Tinch okean seld baligʻi[1] (lotincha: Clupea pallasii) — seldlar oilasiga mansub baliq turi (Clupeidae). Turlar oʻrtasidagi anatomiyadagi asosiy farqlar: Atlantika seld baligʻida 56 dan 60 gacha umurtqalari bor, Tinch okean seld baligʻida esa 55 dan ortiq boʻlmagan umurtqalar mavjud[2]. Tinch okean seld baligʻi katta tijorat ahamiyatiga ega. Rossiya, Yaponiya, AQSh tomonidan qazib olinadi. Tinch okean seld baligʻida boshqa seld baligʻiga qaraganda koʻproq yod mavjud. Dudlangan, konservalangan, tuzlangan va ozgina tuzlangan shakllarda isteʼmol qilinadi[2].

Uchta kichik tur mavjud:

  • Tinch okeani, sharqiy yoki kichik umurtqali seld,
  • Odq dengiz seld[3]
  • Chexiya Pechora seld baligʻi[4]. Tinch okean seld baligʻi, oʻz navbatida, oʻziga xos biologik xususiyatlarga ega boʻlgan.

Biologiya

tahrir

Qorin boʻshligʻi kam rivojlangan va faqat qorin va anal qanotlari orasida koʻrinadi. Qorin boʻshligʻi qora plyonka bilan qoplangan[2]. Tinch okean seld baligʻi odatda pelagik turidagi baliqlari boʻlib, hayotining koʻp qismini oʻz turi bilan oʻralgan holda oʻtkazadi. Yolgʻiz seld baligʻlari tezda stress holatiga tushib qolishadi, ovqatlanishni toʻxtatadilar va tezda oʻlishadi[2]. Kechasi Tinch okeani seld baligʻi uyquga ketadi va uyqu davomida baliq turli xil pozitsiyalarda boʻladi.

Ovqatlanish

tahrir

Yozda Tinch okean seld baligʻlari qirgʻoqdan oziqlanadilar. Ular may oylarida planktonlar bilan oziqlanadilar va asosiy oziq-ovqat ob’ekti mayda qisqichbaqasimonlar (asosan kalanus). Kuzga kelib, baliqning yogʻ miqdori 18-25 % ga yetadi[2]. Ovqatlanish yozda eng qizgʻin payti, suv isishi bilan baliq chuqurlikka boradi. Eng semizlari uzunligi 50 sm va ogʻirligi 0,9 kg gacha yetadi. Ammo ular juda kam uchraydi, garchi seld baligʻi 19 yilgacha yashashi mumkin. Yaponiya dengizida uzunligi 24-38 sm va ogʻirligi 250-500 g boʻlgan baliqlar ustunlik qiladi[2].

 
Voyaga yetmagan Tinch okean seld baligʻi

Tinch okean seld baligʻi Koreya yarim orolidan Osiyo qirgʻoqlari boʻylab tarqalgan[2]. Amerika qirgʻoqlari boʻylab turlar Bofort dengizidan Bering boʻgʻozi orqali San-Diego koʻrfaziga (Kaliforniya) tarqalgan.

Manbalar

tahrir
  1. Парин Н. В., Евсеенко С. А., Васильева Е. Д.. Рыбы морей России: аннотированный каталог. М.: Товарищество научных изданий КМК, 2014 — 57-bet. ISBN 978-5-87317-967-1. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 „arxiv nusxasi“. 2022-yil 14-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 14-oktyabr.
  3. „Промысловые запасы беломорской сельди достигли очень высокого уровня - порядка 12 тысяч тонн. 09.02.2021“. 2022-yil 10-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 10-yanvar.
  4. „Чёшскопечорская сельдь“. 2022-yil 10-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 10-yanvar.