Vikipediya

Svetlana Gannushkina

Svetlana Alekseyevna Gannushkina (ruscha: Светла́на Алексе́евна Га́ннушкина) — rus huquq himoyachisi, oʻqituvchi va jamoat arbobi. „Yabloko“ partiyasi Federal siyosiy qoʻmitasi aʼzosi. Fuqarolarga koʻmaklashish qoʻmitasi raisi, „Memorial“ huquqiy himoya markazi Kengashi aʼzosi va Migratsiya hamda yuridik tarmoq rahbari, shuningdek Inson huquqlarini rivojlantirishga yordam berish uchun Rossiya Federatsiyasi Prezidenti huzuridagi Fuqarolik jamiyati institutlari va Inson huquqlari boʻyicha kengash aʼzosi (2012-yil iyungacha). 2016-yilda „Yabloko“ partiyasidan Rossiya Federatsiyasi Davlat Dumasi deputatligiga nomzod boʻlgan.

Svetlana Gannushkina
Tavalludi 6-mart 1942-yil (1942-03-06) (82 yosh)
Moskva, RSFSR
Fuqaroligi Rossiya bayrogʻi Rossiya
Taʼlimi Moskva davlat universitetining mexanika-matematika fakulteti
Kasbi matematik, huquq himoyachisi, universitet o'qituvchisi

Hayoti

tahrir

1965-yilda Svetlana Gannushkina Moskva davlat universitetining mexanika-matematika fakultetini tamomlagan va 1967-yilgacha shu yerda aspiranturada oʻqigan. 1970—1999-yillarda Tarix va arxiv instituti (keyinchalik Rossiya Davlat gumanitar universitetiga aylangan) matematika kafedrasida oʻqituvchi, soʻngra dotsent lavozimlarida ishlagan[1].

Svetlana Gannushkina — taniqli rossiyalik psixiatr Pyotr Gannushkinning nabirasi[2].

Huquq himoyachisi sifatidagi faoliyati

tahrir

Svetlana Gannushkina 1980-yillarning oxiridan beri qochqinlar va ichki koʻchirilganlar huquqlarini himoya qilish boʻyicha inson huquqlari faoliyati bilan shugʻullanadi. Soʻnggi yillarda uning faoliyatining asosiy yoʻnalishi Chechenistonda inson huquqlari buzilishiga qarshi kurash, shuningdek, Rossiyadagi qochqinlarga yordam berish boʻlgan.

1990-yilda qochoqlar va ichki koʻchirilganlarga har tomonlama yordam koʻrsatuvchi birinchi inson huquqlari tashkiloti — Fuqarolarga yordam qoʻmitasining asoschilaridan biri. 1991-yilda Svetlana Gannushkina „Memorial“ inson huquqlari markazini tashkil etishda ishtirok etgan. 1996-yilda „Memorial“ inson huquqlari markazi qoshida „Migratsiya va huquq tarmogʻi“ni tashkil qilgan. Svetlana Gannushkina aʼzo boʻlgan „Fuqarolarga koʻmaklashish qoʻmitasi“ va „Migratsiya va huquqiy tarmoq“ Birlashgan Millatlar Tashkilotining Qochqinlar boʻyicha Oliy komissar boshqarmasi bilan yaqindan hamkorlik qiladi va uning faol koʻmagidan foydalanadi.

Hozirda „Fuqarolarga koʻmak“ jamiyati qochqinlar, majburiy va ichki koʻchirilganlarning davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari hamda boshqa rasmiy tuzilmalar bilan munosabatlarida vositachilik yordamini koʻrsatmoqda. Davlat tashkilotlari, sanoat korxonalari va xususiy homiylardan moddiy yordam va buyumlar (kiyim-kechak, poyabzal, idish-tovoq va boshqalar) oladi va ularni qaramogʻidagi odamlarga taqsimlaydi. Svetlana Gannushkina rahbarlik qilayotgan jamiyat ham tibbiy yordam olishda huquqiy yordam va koʻmak koʻrsatadi, bepul maslahatlar beradi.

2004-yildan beri „Fuqarolarga yordam“ qoʻmitasi Fransiyaning „Secours Catholique“ (Fransiyaning xartiyasi) tashkiloti bilan birgalikda Checheniston aholisi va Ingushetiyadagi ichki koʻchirilganlarga tibbiy yordam koʻrsatish loyihasi ustida ishlamoqda. Loyiha Yevropa Ittifoqi gumanitar yordam komissiyasi tomonidan moliyalashtiriladi.

Qoʻmita „Bolalarni moslashtirish va taʼlim“ markazini tashkil qilgan, bu yerda Moskva universitetlari talabalari va bitiruvchilari qochqin bolalarni oddiy maktab hayotiga qaytishga tayyorlaganlar.

