Zelfa

Zelfa, Zilpa (ivritcha: זִלְפָּה'Zilpa, Zilpah) — Ibtido kitobining qahramoni — Lea choʻrisi, Yoqubning xotini boʻlib, unga Gad va Osher ismli ikki oʻgʻil tugʻib beradi.

Yoqub Lea bilan turmush qurgandan soʻng, Zelfa Leaning otasi Lobon tomonidan Leaga xizmatkor sifatida berilgan(Ibtido., 46:18).

Oʻlik dengiz oʻramlarining bir qismi boʻlgan Neffalim ahdida Valla va Zelfaning otasining ismi Oxiyot boʻlganligi aytiladi (lit. „opa-singillar“). Uni Rohila va Leaning otasi Lobon qoʻlga olib, ozod qiladi hamda unga qizlarining onasi boʻlgan Xanna ismli xotinini beradi. Talmud manbalari (Midrash Rabbah, Bit. 74:13 va boshqalar), boshqa tomondan, Valla va Zelfa ham Lobonning kanizaklari orqali qizlari boʻlganligini taʼkidlaydi. Bu esa ularni Rohila va Leaning kichik oʻgay opa-singillariga aylantiradi (Pirke De-Rabbi Eliezer, xxxvi).

Rashining soʻzlariga koʻra, Zelfa Valladan yoshroq boʻlgan. Lobonning uni Leaga berishga qaror qilishi, Yoqubni Rohiladan kattaroq boʻlgan Leaga uylanishi uchun qoʻllagan hiylasining bir qismi edi. Toʻydan ertasi kuni ertalab Lobon Yoqubga shunday deydi: „Bizning oʻrnimizda kattasidan oldin kichigini erga berish uchun bunday qilmaydilar“ (Ibtido). Ammo tunda Lobon hiyla-nayrangini yashirish uchun hiyla-nayrangli kelinga xizmatkorlarning eng kichigini beradi, shunda Yoqub opa-singillarning eng kichigi Rohilaga uylandim, deb oʻylaydi.

Zelfa, shuningdek, Yoqubning xotinlari oʻrtasidagi unga ogʻil tugʻib berish raqobatida ishtirok etadi. Toʻrtinchi oʻgʻli tugʻilgandan keyin Lea homilador boʻla olmaydi. Shundan soʻng hali farzand koʻrishga qodir boʻlmagan Rohila oʻzining choʻrisi Vallani Yoqubga turmushga berib, u orqali farzand koʻradi. Valla ikki oʻgʻliga homilador boʻlganida, Lea xuddi shu fikrni qabul qiladi va Zelfani Yoqubga beradi. Lea Zelfaning ikki oʻgʻliga ism qoʻyadi va ularning tarbiyasida bevosita ishtirok etadi.

Yahudiylar urf-odatlariga koʻra, Zelfa Tiberiyadagi Ajdodlar qabriga dafn etilgan, deb hisoblaniladi.

Ommaviy madaniyatda

Anita Diamantning „Qizil chodir“ romanida Zelfa va Valla turli onalardan boʻlgan Lea va Rohilaning oʻgay opa-singillari sifatida taqdim etilgan.