Shamsulmulk

ShamsulmulkShamsulmulk, Malik Shamsulmulk (Nasr) ibn Ibrohim Tamgʻachxon (1020 — 1080, Buxoro) — Qoraxoniylar hukmdori (1068—80).

Gʻarbiy qoraxoniylar xoqonligi asoschisi Ibrohim ibn Nasrning oʻgʻli. Saljukiylar sultoni Alp Arslonning bevaqt oʻlimidan keyin ShamsulmulkTermiz va Balxni qisqa muddat ishgʻol qilib turgan. Biroq tez orada Alp Arslonning vorisi Malikshoh bu shaharlarni oʻz davlatiga qayta qoʻshib olgan. Boshqa tarafdan Qodir Yusuf Tamgʻachxon va uning oʻgʻillari Shamsulmulkka qarshi kurash olib borib, undan Sirdaryoning shimoli va Fargʻona vodiysini tortib olganlar. Shamsulmulk Movarounnahr, xususan, Buxoroda katta qurilishlar olib borgan.

Raboti Malik karvon saroyi

"Buxoro tarixi" asarida keltirilishicha, Buxoro Shamsulmulk va uning atroflarida qurilgan koʻplab meʼmoriy obidalar Shamsulmulk nomi bilan bogʻliqdir. U Buxorodagi Jome masjidini taʼmirlab, qayta qurgan (1069). Karmana yaqinidagi Choʻli Malikda hashamatli karvonsaroy va rabot (qarang Raboti Malik) va Hazora qishlogʻida Deggaroniy masjidini ham Shamsulmulk qurdirgan.

Adabiyotlar

Narshaxiy, Buxoro tarixi, T., 1966.

Qoraxoniylar sulolasi

Bilga Kul Qodir xoqon (850 - 880) Bozir Arslonxon (? - 910) Ogʻulchak Arslonxon (910 - 920) Abdulkarim Sotuq Bug‘roxon (920 - 955) Muso Bug‘roxon (955 - 958) Sulaymon Arslonxon I (968 - 970) Ali Arslonxon I (970 - 998) Ahmad ibn Ali Arslonxon (998 - 1017) Mansur ibn Ali (1017 - 1024) Ahmad Togʻonxon II (1024 - 1026) Yusuf Qodirxon (1026 - 1032) Sulaymon Arslonxon II (1032 - 1040) Sharqiy Qoraxoniylar davlati Sulaymon Arslonxon II (1032 - 1056) Muhammad Bug‘roxon (1056 - 1057) Ibrohim Bug‘roxon I (1057 - 1059) Mahmud Toʻgʻrulxon (1059 - 1074) Umar Toʻgʻrulxon (1074 - 1075) Xorun Bug‘roxon II (1075 - 1102) Jabroil Qodirxon (1102 - 1103) Ahmad Arslonxon II (1103 - 1128) Ibrohim Bug‘roxon II (1128 - 1156) Muhammad Bug‘roxon III (1156 - 1180) Yusuf Tamg‘achxon II (1180 - 1205) Muhammad Bug‘roxon IV (1205 - 1211) G‘arbiy Qoraxoniylar davlati Ibrohim ibn Nasr (1040 - 1068) Shamsulmulk (1068 - 1080) Xizrxon (1080 - 1087) Ahmadxon ibn Xizrxon (1087 - 1089) Yoqubxon‎ (1089 - 1095) Masudxon I‎ (1095 - 1097) Sulaymon Tamg‘achxon (1097) Mahmudxon I‎ (1097 - 1099) Jabroil Qodirxon (1102 - 1103) Arslonxon Muhammad (1102 - 1130) Nasr II (1128 - 1129) Ahmad Qodirxon III (1129 - 1130) Al-Xasan (1130 - 1132) Ibrohim Bug‘roxon II (1132) Mahmudxon II (1132 - 1141) Ibrohim Tamg‘achxon III (1141 - 1156) Ali II (1156 - 1160) Masudxon I‎‎I (1160 - 1170) Nasr III (1170 - 1171) Muhammad Tamg‘achxon III (1171 -1178) Ibrohim ibn Husayn (1178 - 1202) Usmon ibn Ibrohim (1202 - 1212) Qoraxoniylar Farqona kagʻonligi Nasr-tegʻin (1013) Mansur Abul Muzaffar (1013 - 1024) Mohammed Ain ad-Davla (1041 - 1052) Ibrohim (1059) Abd al-Mumin (-) Ali (-) al-Xasan (-) Xuseyn Jalol (1132 - 1156) Maxmud Togan-xon (1156 - 1164) Ibrohim Arslan-xon (1164 - 1178) Nasr (1178 - ?) Mohammed (? - 1182) Qodir-xon (? - 1209) Maxmud (? - 1213)