Svetlana Gannushkina Rossiyaning koʻplab mintaqalarida migrantlarga bepul yuridik maslahatlar berish uchun tashkil etilgan Migratsiya va yuridik tarmoqning „Majburiy migrantlar huquqlarini himoya qilish“ inson huquqlari markazi dasturini boshqaradi. Tarmoq advokatlari muhojirlarga maslahatlar beradi, ularning manfaatlarini sudda himoya qiladi, mintaqaviy aktlarni federal qonunchilik va Rossiya Federatsiyasi Konstitutsiyasiga muvofiqlashtirish ustida ish olib boradi.

Svetlana Gannushkina qochqinlarning umumiy va oʻziga xos muammolarini hal qilish uchun parlament soʻrovlari va iltimosnomalari mexanizmidan faol foydalangan holda Davlat Dumasi deputatlari bilan hamkorlik qiladi. Rossiyadagi Inson huquqlari boʻyicha vakil huzuridagi Ekspertlar kengashi aʼzosi sifatida qochqinlar va ichki koʻchirilganlar huquqlari toʻgʻrisidagi qonun hujjatlarini ishlab chiqishda ishtirok etadi, muhojirlar ahvoli haqida muntazam ravishda hisobot berib boradi.

2002-yilda Gannushkina Rossiya Federatsiyasi Prezidenti huzuridagi Inson huquqlari boʻyicha komissiyaning aʼzosiga aylandi (keyinchalik Rossiya Federatsiyasi Prezidenti huzuridagi fuqarolik jamiyati institutlari va uning asosida yaratilgan inson huquqlarini rivojlantirishga yordam beradigan Kengash)[1].

2003-yilda inson huquqlarini himoya qilish sohasidagi muvaffaqiyatli yutuqlari uchun „Amnesty International“ ning Germaniya boʻlimining mukofoti bilan taqdirlangan. 2004-yilda „Memorial“ inson huquqlari markazi qochoqlarni himoya qilish sohasidagi faoliyati uchun Birlashgan Millatlar Tashkilotining Qochqinlar boʻyicha Oliy komissarligining Fridtjof Nansen mukofoti bilan taqdirlangan.

2009—2012-yillarda Svetlana Gannushkina migratsiya siyosati boʻyicha hukumat komissiyasining aʼzosi boʻlgan[3] [4].

2010-yilda oʻzbekistonlik rus kazak qochqinga huquqiy yordam koʻrsatgani uchun Rossiya kazaklarining „Rossiyaga eʼtiqodi va xizmati uchun“ mukofotini olgan.

2010-yilda Svetlana Gannushkina (Memorial bilan) Norvegiya konservativ partiyasi rahbari Erna Solberg tomonidan Tinchlik uchun Nobel mukofotiga nomzod qilib koʻrsatilgan[5].

2014-yilda inson huquqlarini himoya qilish va inson huquqlari harakatiga qoʻshgan tarixiy hissasi uchun Moskva Xelsinki guruhining laureati boʻlgan[6].

2018-yilgi prezidentlik saylovlarida Grigoriy Yavlinskiyning ishonchli vakili boʻlgan.

2022-yil 23-dekabrda Rossiya Adliya vazirligi Gannushkinani „OAV — xorijiy agentlar“ roʻyxatiga qoʻshgan[7].

Jamoat tadbirlarida ishtiroki

tahrir

2005-yil 27-noyabrda Moskvada 2005-yil 4-noyabrda boʻlib oʻtgan millatchi tashkilotlarning „Rus marshi“ ga javoban antifashistlarning piketi boʻlib oʻtadi[8].

2006-yil 28-yanvarda Gannushkinaning Rossiya Federal Xavfsizlik Xizmatiga „va boshqalarga“ yoʻllagan ochiq xati eʼlon qilingan, unda ularni inson huquqlari himoyachilariga qarshi xorijiy razvedka xizmatlari bilan hamkorlik qilishda ayblagan. Maktubga aloqasi boʻlmagan Migratsiya va Huquqiy Tarmoq veb-sayti istehzo bilan „taslim boʻlgan“[9].

2006-yil iyul oyida Moskvada nodavlat notijorat tashkilotlarining „Fuqarolik G8-2006“ xalqaro forumi boʻlib oʻtgan. Uning maqsadi Sankt-Peterburgda boʻlib oʻtadigan G8 sammiti bilan bogʻliq xalqaro hamjamiyatni tashvishga solayotgan masalalarni muhokama qilish boʻlgan. Forum doirasida davra suhbatlari boʻlib oʻtgan. Svetlana Gannushkina va Aleksandr Verxovskiy (SOVA axborot-tahlil markazi direktori) migratsiya va ksenofobiya muammolariga bagʻishlangan „jadval“ni olib borishgan[10].

