Uozu (Toyama)
Uozu (yaponcha: 魚津市 Uozu-shi) Yaponiyaning Toyama prefekturasining sharqiy qismidagi shahardir. 2018-yil 1-mart holatiga koʻra, shaharning taxminiy aholisi 16.811 xonadonda 42.224 kishini, aholi zichligi esa har kvadrat kilometrga 210 kishini tashkil qilgan. Uning umumiy maydoni 200,61 kvadrat kilometr (77,46 mi²) edi.[1].[2]
Uozu 魚津市 | |
|---|---|
| Shahar | |
 | |
|
Uozu Bayroq  Gerb | |
| 36°49′38.3″N 137°24′33.0″E / 36.827306°N 137.409167°E | |
| Mamlakat | Yaponiya |
| {{{mintaqa_turi}}} | Chubu viloyati |
| Asos solingan | milodiy 701-yil |
| Maydon | 200.61 km2 (77.46 kv mi) |
| Rasmiy til(lar)i | yapon |
| Aholisi (2016-yil 1-mart) |
42 224 |
| Zichligi | 210 kishi/km2 |
| Vaqt mintaqasi | UTC+9:00 |
| Telefon kodi | 0765-23-1067 |
|
| |
Geografiyasi
tahrirUozu Namerikava va Kurobe oʻrtasida joylashgan boʻlib, shimoli-gʻarbda Toyama koʻrfazi va Yapon dengizidan, to janubi-sharqdagi baland togʻ tizmalariga qadar choʻzilgan. Uozudagi eng baland togʻlar Sugadake va Kekachiyama boʻlib, Uozudagi eng baland togʻ balandligi 2414 m ga teng. Uozu orqali bir nechta daryolar oqib oʻtadi, jumladan: sharqdan gʻarbga, Fuse daryosi, Katakai daryosi, Kado daryosi va Hayatsuki daryosi. Hududning katta qismi Yaponiyaning ushbu mintaqasiga xos tarzda tarqoq aholi punkti hisoblanadi.
Atrofdagi munitsipalitetlar
tahrirIqlimi
tahrirUozu nam kontinental iqlimga ega (Köppen Cfa) boʻlib, yozi yumshoq va qishi qattiq qor yogʻishi bilan ajralib turadi. Uozuda oʻrtacha yillik harorat 13,7 °C ni tashkil etadi. Yillik oʻrtacha yogʻin miqdori 2278 mm boʻlib, sentyabr esa eng seryogʻin oy hisoblanadi. Avgustda eng yuqori harorat 26,3 °C, eng past harorati esa yanvarda, 2,4 °C atrofida boʻladi[3].
| Uozu (1991−2020 oʻrtachasi, ekstremallar 1978−hozirga qadar) iqlimi | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Koʻrsatkich | Yan | Fev | Mart | Apr | May | Iyun | Iyul | Avg | Sen | Okt | Noy | Dek | Yil |
| Mutlaq maksimal, °C | 19,2 | 22,4 | 27,6 | 30,7 | 32,5 | 33,1 | 37,9 | 37,8 | 36,4 | 33,5 | 27,1 | 24,9 | 37,9 |
| Oʻrtacha maksimal, °C | 6,2 | 6,8 | 10,9 | 16,8 | 21,9 | 25,0 | 29,0 | 30,6 | 26,5 | 21,0 | 15,3 | 9,4 | 18,3 |
| Oʻrtacha harorat, °C | 2,7 | 2,9 | 6,2 | 11,7 | 16,9 | 20,7 | 24,7 | 25,9 | 21,9 | 16,4 | 10,7 | 5,5 | 13,9 |
| Oʻrtacha minimal, °C | −0,3 | −0,5 | 1,9 | 6,8 | 12,2 | 16,8 | 21,2 | 22,1 | 18,2 | 12,3 | 6,6 | 2,0 | 9,9 |
| Mutlaq minimal, °C | −8,8 | −9,3 | −7,1 | −1,8 | 3,8 | 8,3 | 14,3 | 14,6 | 10,4 | 2,8 | −1 | −6,7 | −9,3 |
| Yogʻingarchilik meʼyori, mm | 254,7 | 165,5 | 176,8 | 161,4 | 154,0 | 180,9 | 276,1 | 206,9 | 233,6 | 203,5 | 255,1 | 304,6 | 2 588,3 |
| Manba: Yaponiya Meteorologiya Agentligi[4][5] | |||||||||||||
Demografiyasi
tahrirYaponiya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra[6], Uozu aholisi soni soʻnggi oʻn yilliklarda kamaygan.
