Turkiya Yevropani Kavkaz, Yaqin Sharq va Shimoliy Afrikadagi rivojlanayotgan bozorlar bilan bogʻlaydigan va rivojlanayotgan aviatsiya markazidir[1].

Aviyakompaniya

tahrir
 
Turkish Airlines samolyotlari

1983-yilda turk aviakompaniyalari bozori liberallashtirildi. Ilgari faqat davlat kompaniyalariga mamlakat aeroportlariga xizmat koʻrsatishga ruxsat berilgan boʻlsa, 1983-yilda „Fuqaro aviatsiyasi“ toʻgʻrisidagi qonun qabul qilinishi bilan xususiy kompaniyalarga ham ruxsat berildi. Tartibga solish raqobat muhitini yarata olmaganligi sababli, Turkiyaning milliy aviatashuvchisi Turkish Airlinesning kvazimonopoliyasi yanada mustahkamlandi. Faqat 2003-yilga kelib kirish uchun asosiy toʻsiqlar olib tashlandi, bu esa raqobatning kuchayishiga olib keldi, garchi Turkish Airlines hukumat tomonidan qoʻllab-quvvatlanishda davom etayotgan boʻlsada[2]. Yevropa, Osiyo, Afrika va Janubiy Amerikadagi 280 ta yoʻnalishga rejali reyslar bilan Turk Havo Yoʻllari 2015-yil fevral oyi holatiga koʻra koʻpgina mamlakatlarga xizmat koʻrsatuvchi bir qancha yoʻnalishlar boʻyicha dunyoning toʻrtinchi yirik aviatashuvchisi boʻlgan[3][4].

Aeraportlar

tahrir

2000-yillardan boshlab mamlakat fuqaro aviatsiyasining jadal rivojlanishini boshdan kechirdi, bu sanoatning oʻsishi jahon oʻrtacha koʻrsatkichidan oʻn baravar tez edi. Turkiya aeroportlari 2003-yilda bor-yoʻgʻi 34 million yoʻlovchiga xizmat koʻrsatgan boʻlsa, 2010-yilda bu raqam 105 millionga yetdi, ularning 52 foizi xalqaro reyslar edi[5]. Turkiya aeroportlari 2012-yilda 130 million yoʻlovchiga xizmat koʻrsatib, mamlakatni Yevropaning oltinchi yirik aviatsiya bozoriga aylantirdi[6].

Istanbuldagi Otaturk nomidagi aeroport 2015-yilda 61,8 million yoʻlovchiga xizmat koʻrsatib, dunyodagi eng gavjum aeroportlar roʻyxatida 11-oʻrinni egalladi[7]. Ushbu eskirgan aeroport 2018-yilda Yangi Istanbul aeroporti nomini oladi. Dastlab 90 million yoʻlovchiga xizmat koʻrsatadigan dunyodagi eng yirik terminal bilan yangi aeroport yoʻlovchi tashish hajmini oshiradi, yana ikkita terminal qurish rejalashtirilgan, bu esa yiliga 150 million yoʻlovchiga xizmat koʻrsatish imkoniyatini taqdim qiladi[8].

Manbalar

tahrir
  1. „Civilian Aerospace“, Turkey Investment and Business Guide Volume 1 Strategic and Practical Information, 2015. ISBN 978-1-329-18235-6. 
  2. „The Turkish aviation system and the strategy of Turkish Airlines“, Air Transport and Operations: Proceedings of the Third International Air Transport and Operations Symposium 2012, Amsterdam, 2012. ISBN 978-1-61499-118-2. 
  3. Gunnar Garfors „These Airlines Fly to Most Countries“ (deadlink) (2013-yil 5-mart). 2015-yil 25-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 30-aprel.
  4. Turkish Airlines (2014-yil 5-mart). „Turkish Airlines again expands its network“. Press-reliz. 29-noyabr 2014-yilda asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 2014-yil 5-mart.
  5. „Civilian Aerospace“, Turkey Transportation Policy and Regulations Handbook - Strategic, 2015. ISBN 978-1-329-16459-8. 
  6. The Report: Turkey 2013, 2013. ISBN 978-1-907-06580-4. 
  7. „2015 Airport Traffic Statistics“. Port Authority of New York and New Jersey (2016-yil 1-aprel). 2016-yil 6-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 16-aprel.
  8. „World’s biggest airport under construction in Istanbul“ (deadlink). The Worldfolio (2015-yil 19-noyabr). 2017-yil 12-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 22-may.