Adenomiomatoz – bu o't pufagi devorining nomaʼlum sabablarga koʻra giperplastik oʻzgarishlari bilan tavsiflanadigan holat[1].

Adenomiomotoz
Rokitanskiy-Aschoff sinusining mikroskopik tasviri

Patofiziologiyasi

tahrir
Adenomiomatozni ultratovush tekshiruvida koʻrinishi[2]
 
Oʻt pufagining adenomiomatozi boʻyicha kontrastsiz qorin ultrasonografiyasi va kontrastli kuchaytirilgan ultrasonografiya (CEUS):[3]
a Oʻt pufagining tubni qalinlashtirdi va devorini koʻrmagan.
b Ichki exogen oʻchoqlarni yuqori chastotali datchik yordamida aniqladi.
c CEUS – arterial fazasi (22 s) – geterogen giper-kuchaytirish va devorlar bir xil boʻlgan.
d CEUS – venous fazasi (34 s) anexogen joylar yanada aniqroq koʻringan.


Rokitansky-Aschoff sinuslari – bu oʻt qopining devoridagi psevdodivertikulalar yoki qoplar. Sinuslar mikroskopik yoki makroskopik boʻlishi mumkin. Gistologik jihatdan, sinuslar oʻt qopining shilliq qavatidan muskul qatlamiga va subseroz toʻqimalarga oʻt qopining epitelial hujayralarining giperplaziya va churralari natijasida chiqadi[4]. Rokitanskiy-Aschoff sinuslari oʻz-oʻzidan anormal deb hisoblanmaydi, ular xolesistit bilan bogʻliq boʻlishi ham mumkin[5]. Adenomiomotoz oʻt pufagidagi bosimning oshishi va oʻt pufagi devorining takroriy shikastlanishi natijasida hosil boʻladi[6].

Qora pigmentli oʻt pufagi toshlari oʻt pufagining Rokitanskiy-Aschoff sinuslarida hayotning toʻrtinchi va beshinchi oʻn yilliklarida safroda bilirubinning oʻta toʻyinganligi bilan bogʻliq odatiy xavf omillari boʻlmaganda paydo boʻlishi mumkin[4]. Demak, adenomiomatoz oʻt pufagidagi toshlar (xolesistioz) bilan bogʻliq. Oʻt pufagi saratoni holatlari ham Rokitanskiy-Aschoff sinuslaridan kelib chiqqanligi haqida xabar berilgan[7].

Diagnostikasi

tahrir

Abdominal ultratovush tekshiruvi oʻt pufagi adenomiomatozini saraton kasalligidan farqlashda past aniqlikka ega va tekshiruv natijasi shifokorga bogʻliq. Biroq, abdominal ultratovush tekshiruvi keng tarqalganligi sababli birinchi qator imtihonlari sifatida ishlatiladi. Ultratovush tekshiruvi natijalari oʻt pufagining qalinlashgan devorini, kichik anexogen boʻshliqlarni (Rokitanskiy-Aschoff sinuslari yoki RAS) va miltillovchi artefaktni (yoki kometa dumiga oʻxshash soyalanish) koʻrsatishi mumkin. Xolesterin kristallarining aks etishi natijasida paydo boʻlgan kometa dumining aks etgan tasviri adenomiomatozning oʻziga xos belgisidir[8].

KT tekshiruvida adenomiomatoz intramural divertikulli shilliq qavat epiteliyasini koʻrsatadigan tasbeh belgisini koʻrsatishi mumkin[8].

Magnit-rezonans tomografiya ham Rokitanskiy-Aschoff sinuslarini tashxislashda muhim rol oʻynaydi[9]. Yogʻni bostirish MRTda Rokitanskiy-Aschoff sinuslari kichik, yumaloq, yuqori signal intensivligi oʻchoqlari bilan namoyon boʻladi va „marvarid marjon belgisi“ deb ataladi[8].

Nomlari

tahrir

Rokitanskiy-Aschoff sinuslari Avstriyaning Venalik patologoanatom Karl Freyxer fon Rokitanskiy (1804–1878) va Bonn (Germaniya) patologi Lyudvig Ashoff (1866–1942) sharafiga qoʻyilgan[10][11].

Yana qarang

tahrir

Manbalar

tahrir
  1. "Adenomyomatosis of the gallbladder". Surgery 78 (2): 224–9. August 1975. PMID 1154265. https://archive.org/details/sim_surgery_1975-08_78_2/page/n143. 
  2. „UOTW#79 - Ultrasound of the Week“. Ultrasound of the Week (2017-yil 16-aprel). Qaraldi: 2017-yil 27-may.
  3. "Contrast-enhanced ultrasonography diagnosis of fundal localized type of gallbladder adenomyomatosis". BMC Gastroenterology 15 (1): 99. August 2015. doi:10.1186/s12876-015-0326-y. PMID 26239485. PMC 4524444. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=4524444. 
  4. 4,0 4,1 "Rokitansky-Aschoff sinuses of the gallbladder are associated with black pigment gallstone formation: a scanning electron microscopy study". Ultrastructural Pathology 27 (4): 265–70. 2002. doi:10.1080/01913120309913. PMID 12907372. 
  5. "Diffuse gallbladder wall thickening: differential diagnosis". AJR. American Journal of Roentgenology 188 (2): 495–501. February 2007. doi:10.2214/AJR.05.1712. PMID 17242260. 
  6. "Imaging of adenomyomatosis of the gall bladder". Journal of Medical Imaging and Radiation Oncology 52 (2): 109–17. April 2008. doi:10.1111/j.1440-1673.2008.01926.x. PMID 18373800. 
  7. "A case of gallbladder cancer arising from the Rokitansky-Aschoff sinus". Japanese Journal of Clinical Oncology 39 (11): 776. November 2009. doi:10.1093/jjco/hyp149. PMID 19884193. 
  8. 8,0 8,1 8,2 "Pathogenesis of gallbladder adenomyomatosis and its relationship with early-stage gallbladder carcinoma: an overview". Brazilian Journal of Medical and Biological Research 51 (6): e7411. 2018. doi:10.1590/1414-431x20187411. PMID 29791592. PMC 6002143. //www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=6002143. 
  9. "MR diagnosis of adenomyomatosis of the gallbladder and differentiation from gallbladder carcinoma: importance of showing Rokitansky-Aschoff sinuses". AJR. American Journal of Roentgenology 172 (6): 1535–40. June 1999. doi:10.2214/ajr.172.6.10350285. PMID 10350285. https://archive.org/details/sim_ajr-american-journal-of-roentgenology_1999-06_172_6/page/n72. 
  10. Andoza:WhoNamedIt
  11. "Eponyms in radiology of the digestive tract: historical perspectives and imaging appearances. Part 2. Liver, biliary system, pancreas, peritoneum, and systemic disease". Radiographics 26 (2): 465–80. 2005. doi:10.1148/rg.262055130. PMID 16549610.