Vikipediya

Ajman amirligi

Ajman amirligi (arabcha: إمارة عجمان) (arabchaning Forz koʻrfazi shevasi: إمارة عيمان emāratʿyman) – Birlashgan Arab Amirliklarining yetti amirligidan biri. 1971-yil 2-dekabrda Birlashgan Arab Amirliklari federatsiyasiga qoʻshildi[1][2][3][4]. Maydoni 259 km2 (100 kv mi), bu uni hududi boʻyicha amirliklarning eng kichigiga aylantiradi[5][6][7][8][9], Federal raqobatbardoshlik va statistika markazi maʼlumotlariga koʻra, 2017-yilda uning aholisi taxminan 504,846 kishini tashkil qiladi. mamlakatdagi aholi soni boʻyicha toʻrtinchi amirlik[6][10]. U hukumat qarorgohi boʻlgan Ajman shahri sharafiga nomlangan. Amirlikning asosiy quruqlik qismi shimoldan, sharqdan va janubdan Sharja amirligi bilan oʻralgan yarim anklavdir[11][12][13][14].

Ajman

إمارة عجمان
Imārat ʿAǧmān
Amirlik
Ajman
Bayroq
Ajman
Gerb
25°25′00″N 55°30′0″E / 25.41667°N 55.50000°E / 25.41667; 55.50000
Mamlakat BAA
Hukumat
 • Hukmdor Humaid bin Rashid al-Nuaymiy III
Maydon 259 km2 (100 kv mi)
Aholisi
 (2017)
 504 846
Vaqt mintaqasi UTC+4
[[File:|290px|Ajman xaritada]]
Ajman
Ajman

Fors koʻrfazi sohilida joylashgan Ajman shuningdek, ikkita kichik ichki eksklavlarni nazorat qiladi: Manama va Masfut, ikkalasi ham asosan qishloq xoʻjaligiga ixtisoslashgan[15][16]. Amirlik aholisining qariyb 95% Dubay-Sharja-Ajman metropolitan hududining bir qismini tashkil etuvchi Ajman shahrida istiqomat qiladi[17][18]. Ajmanni Naim qabilasidan shayx Humayd bin Rashid al-Nuaymiy III boshqaradi. Amirlikning valiahd shahzodasi shayx Ammar bin Humayd al-Nuaymiydir[6][19][20].

Geografiyasi

tahrir
 
Ajman shahri (oʻrtada) va Sharja shahri (pastda)

Ajman amirligi 260 square kilometre (100 kv mi) maydonni egallaydi. Ajman shahrida amirlik aholisining 95% istiqomat qiladi[21][22].

Manama va Masfut

tahrir

Ajman shahri bilan bir qatorda, amirlik dengizga chiqa olmaydigan ikkita eksklavni, Manama va Masfutni oʻz ichiga oladi. Manama poytaxtdan 73 kilometr sharqda joylashgan boʻlib, 26 km2 maydonni egallaydi. Manama Ajman shahridan 60 km sharqdagi Hajjar togʻlari etagidagi tekisliklarda joylashgan. U shuningdek, magniy va xrom karerlari va konlarini oʻz ichiga olgan kichik, birinchi navbatda qishloq xoʻjaligi vohasidan iborat. Masfut togʻlarda boʻlsa-da, Ajman shahridan taxminan 110 km janubi-sharqda joylashgan. U asosiy xizmatlarni taʼminlaydigan kichik shaharchadan iborat boʻlib, dehqonchilik va marmar qazib olish bilan taʼminlangan vodiylar[6][9][23].

Ajman shahri va asosiy hududi quruqlik tomonida Sharja bilan chegaradosh, Manama esa Sharja va Fujayra bilan chegaradosh[23][24]. Masfut Ummon, Dubay (Hatta qishlogʻi va eksklavi) va Ras al-Xayma bilan chegaradosh. Manama ham, Masfut ham unumdor hududlar boʻlib, qishloq xoʻjaligini keng rivojlantirish imkoniyatiga ega[24].

