Vikipediya

Tony Book

Anthony Keith Book ( inglizcha: Anthony Keith Book; 4-sentyabr 1934-yil) – Angliyalik futbolchi va murabbiy. Book faoliyatining dastlabki qismini quyi ligada oʻtkazgan va oʻzining klubi "Bat City"da oʻynagan. Soʻngra u "Toronto City"da oʻynash uchun Kanadaga koʻchib oʻtgan, keyinroq Angliyaga qaytib, "Plimut Argyle" futbolchisiga aylangan. 31 yoshida u birinchi divizionning "Manchester City F. C." klubiga oʻtdi va u yerda sardor boʻldi. Book sardor sifatida „Manchester Siti“da toʻrtta sovrinni qoʻlga kiritgan va uni „Manchester Siti“ning eng koʻp mukofotlangan sardori sifatida hisoblashgan (2014). Buk 1974-yildan 1979-yilgacha „Manchester Siti“ni boshqargan, va songra esa 1996-yilgacha klub murabbiylar shtabida turli lavozimlarda ishlagan.

Anthony Keith Book
Shaxsiy maʼlumot
Toʻliq ismi Anthony Keith Book
Tavallud sanasi 14-sentyabr 1934-yil (1934-09-14) (90 yosh)
Tavallud joyi Bat,Angliya, Angliya bayrogʻi
Ampluasi himoyachi
Yoshligida aʼzo boʻlgan klublar
1951-1952
1952-1955		 Angliya bayrogʻi Pisdaun Mayners
Angliya bayrogʻi Armiya jamoasi
Professional faoliyati*
Yillar Jamoa Isht. (Gol.)
1955-1956
1956-1964
64
1964-1966
1966-2074		 Angliya bayrogʻi Frum Taun
Angliya bayrogʻi Bat city
Kanada bayrogʻi Toronto Sity
Angliya bayrogʻi Plimut Argyle
Angliya bayrogʻi Manchester City F.C.		  ?
387
?
81
244		 (?
12
?
3
4)
Boshqargan klublari
1973-1993 Angliya bayrogʻi Manchester City F.C.
*Professional klublardagi gollari (ichki chempionat)

Yoshlik davri

tahrir

Toni Buk Bat shahrida tugʻilgan, lekin u toʻrt yoshida oilasi Hindistonga koʻchib oʻtgan, otasi Somerset Layt diviziyasida piyoda askar boʻlib xizmat qilgan. Ikkinchi jahon urushi paytida Bukning otasi Birmada xizmat qilgan, Book esa onasi va akalari bilan Britaniya Hindistonning Mumbay va Multan shaharlarida harbiy kazarmalarda yashagan[1]. 1945-yil sentyabr oyida Buk oilasi Angliyaga qaytib kelgan. Toni Bat shahridagi oʻrta maktabda oʻqishni boshlagan va Bat oʻsmirlar jamoalarida oʻynash uchun tanlanganida oʻzining birinchi raqobatbardosh futbol tajribasiga ega boʻldgan[2].

