Tecate
Tecate (talaffuzi: [[teˈkate]]) — Quyi Kaliforniya shtatidagi Tecate munitsipalitetida joylashgan shahar . Bu Meksika-AQSh chegarasidagishahar. 2019-yil holatiga koʻra, shaharda 108,860 aholi istiqomat qiladi, poytaxt hududida esa 132,406 aholi yashaydi. Tecate San-Diego-Tixuana metropolitanining bir qismi va Tixuana va Mexicali oʻrtasidagi eng katta shahar. Tecate mintaqaviy iqtisodiy markaz va mashhur sayyohlik yoʻnalishi boʻlib, Tecate kirish porti va Tecate pivosining vatani sifatida tanilgan.
Tecate, Quyi Kaliforiya | |
|---|---|
| Shahar | |
_(cropped).jpg) _(cropped).jpg) _(cropped).jpg) Tepada: Parque Migel Hidalgo (chapda) va Prezident Lazaro Kardenas ko'chasi (o'ngda); pastki: yuqoridan ko'rinishi | |
| 32°34′22″N 116°37′36″W / 32.57278°N 116.62667°W | |
| Mamlakat | Meksika |
| {{{mintaqa_turi}}} | Shimoliy Amerika |
| Hukumat | |
| Edgar Dario Benites Ruis (2021—2024) | |
| Asos solingan | 1892-yil 12-oktyabr[1] |
| Qachondan beri shahar | 1954-yil |
| Markazi balandligi | 540 m |
| Aholisi (2019) |
108,860[2] |
| Vaqt mintaqasi | UTCPST |
| Telefon kodi | 665 |
| Pochta indeks(lar)i | 21400-21499 |
| Avtomobil kodi | 2 |
Tarixi
tahrir
Tecate bir nechta tepaliklar va togʻlar bilan oʻralgan vodiyda joylashgan boʻlib, ularning eng mashhuri Kuuchamaa (shuningdek, Kuchamaa va Kuchama) togʻidir. Kuuchamaa togʻi, Amerika Qoʻshma Shtatlaridagi Tecate choʻqqisi nomi bilan ham tanilgan, Kumeyaay xalqi (Meksikada Kumiai nomi bilan tanilgan) xalqi uchun muqaddas togʻdir[3]. Kumeyaay tilida Xuntas de Nejidagi Tecate yaqinidagi togʻlarda yashovchilar hali ham gapiradi[4]. Kuuchamaa koʻkatlarga, yovvoyi gul va qushlarga boy. Tekatenslar va sayyohlar koʻpincha uning koʻplab yoʻllari boʻylab sayohatlar va velosipedda sayohat qilishdan zavqlanishadi.
1829-yilda Meksikaning Alta-Kaliforniya gubernatori Xose Mariya de Echeandiya Xuan Bandiniga Tekate vodiysini 1, 796 gektari Rancho Tekate sifatida berdi. 1836-yilda Kumeyaay togʻli aholisi sobiq neofitlarning yordami bilan ranchoga bostirib kirdi va talon-toroj qildi. Ular rancho uyini qamal qilishdi, ammo ichkaridagi odamlar San-Diegodan kelgan kuchlar tomonidan ozod qilinmaguncha chidashga muvaffaq boʻlishdi. San-Diego yaqinidagi boshqa rancholarning egalari singari, otlari oʻgʻirlangan va uyi yoqib yuborilgan holda Bandini izolyatsiya qilingan ranchoni tark etishga majbur boʻlgan[5][6]. Kumeyaay bilan davom etayotgan jangovar harakatlar tufayli Bandini 1838-yilda Rancho Jurupa bilan tovon olgan holda qaytib kelmadi[7].
XIX asrning oxirida dehqonlar va fermerlar Bandinining u yerga joylashishga urinishi muvaffaqiyatsizlikka uchraganidan keyin birinchi marta Tecatega kelishdi. Ular uning boy tabiiy resurslarini topdilar va yashashga qaror qilishdi. Shaharning moʻl-koʻl suvi va unumdor tuprogʻi uni samarali qishloq xoʻjaligi bozori uchun ideal maydonga aylantirgan. Zaytun, uzum va don Tecatening asosiy ekinlari hisoblanadi. Sanoat sektori qahvani qayta ishlash zavodlari va pivo zavodlarini yaratish bilan bir vaqtda rivojlandi.