| Yil | Aholi | ±% |
|---|---|---|
| 1970 | 47,124 | — |
| 1980 | 49,512 | +5.1% |
| 1990 | 49,514 | +0.0% |
| 2000 | 47,136 | −4.8% |
| 2010 | 44,959 | −4.6% |
| 2020 | 40,535 | −9.8% |
Tarixi
tahrirHozirgi Uotsu hududi qadimgi Etchju viloyatining bir qismi boʻlgan va hech boʻlmaganda Jomon davridan buyon mavjud boʻlgani aniqlangan. Taxminan 1394-yilda Uozu togʻlarida oltinning topilishi odamlarning koʻpayishiga sabab boʻldi va Matsukura qal’asi atrofini mintaqaning markaziga aylantirdi. Keyinchalik, Matsukura qal’asi vayron boʻlgach, markaz dengizga yaqin Uozu qal’asi atrofida qayta tiklandi. 1582-yilda Uesugi urugʻiga ittifoqchi kuchlar va Oda Nobunaga qoʻmondonligi ostidagi kuchlar oʻrtasida Uozu shahari qamal qilindi. Uozu qal’asi qamali Oda qoʻshinlari tomonidan Honno-ji hodisasida Odaning oʻldirilishidan atigi uch kun oldin magʻlubiyatga uchragan.
Edo davrida Tokugava syogunati, Uozu Maeda sulolasi tomonidan boshqariladigan Kaga domenining bir qismi boʻlgan. Zamonaviy Uozu shahri 1889-yil 1-aprelda munitsipalitetlar tizimining oʻrnatilishi bilan tashkil etilgan. 1918-yilgi Taisho guruch gʻalayonlari butun mamlakat boʻylab tarqalgunga qadar Uozu shahrida boshlangan. Shaharning gʻarbiy qismining koʻp qismi 1943-yilda yongʻinda vayron boʻlgan, ammo shahar Ikkinchi Jahon urushida deyarli zarar koʻrmadi. Uozu 1952-yil 1-aprelda shahar maqomiga koʻtarildi. 1956-yil sentyabr oyida kuchli yongʻin Uozu shahridagi koʻplab binolarni vayron qildi.
Hukumat
tahrirUozu toʻgʻridan-toʻgʻri saylanadigan mer hamda 18 aʼzodan iborat bir palatali shahar qonun chiqaruvchi organi boʻlgan mer-kengash boshqaruv shakliga ega.
Taʼlim tizimi
tahrirUozu shahrida shahar hukumati tomonidan boshqariladigan oʻnta davlat boshlangʻich maktabi hamda ikkita davlat oʻrta maktabi va Toyama prefekturasi taʼlim kengashi tomonidan boshqariladigan uchta davlat yuqori maktabi faoliyat yuritadi. Shuningdek, bitta xususiy litsey ham bunyod etigan.
Transport
tahrirUozu Tokiodan temir yoʻlda 3 soat va avtomobilda 4,5 soat masofada joylashgan. 2015 yil mart oyidan boshlab, Toyama shahri yaqinidagi temir yoʻl markazidan Hokuriku Shinkansen tezyurar poyezdi orqali temir yoʻlga kirish mumkin. Uozuga ikkita yoʻlovchi poyezdi liniyalari, Toyama Chixo temir yoʻl magistral liniyasi va Ainokaze Toyama temir yoʻl liniyasi xizmat koʻrsatadi, ular Uozu stantsiyasidan gʻarbga va sharqqa boʻlinadi.
Temir yoʻl
tahrir
Ainokaze Toyama temir yoʻli
- Uozu
Toyama Chiho temir yoʻli
- Nishi-Uozu — Dentetsu-Uozu — Shin-Uozu — Kyōden
Magistral yoʻl
tahrir- Hokuriku tezko yoʻli
- Milliy yoʻnalish
Qardosh shahar munosabatlari
tahrir
Chiang Mai, Tailand[7] 1989-yil 8-avgust
Uozuning taniqli odamlari, Toyama
tahrir- Kaori Sadohara, yapon ovozli aktrisasi va qoʻshiqchisi
- Ayumu Ishikava, yaponiyalik professional beysbol toʻp uloqtirib beruvchisi (Chiba Lotte Marines, Nippon Professional beysbol — Tinch okeani ligasi)
- Takashi Rakuyama, yaponiyalik sobiq futbolchi
- Akira Shoji, yaponiyalik sobiq aralash jangchi va professional kurashchi
- Yaponiyalik professional shogi futbolchisi Akihiro Murata
- Kosuke Tamura, yaponiyalik professional shogi oʻyinchisi
Manbalar
tahrir- ↑ Official statistics(yaponcha)
- ↑ Uozu city introduction(yaponcha)
- ↑ Uozu climate data
- ↑ „ja:観測史上1～10位の値（年間を通じての値）“. JMA. Qaraldi: 2022-yil 15-mart.
- ↑ „ja:気象庁 / 平年値（年・月ごとの値）“. JMA. Qaraldi: 2022-yil 15-mart.
- ↑ Uozu population statistics
- ↑ „International Exchange“ (en). List of Affiliation Partners within Prefectures. Council of Local Authorities for International Relations (CLAIR). 2012-yil 8-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 21-noyabr.