Vsevolod Votintsev

Vsevolod Dmitrievich Votintsev (1892-1919-yillar) — Toshkent Soveti raisi, Turkiston Sovet Respublikasi Sovetlari Markaziy Ijroiya Qoʻmitasi raisi. 1919-yil yanvar oyida 14 nafar Turkiston komissarlari orasida vafot etgan.

Tarjimai holi

Vsevolod Dmitrievich Votintsevning bobosi Semirechensk kazak armiyasining boshligʻi boʻlgan va Verniy qal’asida (hozirgi Olmaota shahri) xizmat qilgan, otasi Dmitriy Votintsev ham Semirechensk kazak armiyasining boshligʻi boʻlgan, 1897-yilda vafot etgan. Vsevolod Dmitrievich Toshkent kadetlar korpusiga davlat hisobidan oʻqishga tayinlandi.

1911-yilda Toshkent kadetlar korpusini, soʻngra Buyuk Pyotr nomidagi Peterburg politexnika institutini imtiyozli diplom bilan tugatgan.

1911-yildan bolshevik, Petrograd inqilobiy qoʻmitasining aʼzosi boʻlgan. RKP (b) MKning 1917-yil noyabrdagi qarori bilan Sovet Turkiston Respublikasini yaratish va rivojlantirishga yordam berish uchun Toshkentga yuboriladi. Votintsev Toshkent harbiy tribunalining raisi etib saylandi, bolsheviklar boshchiligidagi kasaba uyushmalari tashkilotchisi, Toshkent ishchi va askarlar deputatlari kengashining bosma organi „Nasha gazeta“ning muharriri edi.

1918-yil noyabrda Turkiston Sovet Sotsialistik Respublikasi Sovetlari Markaziy Ijroiya Qoʻmitasining raisi etib saylandi. 1919-yil 19-yanvarda, Toshkentda sovetlarga qarshi „Osipov qoʻzgʻoloni“ boshlanganda, u koʻp yillar davomida tarixiy hujjatlarda „Oʻn toʻrt Turkiston komissari“ atamasi bilan tilga olingan oʻn toʻrt nafar taniqli sovet va partiya xodimlari bilan birga isyonchilar tomonidan otib tashlangan.

Qoʻzgʻolon bostirilgandan soʻng, V.D.Votintsev, boshqa oʻlgan komissarlar singari, — qoʻzgʻolonchilar shtab-kvartirasi hisoblangan — 2-piyoda polkining kazarmalari yaqinidagi, qatl qilingan joydan unchalik uzoq boʻlmagan Aleksandr maydoniga dafn qilingan.

1962-yilda bu qabriston oʻrniga obelisk qoʻyilib, „Mangu alanga“ yoqildi, Toshkent vokzali maydonida barcha 14 Turkiston komissarlariga granitdan yasalgan yodgorlik va uning oldidagi mangu alanga oʻrnatildi. Bu yodgorlik „Oʻn toʻrt Turkiston komissarlari yodgorligi“ deb atalgan.

1996-yilda Toshkentdagi vokzal maydonidagi Turkiston komissarlari yodgorligi shahar hokimiyati tomonidan buzib tashlangan va maʼlum vaqt oʻtib uning oʻrniga Turkiston komissarlariga hech qanday aloqasi boʻlmagan boshqa yodgorlik oʻrnatilgan.

2000-yilda Kafanov maydonidagi komissarlar dafn etilgan obelisk demontaj qilindi va komissarlarning, jumladan V.D.Votintsevning qabrlari Toshkentdagi „kommunistik qabriston“ga qayta dafn qilindi.

Oilasi

Uning oʻlimidan soʻng rafiqasi Votintseva (Sheglova) Anastasiya Aleksandrovna tahdidlar va suiqasd urinishlari tufayli Toshkentdan Petrogradga ketishga majbur boʻldi. Oʻgʻillari Vladimir va Yuriy Sovet armiyasining ofitserlari edi. General-polkovnik, Sotsialistik Mehnat Qahramoni Yuriy Votintsev (1919 — 2005) SSSR raketaga qarshi va koinotga qarshi mudofaa kuchlari qoʻmondoni edi.

Adabiyotlar

• Революцией призванные Нижне-Волжское книжное изд-во, 1987 — C.157-165. — 335 c.

Havolalar

• Ю. В. Вотинцев «Неизвестные войска исчезнувшей сверхдержавы»