Havaskorlik faoliyati

tahrir

16 yoshida maktabni tugatgandan soʻng, Buk gʻisht teruvchi sifatida shogirdlikka tusggan va 1952-yilda harbiy xizmatga chaqirilgunga qadar Peacedown Miners jamoasida hujumchi sifatida havaskor futbol oʻynagan. Armiya jamoasida oʻynab, Buk himoyachi sifatida qayta tayyorlangan va "Chelsea F. C."ga oʻzini sinab koʻrish uchun kelgan, u yerda uni armiyadagi jamoadoshi Frenk Blanstoun tavsiya qilgan, ammo Buk klubga qabul qilinmagan[3]. Armiya xizmatini tugatgandan soʻng, Buk Batdagi ishiga qaytdi va Frome Town uchun oʻynay boshlagan. 1955—1956-yilgi mavsumda Frum moliyaviy qiyinchiliklarga duch kelgan va rahbariyat barcha oʻyinchilarga, agar xohlasalar, klubni tark etishlari mumkinligini maʼlum qilgan[4]. Buk bu haqda Janubiy futbol ligasining „Bat Siti“ jamoasida oʻynagan hamkasbiga aytgan[2]. U oʻz navbatida Bat shahriningning raisini xabardor qilgan va 1956-yil yanvar oyida Buk klub bilan yangi shartnoma imzolangan[5]. U Batda yetti yarim yil oʻynagan, shu vaqt ichida u klub sardori boʻlgan va 1960-yilda Janubiy ligada gʻolib chiqgan (ikkinchi oʻrindagi jamoa Oksford Yunayteddan 13 ochko oldinlab ketilgan). 1962-yilgi mavsumdan tashqari Malkolm Ellison Batning murabbiyi boʻlgan, uning rahbarligida Buk oʻzining soʻnggi yillarini klubda oʻtkazgan.

1962—1963-yilgi mavsum oxirida Ellison "Toronto Siti" klubiga murabbiylik qilish taklifini olgach, Bukni oʻzi bilan olib ketgan. Ellison qisqa vaqtdan soʻng klubni tark etgan boʻlsa-da, Plimut Argyleda murabbiylik ishiga kirishgan boʻlsa-da, Buk uch oy davomida klubda qoldi va shu vaqt ichida u Sharqiy Kanada Ligasida gʻolib chiqgan va Kanadaning eng yaxshi himoyachisi deb topilgan[6].

Plimut Argyle

tahrir

Angliyaga qaytib kelgach, Buk Allisonning "Plimuti"ga 1500 funt sterlingga shartnoma imzolagan. Buk shuningdek, 30 yoshida Angliya futbol ligasida debyut qilgan, garchi Plimut uni 28 yoshda deb hisoblagan boʻlsa-da – Ellison Bukga tugʻilganlik haqidagi guvohnomasini soxtalashtirishni maslahat bergan, chunki u Plimut kengashi 30 yoshli futbolchi uchun 1500 funt toʻlamaydi deb oʻylagan[7]. 1964—1965 yilgi mavsumda jamoa ikkinchi divizionda soʻnggi turlargacha jon saqlab qolish uchun kurashgan. “Grimsbi Taun” bilan ochkolar boʻyicha teng boʻlgan klub toʻplar farqi evaziga quyi ligaga tushib qolishning oldini olgan[8][9]. Biroq keyingi mavsumda klub oʻz tarixida birinchi marta Liga kubogi yarim finaliga chiqgan va u yerda umumiy hisobda "Leicester City F. C."ga 4:2 hisobida magʻlub boʻlgan[10].

Manchester City

tahrir

Ikki yil oʻtgach, Plimut uchun 81 oʻyindan soʻng, Buk yana Malkolm Ellisonga ergashgan, bu safar Manchester Siti. Futbolchining transfer narxi 17 000 funt sterlingga koʻtarilgan[11]. Menejer Jo Merser avvaliga 30 yoshdan oshgan futbolchi uchun bu mablagʻni sarflashni istamagan. Ammo Ellison uni ishontirdi va Merserning karyerasining choʻqqisi xuddi shu yoshda, 32 yoshida "Everton F. C."dan "Arsenal F. C."ga oʻtganida kelganini taʼkidlagan[12].

Buk Merser va Ellison rahbarligida rivojlangan. U 1966—1967-yilgi mavsumning ochilish oʻyinida „Manchester Siti“ safida debyut qilgan[11], "Sautgempton FK" bilan 1:1 hisobidagi durang qayd etilgan[13], Buk jamoaning asosiy futbolchisiga aylangan. Klubdagi birinchi mavsumida u faqat bitta oʻyinni oʻtkazib yuborgan va klub eng yaxshi futbolchisi unvonini qoʻlga kiritgan[14].

