Tafakkur (psixologiya)
Tafakkur - bu aksiomatik qoidalar asosida atrofdagi dunyoning naqshlarini modellashtirishning aqliy jarayonidir [1] . Biroq, psixologiyada boshqa ko'plab ta'riflar mavjud.
Masalan: inson ma'lumotlarini qayta ishlashning eng yuqori bosqichi, atrofdagi dunyo ob'ektlari yoki hodisalari o'rtasidagi aloqalarni o'rnatish jarayoni yoki ob'ektiv voqelik haqidagi g'oyalarning paydo bo'lishiga olib keladigan ob'ektlarning muhim xususiyatlarini, shuningdek, ular o'rtasidagi munosabatlarni aks ettirish jarayoni. Ta'rif bo'yicha bahslar bugungi kungacha davom etmoqda.
Patopsikologiya va neyropsixologiya fikrlash eng yuqori aqliy funksiyalardan biridir. U motivatsiyalar, maqsad, harakatlar va operatsiyalar tizimi, natija va boshqaruvga ega boʻlgan faoliyat sifatida qaraladi.
Tafakkur inson bilimining eng yuqori bosqichidir; atrofdagi real dunyoni bilish jarayoni, uning asosi tushunchalar, g'oyalar zaxirasini ta'lim va doimiy ravishda to'ldirishdir; yangi hukmlarni chiqarishni (xulosalarni amalga oshirishni) o'z ichiga oladi. Fikrlash sizga birinchi signal tizimi yordamida bevosita idrok etib bo'lmaydigan bunday ob'ektlar, xususiyatlar va atrofdagi dunyo munosabatlari haqida bilim olishga imkon beradi. Fikrlash shakllari va qonuniyatlari mantiqning, psixofiziologik mexanizmlarning esa psixologiya va fiziologiyaning ko'rib chiqish predmeti hisoblanadi.
O'rganish tarixi
tahrir
Qadimgi faylasuflar va olimlar tafakkurni o'rganishni boshladilar, lekin ular buni psixologiya emas, balki boshqa fanlar, birinchi navbatda, falsafa va mantiq nuqtai nazaridan qildilar. Ulardan birinchisi Parmenid edi. "Haqiqat yo'li" inshosida ( qadimgi yunoncha: Αλήθεια qadimgi yunoncha: Αλήθεια ) u Yevropa faylasuflari tarixida birinchi bo'lib deduktiv metafizikaning asosiy qoidalarining qisqartirilgan taqdimotini taqdim etdi [2] . Shu bilan birga, u fikrlash jarayonini mantiq nuqtai nazaridan ham ko'rib chiqadi. Falsafiy nuqtai nazardan u borliqning tafakkurga o‘xshashligini ta’kidlaydi:
Ko'p o'ylash, fikrlash dunyo qarashini kengaytirib tafakkurni boyitadi!
Tafakkur qiling zero, hech qachon yutqazmaysiz. Harotning asl mohiyatini anglash, hayot tarjibasini ko'paytiradi va insonni zohirona zirk qilishga undaydi.
- ↑ „// Словарь по истории психологии“. 2014-yil 11-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 7-sentyabr.
- ↑ Лебедев А.В.. „ПАРМЕНИД“ (ru). Новая философская энциклопедия. Институт Философии РАН. 2012-yil 2-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 12-dekabr.