Asosiy amirlikning quruqlik qismining koʻp qismi rivojlangan boʻlib, keng shahar atrofi deyarli E311 arterial yoʻli boʻyida choʻzilgan[25], shimoli-sharq tomonda yengil sanoat zonalari va omborxonalar joylashgan. Ajman daryosi port hududini yaratish uchun chuqurlashtirilgan va devor bilan oʻralgan va bu yerda Ajman porti va Ajman erkin zonasi uchun joylashgan[26][27][28]. Ajmanda toʻqimachilik sanoati rivojlangan va BAAdagi ishlab chiqarish firmalarining 15% ga yaqini joylashgan[29].

Shahar tashqarisidagi qumli choʻlning kichik hududlari yovvoyi oʻtlar va butalar, gʻof daraxtlari va vaqti-vaqti bilan xurmo palmalarining kam mavsumiy oʻsishiga sharoit yaratadi[30][31]. Uzoq vaqtdan beri qishloq xoʻjaligi markazi sifatida tashkil etilgan Manamada akatsiya va gʻof daraxtlari koʻp uchraydi. Xurmozorlar va mevali daraxt plantatsiyalari Masfutga xosdir[32][33][34].

Maʼmuriy boʻlinmalari

tahrir

Quyida Ajman amirligidagi 3 ta munitsipalitet keltirilgan:

  • Ajman
  • Manama
  • Masfut (shu jumladan Ajman-Ummon kondominiumi Hadf)

Boshqaruvi

tahrir

Ajman amirligi monarxiya boʻlib, 1981-yilda otasining oʻrniga taxtga chiqqan shayx Humayd bin Rashid al-Nuaymiy III tomonidan boshqariladi[20][35][36]. Ajman valiahd shahzodasi shayx Ammar bin Humayd al-Nuaymiydir[20][37]. Amirlikni 1810-yildan beri al-Nuaymiylar oilasi (yoki qabilasi) aʼzolari boshqarib keladi[20][38]. U Birlashgan Arab Amirliklarining 40 oʻrinli Federal milliy kengashida toʻrtta senator yoki oʻrinni egallaydi[39][40][41].

Ajmanning munitsipalitet va rejalashtirish boʻlimi 1968-yilda tashkil etilgan boʻlib, integratsiyalashgan shahar rejalashtirish, savdo litsenziyalash, binolarni litsenziyalash va rejalashtirish, yoʻllar va fuqarolik infratuzilmasini rivojlantirish, sogʻliqni saqlash, qishloq xoʻjaligi siyosati va jamoat parklari uchun mas’uldir[42][43][44][45]. Shayx Rashid bin Humayd al-Nuaymiy 2005-yildan buyon Ajman munitsipaliteti va rejalashtirish boʻlimi raisi[43][45][46]. Bundan tashqari, Ajmanda Iqtisodiy rivojlanish boʻlimi (Wayback Machine saytida 2015-05-11 sanasida arxivlangan) mavjud, bu toʻgʻridan-toʻgʻri investitsiyalarni ragʻbatlantiradi va amirlikning iqtisodiy imkoniyatlarini rivojlantiradi[47][48].

Ajmanning koʻchmas mulk bozori 2008-yil dekabr oyida tashkil etilgan Ajmanning tez oʻsib borayotgan va nazoratsiz mulk bumini tartibga solish uchun Ajman koʻchmas mulkni tartibga solish organi (ARERA) tomonidan tartibga solinadi[49][50][51].

Hukmdorlari

tahrir

Ajmanning hukmdorlari[52][53][54]:

  • 1816–1838 Shayx Rashid bin Humayd al-Nuaymiy (1838-yilda vafot etgan)
  • 1838–1841 Shayx Humayd bin Rashid al-Nuaymiy (1-marta) (1816–1864)
  • 1841–1848 Shayx Abdulaziz bin Rashid al-Nuaymiy (1848-yilda vafot etgan)
  • 1848–1864 Shayx Humayd bin Rashid al-Nuaymiy (ikkinchi marta)
  • 1864-yil – 1891-yil aprel Shayx Rashid bin Humayd al-Nuaymiy II (1841-1891)
  • 1891-yil aprel – 1900-yil 8-iyul Shayx Humayd bin Rashid al-Nuaymiy II (1900-yil vafot etgan)
  • 1900-yil 8-iyul – 1910-yil fevral Shayx Abdulaziz bin Humayd al-Nuaymiy (18.. – 1910)
  • 1910-yil fevral – 1928-yil yanvar Shayx Humayd bin Abdulaziz al-Nuaymiy
  • 1928-yil yanvar – 1981-yil 6-sentyabr Shayx Rashid bin Humayd al-Nuaymiy III (1904) – 1981)
  • 1981-yil 6-sentyabr – hozirga qadar Shayx Humaid bin Rashid al-Nuaymiy III (1931-yilda tugʻilgan).