1967-yilning mavsum oraligʻida jamoa sardori Jonni Krossan "Midlsbro"ga oʻtgandan soʻng, Buk sardorlik bogʻichini oʻtkazib yuborgani, oʻshanda jamoadoshlari unga „Jump“ laqabini berishgan. Uning sardor sifatidagi birinchi mavsumi juda muvaffaqiyatli oʻtgan va „Manchester Siti“ni ikkinchi liga chempionligiga olib kelgan va har bir oʻyinda oʻynagan. Axilles tendonining jarohati Bukni 1968—1969-yilgi mavsumning dastlabki toʻrt oyi davomida safdan chiqishga majbur qilgan, ammo u Angliya kubogi kampaniyasini boshlash uchun jamoaga qaytgan. 1969-yilgi kubok finalidan bir hafta oldin Buk Deyv Makai bilan birga Angliyada yilning eng yaxshi futbolchisi deb topilgan[15]. Keyingi shanba kuni „Manchester Siti“ Angliya kubogi finalida „Lester Siti“ bilan oʻynagan. Man city 1:0 hisobida gʻalaba qozongan va kapitan Buk kubokni koʻtargan.

Keyingi mavsumda „Siti“ bir mavsumda Yevropa va Britaniya kubogini qoʻlga kiritgan birinchi jamoa boʻldi: UEFA kubogi egalari kubogi va futbol ligasi kubogi. Finalda “KOC Siti” polshalik Gornik Zabrze bilan toʻqnash kelgan, britaniyaliklar 2:1 hisobida gʻalaba qozonishgan, Buk oʻsha uchrashuvda sardorlik qildi va barcha 90 daqiqa harakat qilgan[16]. Liga kubogini qoʻlga kiritish yoʻlida „Man siti“ yarim finalda oʻzining asosiy raqibi „Manchester United F. C.“ni umumiy 4:3 hisobida magʻlub etgan. Finalda raqib "West Bromwich Albion F. C." boʻldi, u Jeff Aslening saʼy-harakatlari bilan oʻyin boshidayoq Mayk Doyl mankunianliklarga oʻyinni qoʻshimcha vaqtga olib chiqishga yordam bergan, bunda Glin Pardo jamoasiga gʻalaba keltirgan[17]. 1970-yil sentabrida Buk Angliya Italiya ligasi kubogida ishtirok etgan, uning jamoasi "Boloniya" bilan toʻqnash kelgan. Birinchi oʻyinda italiyaliklar minimal hisobda gʻalaba qozongan boʻlsa, ikkinchi oʻyinda 2:2 hisobida durang qayd etilgan[18]. Buk 1974-yilda futbolni tark etib, kapitanlikni Kolin Bellga topshirgan[13]. U Man city uchun 242 Futbol Ligasi oʻyinida maydonga tushgan va sardorlik davrida qoʻlga kiritilgan sovrinlar boʻyicha klubning eng muvaffaqiyatli sardoriga aylangan.

Oʻyin uslubi

tahrir

Bukningning diqqatga sazovor tomoni shundaki, u, ehtimol, karyerasining choʻqqisida boʻlganida Jorj Bestni zararsizlantirishga qodir yagona futbolchi boʻlgan. Koʻpchilik himoyachilar Bestdan toʻpni birinchi boʻlib hujum qilish orqali yutib olishga harakat qilishgan, asosan ular „Manchester Yunayted“ futbolchisi avtoriteti tomonidan bosim ostida boʻlishgan. Buk oʻz yoshiga nisbatan juda tez boʻlganligi sababli Bestga har doim birinchi qadamni qoʻyishga imkon bergan. Best tez-tez toʻxtab, bir nechta nayranglarni amalga oshirishga harakat qilgan va Buk uni zarba berish holatiga qoʻymagan. Buk oʻzining futbol aqli bilan ham mashhur boʻlgan. Koʻpincha u raqib bilan yonma-yon yugurib, uzatma soʻrab, raqibni oʻz ixtiyori bilan toʻpni berishga majbur qilardi. Keyinchalik Buk dunyodagi eng yaxshi himoyachilardan biri sifatida tan olingan[19].

