Sultan (film)

Sultan — 1978-yilda rejissyor Kartal Tibet, prodyuseri Nahit Ataman va ssenariy muallifi Yavuz Turgul boʻlgan dramatik komediya film. Bosh rollarda Turkan Shoray, Bulut Aras, Sener Shen va Adile Nashit ishtirot etgan . U Sultanning asl musiqasini Sahit Berkay, Yavuz Turgul bilan birga bastalagan. Ushbu filmda haqiqiy chekka qishloqlarda yashovchi aholining hayot tarzi yoritib berilgan.

„Sultan“ mahalla madaniyati nima ekanligi, aholining shaharlarda qanday yashashga urinishi va arab madaniyati haqidagi muhim filmlar qatoriga kiradi. Filmning suratga olish jarayoni Istanbulning Sariyer tumanidagi Rumelihsari mahallasidagi universitetning Shimoliy kampusiga yaqin joyda boʻlib oʻtgan.

Syujeti

Istanbulning chekkasida boʻlib oʻtadigan filmda mahallaning yosh va kelishgan yigiti hamda mahalla muhtarining oʻgʻli Kamol mikroavtobus biznesi bilan shugʻullanadi. Mahalladagi koʻplab yosh qizlar bilan uchrashadigan Kamol bir kun Sultanni olishni rejalashtiradi. Biroq, qattiq jahl bilan chiqqan qiz, kelishgan yigitni ancha uradi. Ayni paytda u haqiqatan ham yosh qizni sevib qoladi. Boshqa tomondan, mahalla rahbariga kelgan baʼzi odamlar xarobalar joylashgan joyni sotib olib, hammani uyidan haydab yubormoqchi boʻladi. Mahalla va muhtar oʻrtasida shiddatli kurash boshlanadi. Oxirgi qolgan beva ayol va yana bir qancha oilalar boshqa joyga koʻchib ketayotganda, chiroyli yigit beva ayolga ergashib, unga turmush qurishni taklif qiladi. Filmda haqiqiy sevgi va sevgan qiziga erishish uchun barcha mashaqqatlarni yengib oʻtgan yigit haqida ham hikoya qilinadi.

Sultan va uning toʻrt farzandi yashagan va baʼzi otishmalar sodir boʻlgan qashshoqxonaning 2021 yildagi koʻrinishi, Sariyer, Istanbul

Filmdagi qahramonlarning ismlari oʻsha davrdagi seriallarni va davrining yagona kanali TRT madaniyatini aks ettiradi. Ilyos Salmon oʻynagan mahalla qoʻriqchisi Kolombo oʻsha davrdagi Komissar Kolombo teleserialidan ilhomlangan. Melekning turmush oʻrtogʻi Jevatning „Charli“ laqabini Erdar Oʻzyagchilar ijro etgan, 1976-1981 yillar oraligʻida namoyish etilgan Charlining Farishtalari Amerika serialidan ilhomlangan.

Film haqida eslatmalar

„Sultan“ filmida ayollarning oʻzgarishi bilan birga mamlakatda kechayotgan shahar oʻzgarishi bilan bogʻliq tajribani koʻrish mumkin. Sultan filmi shahar bilan ichki migratsiya natijasida yuzaga kelgan asosiy muammolar bilan qahramonlar raqobatini aks ettiruvchi filmlardan biridir. Ushbu filmda ayollar bir-birlari bilan hech qanday tarzda suhbatlashgani koʻrinmaydi, faqat kinoga borish yoki kreditda birga boʻlishdan tashqari. Ular odatda suv olish, uy ehtiyojlarini qondirish yoki bolalariga gʻamxoʻrlik qilish paytida suhbatlashadilar. Ayol qahramonlarining bu xususiyatlaridan farqli oʻlaroq, erkak qahramonlar boʻsh vaqtlarini koʻproq zavq va zavq bilan oʻtkazadilar.

Sharhlar

Kino tanqidchisi Sinem Oʻzturkning soʻzlariga koʻra, Fotih Sultan Mehmed koʻprigining qurilish vaqtiga toʻgʻri kelgan filmda ham shu mavzuga toʻxtalib, koʻprik qurilishi chogʻida yuzaga keladigan ijara kurashi va kambagʻal xalqning ahvoli haqida soʻz boradi.