.uz
.uz Oʻzbekiston uchun Internet domen va davlat kodi yuqori darajali milliy domen hisoblanadi. Roʻyxatdan oʻtish kitobi xizmatlari avval Euracom GmbH tomonidan amalga oshirilgan, lekin keyinchalik UZINFOCOM uchun taqdim qilindi. Yozuvlarni ikkinchi darajada toʻgʻri olinadi, lekin sobiq roʻyxatga olish, shuningdek, gov.uz co.uz va com.uz va boshqa uchinchi domen nomlari ham mavjud.
 | |
| Kiritilgan yili | 1995 |
|---|---|
| Domen turi | Mamlakat kodi yuqori darajali milliy domen |
| Status | Aktiv |
| Registrator | UZINFOCOM |
| Homiy | UZINFOCOM |
| Vazifasi |
 Oʻzbekiston hududidagi veb domen |
| Ishlatilishi | Oʻzbekistonda ishlatiladi |
| Registratsiya cheklovlari | hech qaysi |
| Tuzuluvi | Yozuvlarni ikkinchi darajada toʻgʻri boʻladi; Baʼzida uchinchi darajali roʻyxatdan ham mavjud |
| Hujjatlar | IANA redelegation report |
| DNSSEC | Mavjud |
| Veb-sayt | cctld.uz |
Birinchi darajali domen
tahrir| Domen | Tartibga olingan foydalanuvchilar |
|---|---|
| .uz | Yuqori darajali milliy domenlar
. |
Ikkinchi darajali domen
tahrir| Domen | Tartibga olingan foydalanuvchilar |
|---|---|
| .for.uz | Foydalanuvchilarning ID.UZ PassportID maqomi uchun nomaʼlum domen. |
| .gov.uz | Oʻzbekiston davlat tashkilotlari uchun. |
| .com.uz | Xususiy tashkilotlar uchun. |
| .co.uz | . |
| .ac.uz | Taʼlim muassasalari uchun. |
| .edu.uz | Oʻqiv o'quv yurtlari uchun . |
| .int.uz | Xalqaro tashkilotlar uchun. |
| .net.uz | Internet xizmati provayderlar uchun. |
| .org.uz | Nodavlat notijorat tashkilotlar uchun. |
| .pp.uz | Jismoniy shaxslar uchun. |
Tarix
tahrir.UZ yuqori darajadagi domeni birinchi bo'lib 1995-yil 29 aprelda IANA tomonidan ijro etilgan Janubiy Kaliforniyaning informatika instituti tomonidan toshkentlik Aleks Vostrikov ismli shaxsga berilgan. 1995-yildan 2001-yilgacha "UZ" domeni har kim uchun bepul ro'yxatdan o'tkazildi. 2001-yilda domenni boshqarish huquqi O'zbekistondagi vakili "Tomas" MChJ Euracom Equipment GmBH boshqaruviga o'tkazildi. 2002-yil dekabrida O'zbekiston pochta va telekommunikatsiya agentligining murojaatidan so'ng, ICANN va IANA ccTLDni boshqarish huquqini UZINFOCOM markaziga (hozirda - UZINFOCOM yagona integratori[1]) qayta topshirishga qaror qildilar, u hozirda .UZ ma'muri hisoblanadi.
2020-yil 29 aprelda UZ milliy domeni o'zining 25 yilligini nishonladi[2]
2021-yil 28 aprelda DNSSEC texnologiyasidan foydalangan holda eng yuqori darajadagi .UZ domeni imzolandi[3].
Roʻyxatdan oʻtkazish
tahrirDastlab, "UZ" domen nomi 2001-yilgacha bepul berildi. Keyin ro'yxatga oluvchi MChJ "Tomas" domenni ro'yxatdan o'tkazish uchun yiliga 89 AQSh dollarini olib, keyinchalik pasaytirdi. 2002-yilda narx 78 dollarga, 2003-yil yanvaridan esa yiliga 50 dollarga tushirildi va 2005-yilgacha u 40 dollarni tashkil etdi. Ayni paytda "UZ" zonasida domenni ro'yxatdan o'tkazish uchun o'rtacha narx 25000 so'mni tashkil etadi. Narxlarning pasayishi 2005-yildan beri yana oltita rasmiy ro'yxatga oluvchilar paydo bo'lishi tufayli boshlandi.