Shahar 1888-yil 2-aprelda tashkil etilgan va 1892-yil 12-oktyabrda rasmiy ravishda shahar sifatida kiritilgan. 1919-yilda gubernator Esteban Kantu shaharning birinchi shahar rejasini ishlab chiqishni buyurdi va uni loyihalash va amalga oshirish uchun muhandis Luis Pavonga yuklandi.
1953-yilda Tecate munitsipaliteti Tixuana munitsipalitetidan ajralib chiqdi va Tecate munitsipal shahar sifatida belgilandi.
Anʼanaviy infratuzilmasi va tashqi koʻrinishi bilan mashhur boʻlgan Tecate oʻzining kelib chiqishiga sodiq boʻlib, shahar markazidagi asosiy maydonda shahar hokimiyati va piyoda masofada joylashgan tarixiy cherkov qad rostlagan[8].
Geografiyasi
tahrir
Tecate taxminan dengiz sathidan 540 m balandlikda joylashgan va uning okeanga yaqinligi moʻtadil iqlimga yordam beradi. Hududda yetarlicha yomgʻir yogʻadi (deyarli 14 in (360 mm) yiliga butalar va tarqoq daraxtlarning qalin zamin qoplami oʻsishi uchun yetarli miqdor.
Sohil iqlimidan choʻl iqlimiga bosqichma-bosqich oʻtish yarim orol togʻlarining sharqiy tomonida bir necha mil sharqda sodir boʻladi. Koʻpincha toshlar bilan qoplangan boʻlsa-da, shaharning sharqidagi yerlarning katta qismi ejidos yoki kooperativ fermalarga ega.
Tecate, shuningdek, shahar boʻylab oqadigan kichik daryo va chegaraning Alta-Kaliforniya sohilidagi (AQSh tomoni) „Tecatito“ nomi bilan tanilgan qishloqqa ega (aholisi 100 ga yaqin; pochta indeksi 91980).
Iqlim
tahrirTecate yozda issiq va quruq, qishda esa salqin va baʼzan yomgʻirli. U issiq yozgi Oʻrta yer dengizi iqlimi sifatida tasniflanadi.
| iqlimi | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Koʻrsatkich | Yan | Fev | Mart | Apr | May | Iyun | Iyul | Avg | Sen | Okt | Noy | Dek | Yil |
| Mutlaq maksimal, °C | 32,0 | 32,0 | 36,0 | 39,0 | 42,0 | 44,0 | 44,0 | 47,0 | 46,0 | 41,1 | 39,0 | 32,0 | 47,0 |
| Oʻrtacha maksimal, °C | 18,9 | 19,6 | 20,2 | 23,0 | 25,5 | 29,5 | 33,3 | 33,7 | 32,2 | 28,0 | 23,0 | 19,7 | 25,6 |
| Oʻrtacha harorat, °C | 11,2 | 11,7 | 12,6 | 14,5 | 16,8 | 20,1 | 23,6 | 24,0 | 22,3 | 18,5 | 14,4 | 11,8 | 16,8 |
Demografiyasi
tahrir
2019-yilda Tecate aholisi 108,860 kishidan iborat edi, 2015-yilgi aholini ro‘yxatidan 72,860 kishidan ko‘p edi.
Tecate metro hududida 132 406 aholi istiqomat qiladi.
Iqtisodiyoti
tahrirTecate — Tecate Beer kompaniyasining birinchi pivo zavodi joyi. Chegaraning narigi tomonidagi sanoat kompaniyalari u yerda oʻzlarining ishlab chiqarish filiallariga ega (masalan, Rockwell Automation, Ingersoll-Rand, Milwaukee Electronics, Automation Controls Group va Oberg Industries).
Shaharga bir nechta kasalxonalar va bir nechta klinikalar[9], shuningdek, bir necha oʻnlab shifokorlar[10] va stomatologlar xizmat koʻrsatadi[10].