Huquqni muhofaza qilish tizimi

tahrir

Ajman politsiyasi 1967-yilda tashkil etilgan va dastlab Ajman qal’asida joylashgan boʻlib, oʻsha yili hukmdor Shayx Rashid bin Humayd al-Nuaymiy tomonidan boʻshatilgan[55][56][57][58]. Ajmanning huquqiy tizimi BAA federal qonunlari va federal sudlar tomonidan boshqariladi[59][60].

Aholisi

tahrir
Aholining oʻsishi
YilAholi±%
198036,1—    
198554,546+51.1%
1995121,491+122.7%
2005206,997+70.4%
2010295+42.5%
2017504,846+71.1%

Iqtisodiyoti

tahrir
 
Al-Rashidiya 1 tumani va port

Ajman yalpi ichki mahsuloti 2012-yilda 4,23 milliard dollarni tashkil etdi[61], bunda u 1,61 milliard dollar eksport va 600 million dollar import bilan ijobiy savdo balansiga ega edi[62]. Ajmanning 2013 va 2014-yillardagi yillik iqtisodiy hisobotlariga koʻra, YIM 2012-yildagi 15,690 million dirhamdan 2013-yilda 16,441 millionga oshgani sababli Ajman 5 foizga oʻsdi[63][64].

Ajman iqtisodiyotida beshta tarmoq ustunlik qiladi: ishlab chiqarish; qurilish; ulgurji va chakana savdo; koʻchmas mulk va biznes xizmatlari; va transport, omborxona va aloqa. 2012-yilda ushbu tarmoqlar jami YIMning qariyb 82 foizini tashkil etdi, ishlab chiqarish (37 foiz) va qurilish (15 foiz) ikkita eng katta hissa qoʻshdi. 2010-yildan 2012-yilgacha Ajmandagi uchta eng yirik oʻsish sektori 6,4 foizga oʻsgan ijtimoiy va shaxsiy xizmatlar, 5,1 foizga oʻsgan transport, saqlash va aloqa va 5 foizga oʻsgan ishlab chiqarish boʻlgan[61][65].

2013-yilda ishlab chiqarish faoliyatining nisbiy ulushi YIMning 35 foizini tashkil etdi. Qurilish sektori 15% ni tashkil etdi, shu jumladan bosh pudrat va texnik xizmat koʻrsatish, qurilish va fuqarolik qurilishi, masalan, yoʻllar, koʻpriklar va suv tizimlari. Yangi va foydalanilgan tovarlarni qayta sotish, taʼmirlash va texnik xizmat koʻrsatishni oʻz ichiga olgan ulgurji, chakana savdo va taʼmirlash xizmatlari sektorining nisbiy hissasi oʻsha yili YIM qiymatining qariyb 13 foizini tashkil etdi[63].

2009—2011-yillarda ishlab chiqarish sohasida eng tez oʻsgan savdolar duradgorlik va qogʻoz mahsulotlari, matbaa va nashriyot boʻldi. Umuman olganda, Ajmandagi ishlab chiqarish sektori ushbu davrda 16,3 foizga oʻsdi[66]. Kimyoviy moddalar va plasmassa mahsulotlarining reeksporti shu vaqt ichida 100% dan ortiq oʻsdi.

2009-yildan 2011-yilgacha asosiy eksport bozorlari Koʻrfaz hamkorlik kengashi mamlakatlari (31%) va Osiyo (27%) tomonidan taqdim etilgan boʻlsa, Afrika va Osiyo bu davrda eng tez rivojlanayotgan eksport bozorlari boʻldi. Saudiya Arabistoni, Qatar, Ummon va Eron Ajmanning asosiy eksport savdo hamkorlari boʻldi[66].

