Xalifa ibn Zayd al Nahayon

Birlashgan Arab Amirliklari 2-prezidenti

Shayx Xalifa ibn Zoid ibn Sulton Ol Nahayon (arabcha:  خليفة بن زايد بن سلطان آل نهيان‎; 1948-yil 7-sentyabr – 2022-yil 13-may) – Birlashgan Arab Amirliklarining ikkinchi prezidenti va Abu-Dabi hukmdori boʻlib, 2004-yil noyabridan 2022-yilning may oyida vafotigacha xizmat qilgan[2][3][4].

Xalifa ibn Zayd al Nahayon
خليفة بن زايد آل نهيان
BAA Prezidenti Xalifa ibn Zayd al Nahayon
Mansab davri
2004-yil 3-noyabr – 2022-yil 13-may
Hukumat boshligʻi Muhammad ibn Rashid al Maktum
Oʻtmishdoshi Zayd ibn Sulton al Nahayon
Vorisi Muhammad ibn Zayd al Nahayon
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 25-yanvar 1948-yil
Abu-Dabi
Vafoti 13-may 2022-yil(2022-05-13)
(74 yoshda)
Abu-Dabi[1]
Otasi Zayd ibn Sulton al Nahayon
Mukofotlari
1-darajali Doʻstiq ordeni Bani ordeni sohibi
1-darajali Knyaz Yaroslav Mudriy ordeni Andoza:Katolik Izabella ordeni katta xochi Fuqarolik xizmatlari uchun ordeni (Ispaniya)
Andoza:Falastin yulduzi ordeni

Xalifa Birlashgan Arab Amirliklarining birinchi prezidenti Zayd ibn Sulton al Nahayonning toʻngʻich oʻgʻli edi. Abu-Dabi valiahd shahzodasi boʻlgan. Otasi sogʻligʻi bilan bogʻliq muammolarga duch kelganida, amalda prezidentlik vazifasini bajargan[5]. 2004-yil 2-noyabrda otasining oʻrniga Abu-Dabi hukmdori etib tayinlandi va ertasi kuni Federal Oliy Kengash uni BAA prezidenti etib sayladi. Abu-Dabi hukmdori sifatida u Abu-Dabiga madaniy va ilmiy markazlarni jalb qilib, Luvr Abu-Dabi, Abu-Dabi Nyu-York universiteti va Abu-Dabi Sorbonna universitetini tashkil ettirdi[6].

Xalifaning prezidentligi davrida Birlashgan Arab Amirliklari mintaqaviy iqtisodiy kuchga aylandi va uning iqtisodiyoti oʻsdi[7][8]. Xalifa gʻarbparast modernizator sifatida koʻrilgan, uning yumshoq yondashuvi mamlakatni mintaqaviy siyosatdagi keskin davrda boshqarishga imkon bergan. AQSh va Isroil bilan yaqinroq aloqalarni oʻrnatgan[9]. 2007-2008 yillardagi moliyaviy inqiroz davrida prezident sifatida Dubayga milliardlab dollarlarni jalb qila oldi[7]. 2010-yil 4-yanvarda Burj Dubay nomi bilan ochilgan dunyodagi eng baland texnogen inshoot uning sharafiga Burj Xalifa deb oʻzgartirildi[10].

2014-yil yanvar oyida Xalifa insultga uchradi[11]. Keyinroq davlat ishlarida pastroq mavqeni oldi, lekin prezidentlik vakolatlarini saqlab qoldi. Uning ukasi Muhammad ibn Zayd al Nahayon davlatning muhim ishlarini va Abu Dabi amirligining kundalik qarorlarini qabul qilgan[12]. 2018-yilda Forbes jurnali uni dunyoning eng qudratli odamlari roʻyxatiga kiritdi[13]. 2022-yil 13-mayda vafotidan soʻng Xalifaning oʻrniga uning ukasi Muhammad keldi.

Manbalar

tahrir