Turizm
tahrirYozda/kuzning boshida har yili Tecate-to-Ensenada velosiped poygasi boʻlib oʻtadi, unda chegaraning har ikki tomonidan minglab velosipedchilar qatnashadi. Iyul — Los Encinos bogʻida raqs guruhlari, hunarmandchilik, oziq-ovqat imtiyozlari va koʻrgazmalarni oʻz ichiga olgan ikki haftalik bayram uyushtiriladi.
Pamplonada yoki buqalarning yugurishi odatda 1980-yillarning avgustida va 1990-yillarning boshlarida asosiy koʻchalardan birida oʻtkazilgan, biroq u bir qator baxtsiz hodisalar va zoʻravonliklar tufayli bekor qilingan.
Tecateda Manuel Seceña nomli stadion mavjud boʻlib, u yerda mahalliy beysbol jamoasi Cerveceros („Brewers“) joylashgan.
Taʼlim
tahrir
Past Kaliforniya avtonom universiteti Tecateda joylashgan. Maktabda muhandislik maktabi bor. Tecate har yili 5-sinf o‘quvchilari uchun tanlov o‘tkazib, ular o‘z jamiyatlarini ijobiy tomonga o‘zgartirish uchun o‘z g‘oyalari bilan o‘rtoqlashadilar. Eng yaxshi oʻrin egalari shtatning har bir shahridagi eng yaxshilariga qarshi kurashadi. Gʻolib boshqa shtatlarga qarshi kurashadi va yakunda Meksika prezidenti bilan uchrashadi.
Transport
tahrir
Tecate Meksikaning 2-Federal avtomagistrali boʻyida joylashgan boʻlib, u Tixuanani Mexicali bilan markaziy Sierra togʻlari orqali bogʻlaydi.
Kampodan (Kaliforniya) Tecate chiptasi deb nomlangan poyezd har oy Tecate shahriga boradi (hozirda marshrut bo‘ylab tunnel yong‘in tufayli to‘xtatilgan). Poyezd Tinch okeani janubi-gʻarbiy temir yoʻl muzeyi tomonidan boshqariladi.
Shaharning Maklovio Errera hududida Tecate aeroporti joylashgan joyi boʻlib, foydalanuvchilari kam boʻlgach ishlamayapti. Buning oʻrniga, Tecate aholisiga yaqin atrofdagi Tixuana xalqaro aeroporti (TIJ) xizmat koʻrsatadi va Meksikaning koʻpgina yirik shaharlariga parvoz uyushtiradi. TIJ Mexicali xalqaro aeroportiga qaraganda Tecatega yaqinroq va shuning uchun Tecate aholisi tomonidan tez-tez foydalaniladi[11].
Siyosat
tahrirMerlar
tahrir| Sarlavha | Mer | Siyosiy partiya | Vakolat boshlanishi | Vakolat tugashi | Izohlar | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1-mer | Eufrasio Santana | .svg){kind=logo}
|
1954-yil 2-mart | 1956-yil 30-noyabr | ||
| 2-mer | Armando Aguilar Avilés | 1956-yil 1-noyabr | 1959-yil 31-oktyabr | |||
| 3-mer | Oscar Baylón Chacón | 1959-yil 1-noyabr | 1962-yil 31 oktyabr | |||
| 4-mer | José Gutiérrez Durán | 1962-yil 1-noyabr | 1965 yil 31-oktyabr | |||
| 5-mer | Arcadio Amaya Campa | 1965-yil 1-noyabr | 1968-yil 31-oktyabr | |||
| 6-mer | Alfonso Romero Bareño | 1968-yil 1-noyabr | 1971-yil 1-oktyabr | |||
| 7-mer | Arturo Guerra Flores | 1971-yil 1-noyabr | 1974-yil 31-oktyabr | |||
| 8-mer | César A. Baylón Chacón | 1974-yil 1-noyabr | 1977-yil 31-oktyabr | |||
| 9-mer | Perfecto Lara Rodríguez | 1977-yil 1-noyabr | 1980-yil 31-oktyabr | |||
| 10-mer | José Manuel Jasso Peña | 1980-yil 1-noyabr | 1983-yil 31-oktyabr | |||
| 11-mer | César Moreno Martínez de Escobar | 1983-yil 1-noyabr | 1986-yil 31-oktyabr | |||
| 12-mer | Jesús Méndez Zayas | 1986-yil 1-noyabr | 1989-yil 31-oktyabr | |||