Ajmanga kiritilgan sarmoyalar 2013-yilda 2012-yilga nisbatan 5 foizga oshgan. Eksport (shu jumladan, reeksport) 2014-yilning ikkinchi choragida 53 foizga oʻsdi[67]. Ajman, shuningdek, Amtek Industries, Al Haramain Parfumes va Fors koʻrfazi tibbiyot universiteti kabi koʻplab korxonalar va ishlab chiqarish kompaniyalari joylashgan joydir.

Ajman erkin zonasi (AFZA)

tahrir

1988-yilda turli kompaniyalarni jalb qilish va turli imtiyozlarni taklif qilish orqali amirlikning sanoat rivojlanishiga rahbarlik qilish uchun tashkil etilgan[68][69][70]. Ajman porti va Ajman erkin zonasi amirlik iqtisodiyotiga katta hissa qoʻshmoqda[71][72][73]. 65 dan ortiq mamlakatlarga eksport qilinadigan Erkin zonada 256 ga yaqin sanoat kompaniyalari va 12 000 dan ortiq kompaniyalar faoliyat yuritadi[74][70].

Ajman erkin zonasida tadbirkorlik faoliyati yillik oʻsish sur’ati taxminan 23% ni tashkil qildi, berilgan litsenziyalar 2009-yilda 1590 tadan 2011-yilda 2386 tagacha oʻsdi. Ajman munitsipaliteti tomonidan berilgan litsenziyalar soni 2009-yildagi 17 873 tadan 2011-yilda 21 799 tagacha yillik oʻrtacha 10,4% ga oshdi. Keyinchalik, 2013-yilda oʻrtacha oʻsish sur’atini 26% deb belgilash uchun 2013-yilda 24 525 ga koʻtarildi. Ajman erkin zonasida yangilangan litsenziyalar 2014-yilda 2013-yilga nisbatan 33 foizga oshdi, xuddi shu davrda berilgan yangi litsenziyalar esa 70 foizga oʻsdi[75].

Koʻchmas mulk

tahrir

Ajman 2004-yilda global investorlarga 100% bepul mulkni taklif qilgan BAAdagi birinchi amirlik boʻldi[12][76][77]. Bu koʻchmas mulk narxining har kvadrat fut uchun 11 dollardan tez oʻsishiga olib keldi va 2007-yilga kelib, ishlab chiquvchilar umumiy qiymati 65 000 birlikdan iborat 21,78 milliard dollarlik loyihalarni eʼlon qilishdi[78][79]. Ilgari 240 000 aholisi boʻlgan amirlikda bu koʻrsatkich har qanday meʼyor boʻyicha yuqori edi va rivojlanish sur’ati barqaror emas edi, chunki global moliyaviy inqiroz rivojlanishni keskin toʻxtatib qoʻydi. Toʻxtab qolgan loyihalarda investorlarning katta ogʻrigʻi bilan Ajman koʻchmas mulkni tartibga solish agentligi katta bosim ostida qoldi[80][81][82].

2011-yilga kelib, bir qator loyihalar, jumladan, aralash biznes, dam olish va Ajman One turar-joy qurilishi boʻyicha ishlar davom ettirildi[82].

Soʻnggi oʻzgarishlar

tahrir
 
Ajmandagi plyaj

Rivojlanish bumi 2004-yilda Ajman koʻchmas mulk bozorining global investorlar uchun ochilishidan soʻng, „haqiqiy“ bepul mulk taklif qilingan[78][83]. 2008-yilga kelib koʻchmas mulk spekulyatsiyasi va investitsiyalarning oʻsishi koʻchmas mulkni tartibga soluvchi Ajman koʻchmas mulkni tartibga solish agentligining tashkil etilishiga olib keldi[49][84][85]. ARERA tez sur’atlarda va evolyutsion oltin shovqini yuz berayotganda samarasiz boʻlib, global moliyaviy inqiroz aralashib, koʻplab voqealarni toʻxtatib qoʻygan paytgacha bozorning qizib ketishini cheklash uchun keng tarqalgan siyosat yoki qoidalarni amalga oshirmagan edi[80][81][82]. 2014-yil holatiga koʻra, bir qator toʻxtab qolgan loyihalar qayta boshlandi, bu yaqinda Sharja va Dubayga raqobatbardosh ijaralarni taklif qilishdan foyda koʻrgan amirlik koʻchmas mulk bozorining rivojlanishiga yanada ehtiyotkor va oʻlchovli qaytishni koʻrsatdi[86][80].

