Sergey Sergeyevich Shultz (1898-yil 15-noyabr, Kostroma – 1981-yil 18-avgust, Leningrad viloyati, Gorkovskoye qishlogʻi) – sovet geologi, geologiya-mineralogiya fanlari doktori, professor[1].

Sergey Sergeyevich Shultz
Tavalludi 15-dekabr 1898-yil
Kostroma, Rossiya imperiyasi
Vafoti 18-avgust 1981-yil
Gorkovskoye, Vyborg tumani, Leningrad viloyati, SSSR
Fuqaroligi Rossiya imperiyasining bayrogʻi Rossiya imperiyasiSSSR bayrogʻi SSSR
Sohasi geologiya, geomorfologiya, tektonika
Ish joylari Leningrad davlat universiteti
Taʼlimi Geografiya instituti
Mukofotlari

Hayoti

tahrir

Sergey Sergeyevich Shultz 1898-yil 15-noyabrda Kostromada tugʻilgan[2]. Otasi Sergey Pavlovich fon Shultz (1868–1910), onasi Natalya Gennadievna née Kartseva (1872–1936). 1902-yildan beri oila Sankt-Peterburgda yashagan.

Dastlabki ikki yil davomida Shtaynberg gimnaziyasida oʻqigan va 1910-yil kuzida onasining iltimosiga binoan Karl May nomidagi maktabning uchinchi sinfiga oʻtkazilgan. Oʻqituvchi bilan mojaro tufayli 1913-yilda u dengiz kadet korpusiga oʻtgan. 1917-yil mart oyida oʻqishni tugatgandan soʻng, u qizil bayroqlarni yirtgani uchun hibsga olingan va bir oy oʻtgach, Muvaqqat hukumat tomonidan „monarxistik kayfiyatda“ imtihon topshirishni taqiqlash bilan sudga tortilgan[3]. Shu sababli u korpusdan unchalik koʻp boʻlmagan unvonga ega boʻlgan koʻngilli sifatida ozod qilingan.

1918-yil yanvar oyida Yelisavetgrad otliq maktabida tezlashtirilgan kurslarni tugatgan, shundan soʻng Sibirda Oq Armiya safida xizmat qilgan. Ikki marta qizillar tomonidan asirga olingan. Shu jumladan Petrogradda, u yerga 1921-yilda qaytib kelgan, ammo oxirgi lahzada qatldan qochishga muvaffaq boʻlgan.

1928-yilda u oliy maʼlumot olgan. Geografiya institutida (keyinchalik u Leningrad davlat universiteti tarkibiga kirdi) ishlagan. Geolkomda Dmitriy Ivanovich Mushketov boshchiligida ishlagan, 1937-yilda Xalqaro geologiya kongressining 17-sessiyasidan keyin unga qatagʻondan uzoqda boʻlish uchun bir necha oy dala ishlari bilan mashgʻul boʻlishni maslahat bergan.

1941-yilda doktorlik dissertatsiyasini himoya qilgan va geologiya-mineralogiya fanlari doktori ilmiy darajasiga sazovor boʻlgan.

Ulugʻ Vatan urushidan keyin VSEGEIda ishlagan, keyinchalik u yerdan haydalgan. Hibsga olinmaslik uchun S.S.Shultz zudlik bilan Oʻrta Osiyoga joʻnab ketgan. U yerda Qirgʻiziston davlat universitetida, soʻngra Toshkentdagi Oʻrta Osiyo davlat universitetida ishlagan. 1949-yilda u universitetda professor unvonini olgan.

1953-yilda Stalin vafotidan soʻng, S.S.Shultz Leningradga qaytib kelgan va SSSR Fanlar akademiyasining havo usullari laboratoriyasiga ishga kirgan.

1954-yildan 1974-yilgacha Leningrad davlat universiteti geografiya fakulteti geomorfologiya kafedrasini boshqargan. Uning tadqiqotining asosiy yoʻnalishi zamonaviy tektonika boʻlib, u rus fani tarixida asoschilardan biri sifatida tan olingan. S.S.Shultz zamonaviy tektonika nazariyasini, uslubiy masalalarni ishlab chiqqan va yer qobigʻining soʻnggi harakatlari haqidagi maʼlumotlarning amaliy ahamiyatini oʻrgangan.

Sergey Sergeyevich Shultz 1981-yil 18-avgustda Gorkovskoye qishlogʻida (Leningrad viloyati) vafot etgan.

Manbalar

tahrir

Havolalar

tahrir