Hozirda domen zonasida 92 mingga yaqin domen ro'yxatdan o'tgan
Roʻyxatdan oʻtkazuvchilar
tahrirHozirda Oʻzbekiston hududida quyidagi registratorlar mavjud:
- "Best Internet Solution" XK (http://eskiz.uz)
- MChJ „Tomas“ (https://tomas.uz)
- MChJ „Amaliy Aloqalar Biznesi“ (http://bcc.uz (Wayback Machine saytida 2021-05-08 sanasida arxivlangan) )
- MChJ „Sarkor Telecom“ (https://sarkor.uz)
- MChJ "GSEY GROUP" (https://billur.com)
- MChJ „Arsenal-D“ (https://domain.uz, https://webname.uz)
- MChJ „NEW LINE SOLUTIONS“ (https://hostmaster.uz)
- MChJ «VNESHINVESTPROM» (21/R-sonli shartnomani bekor qilish to‘g‘risidagi dalolatnoma asosida ro‘yxatga oluvchi 2024-yil 7-iyulda o‘z faoliyatini to‘xtatdi.) (http://uzdomen.uz/ (Wayback Machine saytida 2019-07-29 sanasida arxivlangan))
- MChJ «SUVAN NET» (https://ahost.uz)
- "DI-ART GROUP" XK (https://proname.uz)
- MChJ "UNITEL" (https://cloud.beeline.uz)
- MChJ «Scientific Technologies» (http://uzsci.net)
- MChJ "Lit-Tel" (http://www.skyline.uz/)
- MChJ «IT Formula» (https://netzone.uz/ (Wayback Machine saytida 2021-05-17 sanasida arxivlangan))
- "TURON MEDIA" ХК (https://tcloud.uz)
- MChJ "VIRTUAL CLOUDS" (https://vclouds.uz)
- MChJ «IT SERVICE GROUP» (https://itsg.uz)
- "PS CLOUD SERVICES" MChJ (https://pscloud.uz)
- DUK „Qoraqalpogʻiston kompyuterlashtirish va axborotlashtirish markazi“ (Ushbu roʻyxatga oluvchi 2024-yil oktabrdagi .UZ domeni maʼmuriyati bilan oʻzaro kelishuv asosida domen nomlarini roʻyxatga olishni toʻxtatgan.) (http://regname.uz (Wayback Machine saytida 2015-05-09 sanasida arxivlangan))
- DUK „Fargʻona kompyuterlashtirish va axborotlashtirish markazi“ (http://fcc.uz)
- DUK „Namangan kompyuterlashtirish va axborotlashtirish markazi“ (http://namangan.uz)
- DUK „Navoiy kompyuterlashtirish va axborotlashtirish markazi“ (1-sonli shartnomaga muvofiq .UZ domeni ma’muriyati bilan 27-iyun 2024-yildagi o‘zaro kelishuv asosida domen nomlarini ro‘yxatdan o‘tkazish bo‘yicha ishini to‘xtatdi.) (http://ncc.uz)
- DUK „Samarqand kompyuterlashtirish va axborotlashtirish markazi“ (http://aktrm.uz)
- DUK „Xorazm kompyuterlashtirish va axborotlashtirish markazi“ (http://xorazm.uz/)
- DUK „Surxondaryo kompyuterlashtirish va axborotlashtirish markazi“ (http://surxondaryo.uz/)
- DUK „Qashqadaryo kompyuterlashtirish va axborotlashtirish markazi“ (http://qashqadaryo.uz/)
Manbalar
tahrir- ↑ „Единый Интегратор UZINFOCOM“. uzinfocom.uz. Qaraldi: 2020-yil 6-iyul.
- ↑ „НАЦИОНАЛЬНОМУ ДОМЕНУ РЕСПУБЛИКИ УЗБЕКИСТАН .UZ ИСПОЛНЯЕТСЯ 25 ЛЕТ“ (Русский). cctld.uz. Qaraldi: 2020-yil 6-iyul.
- ↑ „TLD DNSSEC Report“ (English). icann.org. ICANN Research (2021-yil 28-aprel). 2019-yil 25-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 28-aprel.
Havolalar
tahrir- IANA .uz whois information
- reg.uz sahifasi (Wayback Machine saytida 2006-07-03 sanasida arxivlangan) (Wayback Machine saytida 2006-07-03 sanasida arxivlangan)
- [1] Uzinfocom uchun .uz TLD of Redelegation (IANA report)
- Geokod (ingl.)
- Domen rivojlantirsh markazi
- Roʻyxatdan oʻtish tartibi