Valladolid universiteti — (Valladolid shahrida, Valladolid viloyati, Kastiliya va Leon avtonom viloyati) Ispaniyada joylashgan davlat universitetidir. XIII asrda tashkil etilgan bu universitet dunyodagi eng qadimiy universitetlardan biridir. Universitetda bakalavriat bosqichida 26000 talaba va 2300 dan ortiq professor-oʻqituvchilar mavjud[1][2].

Valladolid universiteti
Universidad de Valladolid
Asos solingan sanasi 1241-yil
Rektori Antonio Largo Cabrerizo
Talabalari 31,780 ta
Valladolid universitetining emblemasi huquq fakultetining jabhasiga oʻrnatilgan

Valladolid universiteti (UVa) Ispaniya davlat universiteti boʻlib, 1241-yilda Kastiliyalik Alfonso VIII tomonidan asos solingan Palensiya universitetida 1208 va 1212-yillar oraligʻida tashkil etilgan. Kastiliya va Leon shaharlari: Valladolid, Palensiya, Soria va Segovia.

Binolar

tahrir
 
Universitet binosining barokko fasadi (1715-yil), hozirda huquq fakulteti joylashgan

Oʻzining arxitekturasi bilan ajralib turadigan universitetning birinchi binosi XV asrning oxirida, institut Colegiatadan koʻchirilgandan keyin qurilgan. U koridorlarni ochadigan toʻrt qirrali monastir va kechki gotika ibodatxonasidan iborat. Monastirga kitob doʻkoni koʻchasiga ochiladigan portal orqali, shuningdek, Gothic portali orqali kiriladi. XVIII asrning boshlarida bu yetarli boʻlmagan, bu esa bir vaqtning oʻzida qurilgan koridorlarga ochiladigan toʻrtta galereyali toʻrtburchak monastirdan iborat kengayishni talab qilgan.

Plaza de Santa Maria (hozirgi Universitet maydoni) dan Karmelit Fray Pedro de la Visitación tomonidan ishlab chiqilgan va 1715-yilda qurilgan Barokko javhasini koʻrish mumkin. Binoda oʻqitiladigan fanlarning allegoriyalarini ifodalovchi haykaltarosh guruhlar mavjud. Toʻrtta gigant ustuniga tashkil etilgan markaziy qism ulkan bezakli taroq bilan tugatilgan.

1909-yilda va katta bahs-munozaralar bilan arxitektor Teodosio Torres loyihasi boʻyicha yangi bino qurish uchun eski binoni, shu jumladan XV asrdan boshlab Kitoblar koʻchasiga ochilgan kirish zalini yoʻq qilishga qaror qilingan Barok javhasi saqlanib qolgan.

Torresning dizayni ikkita monastirdan iborat boʻlgan. Ikkala monastir oʻrtasida zinapoya joylashgan va Kitob doʻkonlari koʻchasiga ochilgan katta vestibyul bor. Universitet binosining ushbu koʻchadagi jabhasi Fray Pedroning barokko javhasini Plateresk, Barokko va Neoklassik bezak elementlari aralashmasi bilan qayta talqin qilish asosida qurilgan. Fasadning bir tomonida kuzatuv minorasi, boshqa tomonida universitet maydoni orasidagi burchakni toʻldiradigan yangi soat minorasi joylashgan.

Barokko fasadi asta-sekin kiritilganligi sababli loyiha muammolarga duch kelgaan. 1939-yilda bino yongʻinga uchragan. Fasadning Torres binosiga integratsiyalashuvi muammosini yengillashtirish uchun Konstantino Kandeira barokko fasadi orqali kirish mumkin boʻlgan tarixiy uslubda ajoyib zinapoya va vestibyulni loyihalashtirdi. Zinapoya urushdan keyingi Ispaniyaning gʻalaba qozongan va tarixchi arxitekturasining namunasi hisoblanib qoldi.

1968-yilda bino ikkinchi monastirning vayron boʻlishi va talabalar uchun besh qavatli binoning qurilishi va juda kam talabalar uchun qurilgan Torres binosining vayron qilinishi bilan yakunlangan. Xuddi shu islohotda 1909-yildagi kuzatuv minorasi va katta auditoriya. Libreriyaga qaragan fasad Torresning eskirgan tarixiyligini yoʻqotib, qayta qurilagan. Yangi auditoriya Fray Pedroning jabhasi bilan yonma-yon joylashgan.

 
Xuan Loran tomonidan Valladolid universiteti 1865-yil, Rasmlar kollektsiyasi boʻlimi (https://www.nga.gov/research/library/imagecollections/features/solemnity-of-shadows.html)

Informatika kafedrasi taqdim etilgan dasturlarni onlayn baholashdan foydalangan holda Hisoblash mashinalari uyushmasi uchun dasturlash tanlovlarini oʻtkazgan[3].

Manbalar

tahrir
  1. „Universidad de Valladolid“ (en). universityofvalladolid.uva.es. Qaraldi: 2020-yil 17-dekabr.
  2. For a summary description of all of the set of scholars and literati who intervened in teaching at the University of Valladolid since its inception to the eve of the Industrial Revolution (1800), see David de la Croix and Soraya Karioun, (2021). Scholars and Literati at the University of Valladolid (1280-1800).Repertorium Eruditorum Totius Europae/RETE. 1:11-17.
  3. „Problem Set Archive“. Universidad de Valladolid. 23-fevral 2001-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 24-sentabr 2018-yil.