Murabbiylik faoliyati

tahrir

1973-yilning noyabrida „Manchester Siti“ bosh murabbiyi Jonni Xart sogʻligʻi yomonlashgani sababli isteʼfoga chiqgan va Buk vaqtinchalik menejer boʻlgan va keyinchalik boʻsh turgan lavozimni egallagan Ron Sondersning yordamchisi etib tayinlangan. Bir yil oʻtgach, Buk oʻzining futbolchilik faoliyatini yakunlab, asosiy eʼtiborini murabbiylikka qaratgan. Saunders olti oydan kamroq vaqt oʻtgach, ishdan boʻshatilgan va Buk yana „murabbiylik“ rolini oʻz zimmasiga olgan va bir oʻyindan keyin doimiy murabbiy etib tayinlangan. Bukning murabbiy sifatidagi birinchi muhim gʻalabasi Manchester derbisida minimal hisobda gʻalaba qozonish boʻlgan, Denis Lou toʻpi bilan gol urgan[20]. Bukning murabbiy sifatidagi birinchi toʻliq mavsumida klub sakkizinchi oʻrinni egallagan va oʻtgan mavsumdagi natijani 14-oʻrinni egallaganidan oshib ketgan[20]. 1976-yilda Buk Liga kubogi finalida "Nyukasl Yunayted"ni 2:1 hisobida magʻlub etgan. Shu tariqa, u ham futbolchi, ham murabbiy sifatida turnirda gʻolib chiqqan birinchi shaxs boʻlgan. Buk 1979-yilgacha murabbiy sifatida qolgan, uning oʻrniga uning sobiq ustozi Malkolm Ellison kelgan[21]. Keyin u 1997-yilgacha klubda bir qator boshqa rollarda, shu jumladan 1989 va 1993-yillarda yana qoʻriqchi sifatida xizmat qilishni davom ettirgan.

1997-yilda u "Xaddersfild Taunga" Brayan Xortonning bosh skauti sifatida qoʻshilgan. Buk hozirda nafaqada, lekin ikkita ramziy lavozimni egallaydi: u „Manchester Siti“ning faxriy prezidenti va „Manchester Siti“ rasmiy tarafdorlari klubining umrboqiy prezidenti[22][23]. U 2004-yilning yanvarida „Manchester Siti“ shon-shuhrat zaliga kiritilgan[24].

Statistikasi

tahrir

Jamoaviy

tahrir
Mavsum jamoaviy Divizion Liga Kubok Liga Kubogi Yevropa Kubogi Boshqalar[25] Vsego
Oʻyinlar Gollar Oʻyinlar Gollar Oʻyinlar Gollar Oʻyinlar Gollar Oʻyinlar Gollar Oʻyinlar Gollar
1966/67 Manchester City F.C. Birinchi 41 0 6 0 2 0 - - - - 49 0
1967/68 42 1 4 0 4 1 - - - - 50 2
1968/69 15 0 6 0 0 0 0 0 - - 21 0
1969/70 38 0 2 0 7 0 9 0 1 0 57 0
1970/71 34 2 3 0 1 0 - - - - 46 2
1971/72 40 1 2 0 2 0 - - - - 45 1
1972/73 30 0 5 0 2 0 - - - - 39 0
1973/74 4 0 - - - - - - - - 7 0
Jami 244 4 28 0 18 1 9 0 1 0 300 5

Murabbiylik

tahrir
Jamoa Mamlakat Dan Gacha Natijalar
O' Y D M % Gʻalabalar
Manchester City F.C.   23 oktyabr 1973 22 noyabr 1973 7 2 3 2 029
Manchester City F.C.   12 aprel 1974 iyul 1979 269 114 75 80 042
Manchester City F.C.   9 oktyabr 1980 16 oktyabr 1980 1 0 0 1 000,00
Manchester City F.C.   29 noyabr 1989 5 dekabr 1989 3 0 0 3 000,00
Manchester City F.C.   27 avgust 1993 27 avgust 1993 1 0 1 0 000,00
Jami 281 116 79 86 041

