Adzva

Adzva (komi adz „tut“, va „daryo“ — „tutilgan daryo“) — Nenets avtonom okrugi va Komi Respublikasidagi daryo, Usa daryosining oʻng irmogʻi (Pechora basseyni). Uning uzunligi 334 kmni, suv jamlanmasi maydoni 10600 km² ni tashkil etadi.

U Vanyukti koʻlidan (Vashutkin koʻllari)dan kelib chiqadi. Komi Respublikasi va Nenets avtonom okrugi hududi orqali Chernishev tizmasi boʻylab Bolshezemelskaya Tundrasi boʻylab oqadi. Ogʻizdan 161-km uzoqlikda Usu (Pechoraning irmogʻi)ga borib quyiladi.

Adzvaga 307 ta irmoq kelib quyiladi, ular orasida eng kattasi Xosedayu (oʻngda) hisoblanadi. Basseynda umumiy maydoni 353 km² boʻlgan 5332 ta koʻl mavjud.

Qordan taʼminlanadi, daryo oqimi shimoldan janubga yoʻnaltirilganligi sababli, bahorda tez-tez kuchli toshqinlar boʻladi. Oktabr-noyabr oylarida esa muzlaydi. Muzdan may kam hollarda iyun oyida ochiladi.

Syomga Adzvada tuxum qoʻyadi. U yerda baliq ovlash mutlaqo taqiqlangan. Sohil boʻylab eni 1 km boʻlgan suv muhofazasi oʻrmon hududlari barpo etilgan.

Daryoning Nenets nomi — Xirmor, Xirmor.

Arxangelsk viloyati va Komi Respublikasi chegarasida, yaʼni daryodan unchalik uzoq boʻlmagan joyda, tabiiy yodgorlik — Pim-Va-Shor termal buloqlari mavjud. Adzva daryosidagi Xarutino manzilgohida tosh artefaktlar bilan birga trogonteriya filining suyaklari ham topilgan ^[1] .

Daryo nomidan kelib chiqib, aholi punktining nomi Adzvav va Adzva deb ataladi.

Manbalar

↑ Сериков Ю. Б. „Следы раннего палеолита на территории Среднего Зауралья“ (ru). cyberleninka.ru. Qaraldi: 2019-yil 23-aprel. // Вестник археологии, антропологии и этнографии, 2015 № 4 (31)

Havolalr

Adzva // Bolshaya sovetskaya ensiklopediya : [v 30 t.] / gl. red. A. M. Proxorov. — 3-e izd. — M. : Sovetskaya ensiklopediya, 1969—1978.

[1] Сериков Ю. Б. „Следы раннего палеолита на территории Среднего Зауралья“ (ru). cyberleninka.ru. Qaraldi: 2019-yil 23-aprel. // Вестник археологии, антропологии и этнографии, 2015 № 4 (31)

[1]