan bu shaharda yashamagan Friedrich Schillerga bagʻishlangan haykal oʻrnatilgani nomaʼlum. Versiyalardan biriga koʻra, yodgorlikning ochilishi Kenigsberg shahar teatrining 100-yilligiga toʻgʻri keldi (nemischa: Stadttheater Königsberg ), 1810-yilda Schillerning „Guillaume Tell“[1] spektakli bilan ochilgan.
1934-yilda dastlab shahar teatrida oʻrnatilgan yodgorlik Yangi teatr oldidagi maydonga koʻchirildi (nemischa: Neues Schauspielhaus )[2].
Yodgorlik 1944-yilda havo hujumlari paytida qobiq parchalari bilan shikastlangan, ammo 1945-yilda Sovet qoʻshinlari tomonidan shaharga bostirib kirishda muvaffaqiyatli omon qolgan. Afsonaga koʻra, hujum paytida yodgorlikka rus tilida shunday yozuv yozilgan: „Otmang! Bu oʻzimizniki!“[3].
Ikkinchi jahon urushidan keyin, 50-yillarning oʻrtalarida, yodgorlik qayta tiklandi[4]. Poydevorga rus tilidagi yozuv, shuningdek, Schillerning hayot yillari qoʻshilgan.
Zamonaviy holati
tahrir2017-yildan boshlab Schiller yodgorligi Rossiya Federatsiyasining monumental sanʼati yodgorligi hisoblanadi va davlat tomonidan himoyalangan[5]. Yodgorlik Teatr maydonidagi (Mira shoh koʻchasida) jamoat bogʻida, Kaliningrad drama teatri binosidan (Yangi teatrning sobiq binosi) unchalik uzoq boʻlmagan joyda joylashgan.
Manbalar
tahrir- ↑ „Памятник Фридриху Шиллеру, путеводитель по Калининграду и Калининградской области“ (ru). konigsberg.ru. 2017-yil 14-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 13-fevral.
- ↑ Manfred Höhne. „Denkmäler - Ostpreussen“ (de). www.ostpreussen.net. 2017-yil 14-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 13-fevral.
- ↑ „Памятник Фридриху Шиллеру в Калининграде“ (ru). culture.ru. 2017-yil 14-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 13-fevral.
- ↑ „Памятник Фридриху Шиллеру - Калининград“. www.prussia39.ru. 2017-yil 14-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 13-fevral.
- ↑ „Памятники истории и культуры (объекты культурного наследия) народов Российской Федерации“. old.kulturnoe-nasledie.ru. 2017-yil 13-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 13-fevral.