| 13-mer | Jesús Rubén Adame Lostanau | 1989-yil 1-noyabr | 1992-yil 31-oktyabr | |||
| 14-mer | Pablo Contreras Rodríguez | .svg){kind=logo}
|
1992-yil 1-noyabr | 1995-yil 31-oktyabr | Tecateni boshqargan birinchi muxolifat meri | |
| 15-mer | Alfredo Ferreiro Velasco |
|
1995-yil 1-noyabr | 1998-yil 31-oktyabr | ||
| 16-mer | Constantino León Gutiérrez | 1998-yil 1-noyabr | 2001-yil 31-oktyabr | |||
| 17-mer | Juan Vargas Rodríguez | 2001-yil 1-noyabr | 2004-yil 31-oktyabr | |||
| 18-mer | Joaquín Sandoval Millán | 2004-yil 1-noyabr | 2007-yil 19-fevral | |||
| 19-mer | Donaldo Peñaloza Ávila |
|
2007-yil 20-fevral | 2010-yil 31-oktyabr | ||
| 20-mer | Javier Urbalejo Cinco |
|
2010-yil 1-noyabr | 2013-yil 31-oktyabr | ||
| 21-mer | César Moreno González | 2013-yil 1-noyabr | 2016-yil 31-oktyabr | |||
| 22-mer | Nereida Fuentes González | 2016-yil 1-noyabr | 2019-yil 31-sentyabr | |||
| 23-mer | Zulema Adams Pereyra | .svg){kind=logo}
|
2019-yil 1-oktyabr | 2021-yil 6-aprel | ||
| 2021-yil 19-aprel | 2021-yil 31-avgust | |||||
| 24-mer | Dora Nidia Ruiz Chávez | 2021-yil 15-aprel | 2021 yil 19-aprel | Shahar hokimi vazifasini bajaruvchi | ||
| 2021-yil 31-avgust | 2021-yil 30-sentyabr | |||||
| 25-mer | Edgar Darío Benítez | 2021-yil 1-oktyabr | 2024-yil 30-sentyabr | |||
Manbalar
tahrir- ↑ „Tecate on Baja-Web“. 2022-yil 21-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 14-oktyabr.
- ↑ „División municipal. Baja California“. www.cuentame.inegi.org.mx. Qaraldi: 2018-yil 13-aprel.
- ↑ SHIPEK, FLORENCE C. (13 April 1985). "KUUCHAMAA: The Kumeyaay Sacred Mountain". Journal of California and Great Basin Anthropology 7 (1): 67–74.
- ↑ Hinton. „Kumeyaay 1-10. Hablamos Tipay en el dialecto de Nejí (Xa'a Wa) BCN“. Language Acquisition Resource Center, San Diego State. 2014-yil 23-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 14-oktyabr.
- ↑ Hubert Howe Bancroft, History of the Pacific States of North America (Volume 15),CALIFORNIA, VOL.
- ↑ William H. Ellison. „The Life And Adventures In California Of Don Agustin Janssens 1834 1856“. The Huntington Library (2018-yil 13-aprel). Qaraldi: 2018-yil 13-aprel.
- ↑ Jurupa grant (Riverside and San Bernardino counties, Calif.
- ↑ „Tecate Baja California Mexico a charming village“. www.baja-web.com. 2022-yil 21-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 14-oktyabr.
- ↑ „Hospitales Sanatorios Y Clinicas en Baja California, Tecate.“. Seccion Amarilla. Qaraldi: 2018-yil 13-aprel.
- ↑ 10,0 10,1 „Medicos en Baja California, Tecate.“. Seccion Amarilla. Qaraldi: 2018-yil 13-aprel.
- ↑ „70 Must Do's Discover Baja California“. Baja California Secretaria de Turismo. 2018-yil 4-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 14-oktyabr.
Havolalar
tahrir |
Vikiomborda Tecate haqida turkum mavjud |
- 2010-yilgi aholini roʻyxatga olish INEGI maʼlumotlari jadvaliga havola : Instituto Nacional de Estadística, Geografía e Informática
- Tecate hayoti va biznesi (Wayback Machine saytida 2021-12-05 sanasida arxivlangan)