Ajman xalqaro aeroporti qurilishi 2008-yilning ikkinchi yarmida Ajmanning Al-Manama hududidagi loyihani 2003-yilda qayta rejalashtirishdan soʻng boshlangan. Aeroport faoliyati 2011-yilga qadar boshlanishi rejalashtirilgan edi va aeroport yiliga 1 millionga yaqin yoʻlovchini qabul qilishi va 2046-yilga kelib 10,4 millionga koʻtarilishi kutilgan edi. Loyiha toʻxtab qoldi, lekin hozir qayta ishga tushirildi va 2018-yilga qadar yakunlanishi[87][88][89] va taxminan 575 million dollarlik sarmoyani talab qilishi rejalashtirilgan edi[90][91]. Biroq, u 2020-yil boshigacha toʻxtatildi[92][93][94][95][96][97].

2007-yilda Tanmiyat guruhi tomonidan Ajman Marina loyihasi ishga tushirildi. 3 milliard dollarlik loyiha keyingi besh yil ichida ikki bosqichda qurildi. Loyiha xalqaro sport musobaqalarini jalb qilish va amirlikka sayyohlikni jalb qilish uchun yugurish yoʻllari va inshootlarini oʻz ichiga oladi[90][89][98].

Qiziqarli joylari

tahrir
 
Ajman Kornisha masjidi

Ajman qal’asi ilgari Ajman hukmdorining qarorgohi boʻlgan, ammo 1967-yilda Ajman politsiyasiga kazarma sifatida topshirilgan. Keyinchalik u muzeyga aylantirildi va Ajmandagi anʼanaviy hayotning artefaktlari va koʻrgazmalarining eklektik toʻplamiga ega edi[99][100][101].

Qizil qal’a Shayx Humayd bin Abdul Aziz al-Nuaymiy (1910-1928) davrida qurilgan va ikkita minoradagi toʻrtta xonadan iborat. Qal’a 1986-yilda qayta tiklandi va ikkita eski minoraga uchinchi minora qoʻshildi. Qal’aning devorlarini qurishda shagʻal va qizil gips ishlatilgan va shuning uchun u Qizil qal’a deb nomlangan. Sandal daraxti tomlarni qurish uchun nurlar va tayanchlarda ishlatilgan[102][99][100][101].

2012-yil 2-dekabrda ochilgan Manama muzeyi dastlab Shayx Rashid bin Humayd al-Nuaymiy (1873- 1891) davrida qurilgan Al-Marir qal’asida joylashgan. Hovli yetti xona va quduqqa qaraydi. Qal’aning atrofi eski Manama Falaj tomonidan sugʻoriladigan palma daraxtlari bilan oʻralgan[103][104].

Ajman kornishida joylashgan Al Murabaa qoʻriqchi minorasi 1930-yillarda qurilgan[105].

Ajmanning gavjum kornishi kechki va dam olish kunlari oilalar uchun mashhur joy boʻlib, unda bir qator fast food shoxobchalari, qahvaxonalar va doʻkonlar mavjud. Bu yerda muhojirlar bilan mashhur boʻlgan „Outside Inn“ mehmonxonasi, shuningdek, Ramada, Ajman Palace, Ajman mehmonxonasi, Fairmont Ajman va hashamatli Ajman Saray kabi bir qator mehmonxonalar joylashgan[106][107].

Taʼlim tizimi

tahrir

Ajman fan va texnologiya universiteti 1988-yilda Ajman fan va texnologiya universitet kolleji (AUCST) sifatida tashkil etilgan va keyinchalik Ajman fan va texnologiya universiteti (AUST) deb oʻzgartirilgan[108]. Bu Ajmandagi asosiy oliy taʼlim muassasasi boʻlib, kollejlar muhandislik, axborot texnologiyalari, stomatologiya, ommaviy kommunikatsiyalar, farmatsiya va sogʻliqni saqlash fanlari, biznes boshqaruvi, atrof-muhit, suv va energetika, taʼlim va huquq sohalari boʻyicha ixtisosliklarni taklif etadi. Ikkita klasterdan tashkil topgan J1 (25 maʼruza zali va 23 laboratoriya) va J2 (56 maʼruza zali va 56 laboratoriya), universitet stomatologiya va tibbiyot mutaxassisliklari uchun oʻquv shifoxonasini oʻz ichiga oladi[109][108].

