Yoʻl-yoʻl boyqush

Yoʻl-yoʻl boyqush^[1] (lotincha: Pseudoscops clamator) — Markaziy va Janubiy Amerikada uchraydigan boyqushlar oilasiga mansub qush. Yamaykalik boyqush bilan birgalikda u Pseudoscops jinsiga mansub^[2]. Ilgari, ornitologlar yoʻl-yoʻl boyqushni Asio jinsiga yoki monotipik Rhinoptynx jinsida mansub deb tasniflardilar.

Tashqi koʻrinishi

Yoʻl-yoʻl boyqush — boʻyi 30-38 sm, vazni 320-556 gramm gacha boʻladi. Quloq patlari katta, aniq yuz diski, koʻzlari toʻq jigarrang, shuningdek, qora dogʻlar va chiziqlar bilan qoplangan rang-barang patlari bor. Patlar rangi oq va toq olovrangdan (koʻkrak, qorin va yuz disklari) toʻq jigarranggacha (qanotlarning tashqi tomoni va orqasi) farq qiladi. Ayollar erkaklarga qaraganda kattaroq va ogʻirroq boʻladi.

Tarqatish va turmush tarzi

Yoʻl-yoʻl boyqush keng va yarim ochiq joylarni, yaylovlarni, qishloq xoʻjaligi maydonlarini, siyrak daraxtlarga boy boʻlgan savannalarni, yaylovlarni va hatto shahar atrofidagi oʻrmonli hududlarni afzal koʻradi. Parvoz balandligi 1600 m ga etadi. U odatda zich oʻrmonlardan qochadi. Yoʻl-yoʻl boyqushlari kechasi va kechqurun kichik sutemizuvchilar, qushlar va yirik hasharotlar bilan oziqlanadilar.

Naslchilik mavsumi mintaqaga qarab juda katta farq qiladi. Urgʻochisi ikki yoki uchta tuxum qoʻyadi. Inkubatsiya davri 33 kun davom etadi. Joʻjalar 37-46 kun ichida katta qushlar oʻlchamiga etadi, ammo yana 130-140 kun ota-onalariga muhtoj boʻlishadi.

Yoʻl-yoʻl boyqushlarni ucgratush mumkin boʻlgan diapazon Meksikaning janubidan Argentina shimoligacha choʻziladi^[3].

Toʻrtta kichik turi maʼlum:

Pseudoscops clamator forbesiis — janubiy Meksikadan Panamagacha.
Pseudoscops clamator clamator — Kolumbiya, Venesuela, sharqiy Peru va shimoliy va markaziy Braziliya.
Pseudoscops clamator oberi — Trinidad va Tobago.
Pseudoscops clamator midas — sharqiy Boliviya va Paragvay, janubiy Braziliya, Urugvay va Shimoliy Argentina.