Manbalar

tahrir
  1. ↑ Tony Book, David Clayton. Maine Man. Mainstream publishing, 2004 — 21-bet. ISBN 1-84018-812-X. 
  2. ↑ 2,0 2,1 Penney, Ian. The Legends of Manchester City. Breedon Books, 2002. ISBN 1-85983-326-8. 
  3. ↑ Tony Book, David Clayton. Maine Man. Mainstream publishing, 2004 — 32—33-bet. ISBN 1-84018-812-X. 
  4. ↑ The Official Manchester City Hall of Fame. Andoza:Нп3 — 30-bet. ISBN 0-600-61282-1. 
  5. ↑ Penney, Ian. Manchester City: The Mercer-Allison Years. Breedon Books, 2008 — 29-bet. ISBN 978-1-85983-608-8. 
  6. ↑ „Tony Book“ (en). Manchester City Supporters Homepage. 2012-yil 13-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 10-yanvar.
  7. ↑ Tony Book, David Clayton. Maine Man. Mainstream publishing, 2004 — 46-bet. ISBN 1-84018-812-X. 
  8. ↑ Danes, Ryan. Plymouth Argyle: The Complete Record. Plymouth: Breedon Books, 2009 — 242—243-bet. ISBN 1-85983-710-7. 
  9. ↑ „1963/64 Second Division“ (en) (deadlink). Statto. 2012-yil 12-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 25-may.
  10. ↑ Danes, Ryan. Plymouth Argyle: The Complete Record. Plymouth: Breedon Books, 2009 — 244—245-bet. ISBN 1-85983-710-7. 
  11. ↑ 11,0 11,1 „Tony Book“. Football Heroes. 2007-yil 16-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 14-avgust.
  12. ↑ The Official Manchester City Hall of Fame. Andoza:Нп3 — 31-bet. ISBN 0-600-61282-1. 
  13. ↑ 13,0 13,1 Clayton, David. Everything under the blue moon: the complete book of Manchester City FC – and more!. Edinburgh: Mainstream publishing, 2002 — 35-bet. ISBN 1-84018-687-9. 
  14. ↑ Julian Baskcomb (ed.). Manchester City Official Handbook 1995–96. Polar, 1995. 
  15. ↑ James, Gary. Manchester City – The Complete Record. Derby: Breedon, 2006 — 180-bet. ISBN 1-85983-512-0. 
  16. ↑ Paul Fitzpatrick.. Mercer «happy». The Guardian (1970-yil 30-aprel).
  17. ↑ „Final Details“. 2008-yil 9-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 3-aprel.
  18. ↑ „Anglo-Italian League Cup“. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. 2011-yil 29-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 29-avgust.
  19. ↑ Svenn A. Hanssen. „Tony Book“. mcivta.com. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 5-yanvar.
  20. ↑ 20,0 20,1 The Official Manchester City Hall of Fame. Andoza:Нп3 — 37-bet. ISBN 0-600-61282-1. 
  21. ↑ „Tony Book’s managerial career“ (deadlink). Soccerbase. 2004-yil 15-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 29-sentyabr.
  22. ↑ „Tony Book’s managerial career“ (deadlink). Soccerbase. 2004-yil 15-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 29-sentyabr.
  23. ↑ „About the OSC“. Manchester City Official Supporters Club. 2007-yil 22-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2007-yil 14-avgust.
  24. ↑ „Past Players“ (deadlink). mcfc.co.uk. (Manchester City Football Club). 2016-yil 5-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 30-mart.
  25. ↑ Jumladan, Angliya-Italiya liga kubogi, Angliya Superkubogi i Texaco kubogi. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Tony_Book&oldid=5226458" dan olindi