Sintigrafiya – bu radioaktiv izotoplarni tanaga kiritish va ular chiqaradigan nurlanishni aniqlash orqali ikki oʻlchovli tasvirni olishdan iborat boʻlgan funksional tasvirlash usuli hisoblanadi[1].

Sintigrafiya

Izotoplardan gamma fotonlarni aniqlashning shunga oʻxshash prinsipi aylanuvchi detektorlar yordamida uch oʻlchovli tomogrammalarni yaratish uchun yagona fotonli emissiya kompyuter tomografiyasida (SPECT – Single Photon Emission Computer Tamography) qoʻllanadi.

Ishlash prinsipi

tahrir
 
Pozitron emissiya tomografiyasida sintilografiya asosida inson miyasining kesma tasvirini soxta ranglarda kompyuterlashtirilgan tasvirlash.
 
Sintillyatorga ulangan fotokoʻpaytirgichning diagrammasi
 
Gamma kameraning koʻndalang kesimi

Bemorga radiofarm preparat (RP) – vektor molekulasi va radioaktiv marker (izotop)dan iborat modda kiritiladi. Vektor molekulasi tananing maʼlum bir tuzilmasi (organ, toʻqima, suyuqlik) tomonidan soʻriladi. Radioaktiv modda „uzatuvchi“ vazifasini bajaradi: u gamma-nurlarini chiqaradi, ular gamma-kamera tomonidan qayd etiladi.

Qoʻllaniladigan radiofarmatsevtik modda, u tomonidan chiqarilgan nurlanish osongina ushlanadigan, ammo organizmga toksik taʼsir koʻrsatmaydigan miqdorda yuboriladi.

Gamma kamera

tahrir

Gamma-kamera – gamma nurlanishini qayd qiluvchi sintillyatsion kamera. Gamma-kameraning sintillyatorida yakka yoki sochilgan gamma kvantlar koʻrinadigan fotonlariga aylanadi va chiqarilgan fotonlar soni sintillyatorda yigʻilgan gamma kvantning energiyasiga proporsional boʻladi.

Fotokoʻpaytirgichlar sintillyatordagi yorugʻlik chaqnashini spektrometrik asbob-uskunalar tomonidan qayd qilinadigan oqim impulsiga aylantiradi. Tebranishning amplitudasi sintillyatorda yigʻilgan gamma-kvant energiyasiga proporsionaldir, shuning uchun fondan foydalanilgan markerning energiya xarakteristikasi bilan gamma-kvantdan chaqnashlarni ajratish mumkin. Fotokoʻpaytirgich majmuasidan foydalanish flesh koordinatalarini qayta qurish va shu bilan bemorning tana tuzilishining fazoviy taqsimotini oʻlchash imkoniyatini beradi.

Miya sintigrafiyasi

tahrir

Miyaning yagona fotonli emission kompyuter tomografiyasi (SPECT) miya qon oqimiga mutanosib ravishda toʻplangan radiofarm preparat (RP) bilan amalga oshiriladi. Tekshirish radiofarm preparat kiritilgandan 20-30 minut oʻtgach amalga oshiriladi. Natijada, neyrodegenerativ kasalliklarda insult, miya arteriyalarining shikastlanishidan kelib chiqqan miya ishemiyasi va perfuziya buzilishining topikal diagnostikasi amalga oshiriladi. Usul uyqu, umurtqa va miya arteriyalariga endovaskulyar aralashuvlarning taʼsirini, reabilitatsiya tadbirlarining samaradorligini baholashga imkoniyat beradi. Ishning davomiyligi 1 soatdan kam vaqt talab qiladi.

Manbalar

tahrir
  1. „Scintigraphy“. Dorland's Medical Dictionary for Health Consumers; Saunders; Saunders Comprehensive Veterinary Dictionary. McGraw-Hill Concise Dictionary of Modern Medicine (2007).

Havolalar

tahrir