Abdulazizxon xonaqohi
Abdulazizxon xonaqohi — Buxorodagi meʼmoriy yodgorlik. Bahouddin Naqshband yodgorlik majmuasida joylashgan boʻlib, Buxoro xoni shayboniy Abdulazizxon I tomonidan 1544—1545-yillarda bunyod etilgan. Xonaqoh Oʻzbekiston moddiy va madaniy meʼrosining koʻchmas mulk obyektlari milliy roʻyxatiga kiritilgan.
| Abdulazizxon xonaqohi | |
|---|---|
 | |
| Muqobil nomlari |
Abdulazizxon xonaqohi |
| Umumiy maʼlumot | |
| Maqomi | Tarixiy obida |
| Turi | Xonaqoh |
| Shahar | Buxoro |
| Mamlakat | Oʻzbekiston |
| Qurilishi boshlangan | 1544—1545-yillar |
| Texnik holati | |
| Material | pishgan gʻisht, yogʻoch, ganch |
| Qavatlar soni | 2 |
Tarixi
tahrirMazkur xonaqoh Abdulazizxon I davrida, naqshbandiylik tariqati asoschisi Bahouddin Naqshband qabri yonida joylashgan. Xonaqoh markazida toʻgʻri burchakli yirik zalli frontal kompozitsiyadagi peshtoq-gumbazli binodan iborat boʻlgan. Buxoro xoni ashtarxoniy Nodir Muhammad (1642—1645) davrida xonaqoh orqa tomonida hujralar quriladi, natijada xonaqoh rejasi kvadrat boʻlib qolgan va bino tashqi tomonlari bir xil boʻlib qoladi. Xonaqohda marosim oʻtkaziladigan katta xona boʻlib, toʻrt tomoni ikki qavatli hujralar bilan tushgan boʻlgan. Xonaqoh tashqi tomonlari bir xil peshtoqlar bilan ishlangan. Xonaqoh zali gumbaz bilan qoplanib, ichkarisini bezashda „qirma“ usulidan foydalanilgan. Zalda qizil kesak ustiga oq rangli qilib bezak ishlatilgan. 1950—1960-yillarda xonaqoh peshtogʻ’idagi bitik qulab tushgan[1]. Abdulazizxon xonaqohi 34 hujradan iborat. Oʻzbekiston mustaqillikka erishganidan soʻng, „Meʼmor“ ilmiy-taʼmirlash ishlab chiqarish birlashmasi tomonidan xonaqohda taʼmirlash ishlari olib borilgan. 1991—1993-yillarda xonaqohning arkalari, gumbazlari, yogʻochlari qayta tiklandi va taʼmirlandi. Xonaqohning balandligi 24 metr boʻlib, taʼmirlash ishlarida Gʻaybulla Muhammedov va Azim Hayitov va boshqa kishilar qatnashgan. Xonaqohning tashqi va ichki qismi, devorlari va gumbazlari toʻliq taʼmirlangan[2].
Meʼmorchiligi
tahrirAbdulazizxon xonaqohi Oʻrta Osiyo meʼmorchiligi uslubida bunyod etilgan. Xonaqoh qurilishida pishgan gʻisht, ganch, yogʻoch va boshqa materiallardan foydalanilgan. Xonaqoh toʻrt tomoni peshtoqli qilib qurilgan.
Manbalar
tahrir- ↑ Бухоро шарқ дурдонаси 1997, s. 103.
- ↑ Бахоуддин Нақшбанд тарихий-меъморий мажмуаси 2019, s. 70-73.
Adabiyotlar
tahrirIlmiy adabiyotlar
tahrir- Азизхўжаев А Масъул муҳаррир. Бухоро шарқ дурдонаси. Tошкент: Шарқ нашриёти, 1997 — 232-bet.
- Йўлдошев Н, Бобожонов Ш. Бахоуддин Нақшбанд тарихий-меъморий мажмуаси. Tошкент: Наврўз нашриёти, 2019 — 117-bet.
|
Bu maqolada boshqa til boʻlimlariga ishorat yoʻq. Siz ularni topib va ushbu maqolaga qoʻshib, loyihaga yordam berishingiz mumkin. |