2018-yil iyun oyida madaniyat arboblari, siyosatchilar va huquq himoyachilarining Rossiyada sudlangan ukrainalik rejissyor Oleg Sentsovni himoya qilish uchun dunyo yetakchilarini oʻz soʻzini aytishga chaqirgan ochiq xatini qoʻllab-quvvatlagan.

Saylovlarda ishtiroki

tahrir

2016-yilgi Davlat Dumasiga saylovlarda Chechenistondagi „Yabloko“ partiyasining mintaqaviy roʻyxatini boshqargan.

Rossiya Federatsiyasi prokuraturasining bosimi

tahrir

2007-yil fevral oyida Svetlana Gannushkina Rossiya Federatsiyasi prokuraturasidan ogohlantirish olgan. Unda

majburiy muhojirlar, qochqinlar, chet el fuqarolarining huquqiy maqomi va fuqarolarning erkin harakatlanish huquqiga oid Rossiya qonunlarining buzilishiga yoʻl qoʻyilmasligi

haqida ogohlantirish berilgan.

Tergov jarayonining boshlanishiga Davlat Dumasi deputati Nikolay Kuryanovichning Rossiya Federatsiyasi Bosh prokuraturasiga tashkilot faoliyatini qisqartirish boʻyicha „etnik jinoiy guruhlar faoliyatini yashirish toʻgʻrisida“ soʻrovi sabab boʻlgan. Deputatning murojaati 2006-yil oktyabr oyida markaziy gazetalardan birida eʼlon qilinganidan keyin paydo boʻlgan. Materialda aytilishicha, huquq-tartibot idoralari tomonidan qoʻlga olinayotganda oʻldirilgan jinoyatchilardan biriga (Tariel Tsuli) nisbatan „maʼmuriy choralar koʻrmaslik va Moskva viloyatida uning harakatiga toʻsqinlik qilmaslik toʻgʻrisida“ soʻrovi bilan Svetlana Gannushkina imzolagan ariza topilgan.

2007-yil 25-oktyabrda Moskva shahri boʻyicha RUBOP, RUBEP va „Rosregistratsiya“ tomonidan „Fuqarolarga yordam qoʻmitasi“ da tekshiruvlardan soʻng, Moskva shahar Zamoskvoret sudi qarori bilan Moskva prokuraturasining ogohlantirishi eʼlon qilingan. Shunday qilib, Gannushkina ushbu shaxsga yuqorida koʻrsatilgan ariza bilan murojaat qilmaganligi va Rossiya qonunchiligi buzilmaganligi isbotlangan.

Oilasi

tahrir
  • Otasi — Aleksey Petrovich Gannushkin (1920—1974), ANTupolev konstruktorlik byurosining samolyot konstruktori muhandisi, SSSR Davlat mukofoti laureati.
  • Onasi — Yelena Grigoryevna Proxorova (1916—2000).

Svetlana Gannushkina 1966-yilda turmush qurgan, bir oʻgʻil, bir qiz, uch nabira va bir nevarasi bor[11].

  • Yevgeniy Aleksandrovich Gannushkin (1925—2010); rassom, kitoblartga surat chizuvchi (1960-yilda tugʻilgan)[12][13].
  • Bobosi Pyotr Borisovich Gannushkin (1875—1933), psixiatr, Moskva universiteti professori[2].
  • Buvisi Sofya Vladimirovna Gannushkina (1878—1946) — akusher-ginekolog, Minsk tibbiyot instituti professori (1938), Sovet Ittifoqi Qahramoni[14][15].

