Ziaur Rahmon maqbarasi (bengalcha: জিয়াউর রহমানের মাজার) Bangladeshning Dakka shahridagi Sher-e-Bangla Nagar shaharchasida joylashgan muhim arxitektura muhandislik yodgorligidir[2]. Yodgorlikda Bangladeshning 7-prezidenti, 1971-yil 27-martda Kalurgʻat radio markazi orqali Bangladesh mustaqilligi haqidagi eʼlonni oʻqiganligi bilan mashhur boʻlgan Ziaur Rahmonning qabri joylashgan[3]. U 20-asrdagi janubiy Osiyo mintaqasidagi taniqli liderlardan biri boʻlgan. Yodgorlik GBB Limited tomonidan Bashat Architects Engineers Ltd bilan maslahatlashgan holda qurilgan va jamoat ishlari boʻlimi va arxitektura boʻlimi qoshida amalga oshirilgan[4][5].

Ziaur Rahman maqbarasi
জিয়াউর রহমানের মাজারে

Maqbarada sobiq prezident Ziaur Rahmonning qabri joylashgan
Umumiy maʼlumot
Turi maqbara
Joylashuvi Chandrima Uddan, Sher-e-Bangla Nagar, Dakka
Mijoz Bangladesh hukumati
Dizayn va konstruksiya
Meʼmor Masudur Rahmonxon[1]
Ziaur Rahmon maqbarasi

Tarixi

tahrir

Ziaur Rahmon maqbarasi Ziyo uddan nomi bilan ham mashhur. Ziaur Rahmon Bangladeshning 7-prezidenti boʻlgan[6]. U armiya generaliga aylangan siyosatchi boʻlib, 1977-yil 21-aprelda Bangladesh Prezidenti etib tayinlanadi. 1981-yil 30-mayda Chittagongda Bangladesh armiyasi xodimlari tomonidan oʻldirilgan[7]. Prezident Ziyo mahalliy vaqt bilan soat 04:30 da isyonchilar Chittagong tuman uyiga bostirib kirganida vafot etgan deb qayd etilgan. Xabar qilinishicha, u tashqarida nima boʻlayotganini koʻrish uchun xonasi eshigini ochganida avtomat oʻqlaridan biri unga tekkan. Otishmada sakkiz kishi, jumladan xavfsizlik xodimi, prezidentni qoʻriqlayotgan zobit va hujumchilardan biri halok boʻlgan[8][9].

Joylashuvi

tahrir

Shahid prezident Ziaur Rahmon maqbarasi majmuasi Jatiya Sangsad Bhaban shimolida va Ganabhabanning sharqida, Bosh vazirning qarorgohi joylashgan Chandrima Uddan shahrida barpo etilgan[10].

Tuzilishi

tahrir

Maqbara majmuasining umumiy maydoni 74 gektar boʻlib, 7 qismga boʻlingan.

 
Ziaur Rahmon qabri

Maqbara

tahrir

Majmuaning markazida Ziaur Rahmonning qabri joylashgan. Qabrning kengligi 30 fut, atrofida aylana shaklida Qora va oq marmar tosh yotqizilgan. Maqbara atrofida arab yozuvlari oʻyilgan toʻrtta devor boʻlib, ular maqbara tomini (shisha va poʻlatdan yasalgan) ushlab turadi[11].

Koʻprik

tahrir
 
Asosiy koʻprik

Koʻprik maqbara majmuasining asosiy kirish joyidir. U maqbaraning oʻrtasida qurilgan va kamalak shaklidagi osma koʻprik koʻrinishidadir. Koʻprik yuzasi shisha va marmardan qilingan. Mudofaa vazirligi binosi yonidan maqbaraga kelish uchun yana bir koʻprik oʻrnatilgan.

Xotira zali

tahrir
 
Chattar

Xotira zali majmuaning oxirida, ikki qavatli binoda joylashgan. Yuqori qavati masjid, pastki qavati esa hojatxona, arxiv kutubxonasi va yuz kishilik seminarlar zalidan iborat.

Yarim oy koʻli

tahrir

Yarim oy koʻrinishidagi koʻl 180 daraja burchak shaklida qurilgan. Bir tomonida zinapoyali koʻlga tushish yoʻlagi mavjud.

Favvora

tahrir
 
Koʻl favvorasi

Koʻlda ikkita favvora bor, ikkalasi ham asosiy kirish koʻprigi yonida joylashgan. Ular kechasi turli chiroqlar bilan yondirilgan holda otiladi.

Vandalizm

tahrir

2015-yilning 29-aprelida bir guruh nomaʼlum shaxslar qabrni buzib tashlashgan. Mazkur voqeadan soʻng qabr majmuasini qoʻriqlash uchun mas’ul boʻlgan olti nafar politsiyachi hibsga olingan[12].

Galereya

tahrir

Manbalar

tahrir
  1. „Architect Masudur Rahman Khan“ (2019-yil 2-mart).
  2. „Sher-E-Bangla Nagar Thana“ (en). Banglapedia. 2018-yil 21-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 18-sentyabr.
  3. „High Court rules on 'historical truth'“. bdnews24.com. 2018-yil 12-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 18-sentyabr.
  4. „Zia_Uddan_Museum“. www.bashat.com.bd. 2018-yil 21-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 18-sentyabr.
  5. „Public Works Department“ (en-US). pwd.gov.bd. 2018-yil 20-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 18-sentyabr.
  6. „THE BANGABHABAN : The President House of Bangladesh“ (2013-yil 5-iyun). 2013-yil 5-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 18-sentyabr.
  7. „Zia's death anniversary being observed“ (en). Prothom Alo. 2018-yil 26-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 18-sentyabr.
  8. „1981: Bangladeshi president assassinated“ (en-GB). BBC News (1981-yil 30-may). 2008-yil 17-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 18-sentyabr.
  9. „Removal of Zia's grave from parliament complex will ignite a civil war in Bangladesh, BNP warns“. bdnews24.com. 2018-yil 26-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 18-sentyabr.
  10. „Chandrima Udyan turns into a den of wrongdoers“ (en-US). Dhaka Tribune (2014-yil 22-fevral). 2018-yil 4-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 18-sentyabr.
  11. Md. Mayeen Uddin (2017-10-19), Chandrima Uddan or Zia Uddan [HD 1080p], 15 August 2022da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2018-09-18
  12. „Unidentified miscreants vandalise Ziaur Rahman's mausoleum“. Bdnews24.com (2015-yil 30-aprel). 2022-yil 15-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 15-avgust.