Ivonne M. Agazarian (1929-yil 17-fevral — 2017-yil 9-oktyabr) tizimga asoslangan terapiyaning bosh yaratuvchisi boʻlib, u oʻzi ishlab chiqqan Tirik inson tizimlari nazariyasiga asoslanadi. Agazarian xalqaro miqyosda tizimga yoʻnaltirilgan terapevtlarni oʻrgandi, oʻqitdi va nazorat qildi. U tizimga asoslangan taʼlim va tadqiqot institutining asoschisi boʻlgan va Pensilvaniya shtatining Filadelfiya shahrida oʻz faoliyatini olib borgan.[1]

Mukofotlari va yutuqlari

tahrir

1997-yilda Amerika Psixologiya Assotsiatsiyasi uni „tadqiqot, nashr etish, oʻqitish va taʼlim berishdagi ishtiroki uchun Yilning eng yaxshi guruh psixologi“ nominatsiyasi bilan taqdirladi. U psixologiya fanida stipendiya boʻyicha eng yaxshi namunadir. Guruh psixologi sifatida u tirik inson tizimlari va tizimga asoslangan guruh va individual terapiyani oʻrganish orqali klinik va ijtimoiy psixologiya oʻrtasidagi chegaralar haqidagi bilimimizni kengaytirishga hissa qoʻshdi. Uning katta ishi ijodkorlik va oʻrganishning eng yuqori uygʻunligini koʻrsatadi."[2]

Uning " Guruhlar uchun tizimga asoslangan terapiya „ kitobi ham 1997-yilda nashr etilgan.

Nazariyaning kelib chiqishi

tahrir

Agazarian oltmishinchi yillardan boshlab individual psixoterapiya va guruh terapiyasi boʻyicha oʻqitish natijasida taqdim etilgan paradigma toʻqnashuvi va uni yengish imkoniyatlari bilan qiziqdi: saksoninchi yillardan boshlab u umumiy tizimlar nazariyasi orqali uni hal qilish imkoniyatlarini oʻrgandi.[3]

Biroq, keyingi oʻn yillikda sogʻliqni saqlash tashkilotlari tomonidan taqdim etilgan qiyinchilik va ularning qisqa muddatli terapiyaga boʻlgan stressi uni „qisqa muddatli davolanish haqida qanday oʻylash kerakligini“ kashf qilish uchun tizimga asoslangan terapiyani ishlab chiqishga undadi. Muddatli terapiya bizning ishimizning yaxlitligi va qadriyatlarini saqlaydigan tarzda yaratildi“.[4]

Uning ishiga taʼsiri WR Bion va Jon Bowlby dan Ervin Shredinger va Lyudvig von Bertalanffigacha [1],[5] uning intellektual diapazoni va psixoanalizdan butun guruh terapiyasi orqali tizimga asoslangan terapiyagacha boʻlgan harakat traektoriyasini aks ettiradi.

Manbalar

tahrir
  1. „YVONNE M. AGAZARIAN“. inquirer.com. Qaraldi: 21-fevral 2020-yil.
  2. Agazarian, Theory and Practice p. xii
  3. Gantt, Susan P. (2019). „Yvonne M. Agazarian (1929—2017)“. American Psychologist (inglizcha). 74-jild, № 2. 259–259-bet. doi:10.1037/amp0000332. ISSN 1935-990X.
  4. Yvonne Agazarian, A Systems-Centered Approach to Inpatient Group Psychotherapy (2001) p. 9-10
  5. Agazarian, Inpatient p. 7

Qoʻshimcha oʻqish

tahrir