Mukofotlari

tahrir
  • Ochiq jamiyat institutining (Soros fondi) „Asketizm uchun“ mukofoti (1997)[11]
  • MDH mamlakatlari Parlamentlararo Assambleyasining „MDH axborot makonini shakllantirishdagi alohida xizmatlari uchun“ (2000) „Doʻstlik daraxti“ medali[11]
  • Moskva xayriya kengashining „Xayriya xizmatlari uchun“ faxriy nishoni (2001)[11]
  • 2003-yilda inson huquqlarini himoya qilish sohasidagi ulkan yutuqlari uchun Amnesty International tashkiloti Germaniya boʻlimining mukofoti bilan taqdirlangan[11][16].
  • 2010-yilda oʻzbekistonlik rus-kazaklariga huquqiy yordam koʻrsatgani uchun Rossiya kazaklarining „Rossiyaga boʻlgan eʼtiqodi va xizmatlari uchun“ mukofotiga sazovor boʻlgan[11][16].
  • Chexiyaning „People in Need“ nodavlat tashkilotining „Inson huquqlarini himoya qilish va migrantlarga yordam koʻrsatish uchun“ „Man to Man“ mukofoti (2006)[11].
  • A.Saxarov nomidagi Inson huquqlari boʻyicha Norvegiya Xelsinki qoʻmitasining „Rossiyada inson huquqlarini himoya qilish ishiga koʻp yillik fidoyilik va sadoqat uchun“ mukofoti (2007).
  • Rossiya Federatsiyasi Prezidentining minnatdorchiligi (2008-yil 30-aprel) — fuqarolik jamiyati institutlarini rivojlantirishga, inson va fuqaroning huquq va erkinliklarini himoya qilishni taʼminlashga qoʻshgan ulkan hissasi uchun[17].
  • Faxriy legion ordeni (Fransiya, 2010)[18].
  • 2010-yilda Svetlana Gannushkina tinchlik boʻyicha Nobel mukofotiga nomzod boʻlgan[11].
  • „Namunali turmush tarzi uchun“ mukofoti[19].
  • 2013-yil 10-oktyabrda Gannushkina „Rossiyada inson huquqlarini himoya qilish sohasidagi barqaror va jasoratli faoliyati uchun“ Stig Larsson mukofoti bilan taqdirlandi[11].
  • Moskva Xelsinki guruhi mukofoti (2014).

Intervyu

tahrir

Manbalar

tahrir
  1. ↑ 1,0 1,1 „Ганнушкина Светлана Алексеевна“. ru:Кавказский узел. 2020-yil 13-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 20-yanvar.
  2. ↑ 2,0 2,1 „Интервью со Светланой Ганнушкиной“. 2011-yil 10-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 13-oktyabr.
  3. ↑ „Распоряжение Правительства Российской Федерации от 16 июля 2009 года №995-р“ (ru). ru:Правительство Российской Федерации (2009-yil 22-iyul). 2023-yil 19-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 19-sentyabr.
  4. ↑ „Распоряжение Правительства Российской Федерации от 25 июня 2012 года N 1047-р "О внесении изменений в состав Правительственной комиссии по миграционной политике"“ (ru) (2012-yil 25-iyun). Qaraldi: 2023-yil 19-sentyabr.
  5. ↑ „Правозащитник Светлана Ганнушкина и общество "Мемориал" выдвинуты на Нобелевскую Премию Мира 2010 года“ (ru). Права человека в России (2010-yil 3-fevral). 2023-yil 4-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 19-sentyabr.
  6. ↑ „Лауреаты Премии МХГ в области защиты прав человека за 2014 год“. ru:Московская Хельсинкская группа. 2021-yil 3-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 29-yanvar.
  7. ↑ Михаил Добрунов, Алена Нефедова. „Минюст признал иноагентами «Роскомсвободу» и Ганнушкину“ (ru). ru:РБК (2022-yil 23-dekabr). 2023-yil 27-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 19-sentyabr.
  8. ↑ Moskva: antifashisti i stolichnoe pravosudie
  9. ↑ Gannushkina S.
  10. ↑ „Светлана Ганнушкина: Оправдываются самые мрачные предположения“. 2006-yil 17-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2006-yil 23-dekabr.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 11,6 11,7 11,8 Кавказский Узел. „Ганнушкина Светлана Алексеевна“. Кавказский Узел. 2022-yil 12-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 12-noyabr.
  12. ↑ „Записки о художниках“. 2014-yil 2-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 2-fevral.
  13. ↑ „Не превращать в разменную монету уважение к тем, кто защищал родину“. 2014-yil 21-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 2-fevral.
  14. ↑ „Камни преткновения“. 2014-yil 19-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 2-fevral.
  15. ↑ „Артём Сергеев «На Днепре»“. 2014-yil 19-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 2-fevral.
  16. ↑ 16,0 16,1 „Ганнушкина Светлана Алексеевна - Общественный Деятель - Биография“ (ru). rus.team. 2022-yil 12-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 12-noyabr.
  17. ↑ „Распоряжение Президента Российской Федерации от 30 апреля 2008 № 234-рп «О поощрении членов Совета при Президенте Российской Федерации по содействию развитию институтов гражданского общества и правам человека»“. 2019-yil 17-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 17-noyabr.
  18. ↑ „Светлана Ганнушкина стала кавалером ордена Почетного легиона“. 2016-yil 3-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 24-fevral.
  19. ↑ „Архивированная копия“. 2016-yil 24-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 23-sentyabr.

Havolalar

tahrir 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Svetlana_Gannushkina&oldid=5228622" dan olindi