Koʻrfaz tibbiyot universiteti (GMU), ilgari Koʻrfaz tibbiyot kolleji, 1998-yilda Fors koʻrfazi mintaqasidagi yetakchi tibbiyot universiteti sifatida tashkil etilgan va 2008-yil iyul oyida Oliy taʼlim va ilmiy tadqiqotlar vaziri Shayx Nahayon bin Muborak al-Nahayon buyrugʻiga binoan universitet maqomi berilgan. Uning Hospital guruhi BAAdagi eng yirik tibbiy yordam koʻrsatuvchi provayder hisoblanadi[110]. Koʻrfaz tibbiyot universiteti bakalavriat va magistratura dasturlarini taklif qiladi[111].

Ajman shahar universitet kolleji (CUCA) Ajman shahrida joylashgan oliy taʼlim muassasasidir. CUCA litsenziyasini 2011-yil avgust oyida BAA Oliy taʼlim va ilmiy tadqiqotlar vazirligidan (MOHESR) oldi. U BAA fuqarolari va xalqaro talabalar uchun taʼlim beradi[112][113][114].

Transporti

tahrir

Ajmanda bir nechta transport imkoniyatlari mavjud, jumladan taksilar, maxsus ehtiyojlar uchun moʻljallangan taksilar, ayollar taksilari va tariflari 3 dirhamdan boshlanadigan avtobuslar[115][116]. 2010-yilda APTA raisi Ajman shahrida toʻrtta kompaniya tomonidan boshqariladigan 1600 ta taksi borligini aytdi[117].

Sporti

tahrir

Kriket va futbol Ajmandagi mashhur oʻyinlar va sportdir[118]. Ajman klubi Ajman shahrida joylashgan amirlik futbol klubi hisoblanadi.

Manbalar

tahrir
  1. ↑ „Ajman: Entering a vintage chapter of history“ (en). gulfnews.com (2010-yil 23-oktyabr). 2021-yil 6-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 6-avgust.
  2. ↑ „United Arab Emirates country profile“ (en-GB). BBC News (2020-yil 31-avgust). 2014-yil 27-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 6-avgust.
  3. ↑ „When Did the UAE Win Independence From Britain?“ (en). ThoughtCo. 2021-yil 6-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 6-avgust.
  4. ↑ Tesorero. „UAE National Day: Story behind the birth of the union“ (en). Khaleej Times. 2021-yil 6-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 6-avgust.
  5. ↑ „48 interesting facts for the UAE's 48th National Day“ (en). gulfnews.com (2019-yil 25-noyabr). 2021-yil 25-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 2-dekabr.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 „Ajman - The Official Portal of the UAE Government“ (en). u.ae. 2021-yil 28-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 6-avgust.
  7. ↑ „Emirate of Ajman“. www.ourallegiancetokhalifa.com. 2021-yil 6-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 6-avgust.
  8. ↑ „Ajman is the smallest emirate in the United Arab Emirates“ (en-GB) (2020-yil 26-oktyabr). 2021-yil 6-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 6-avgust.
  9. ↑ 9,0 9,1 Dubai Customs, Trade Regulations and Procedures Handbook Volume 1 Strategic and Practical Information. Lulu.com, 7 February 2007. ISBN 9781433013201. Qaraldi: 2021-yil 20-oktyabr. Dubai Customs, Trade Regulations and Procedures Handbook Volume 1 Strategic and Practical Information.
  10. ↑ „United Arab Emirates Population Statistics (2021)“ (en-US). Official GMI Blog. 2021-yil 19-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 6-avgust.
  11. ↑ „Ajman (City and Emirate) – TEN Guide (UAE)“. Guide.theemiratesnetwork.com. 2010-yil 6-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 13-noyabr.
  12. ↑ 12,0 12,1 „Ajman“ (en). whichschooladvisor.com. 2021-yil 10-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 10-avgust.
  13. ↑ „The Seven Emirates of the UAE and Their Borders—An Interactive Map • Mind of a Hitchhiker“ (en-GB). Mind of a Hitchhiker (2021-yil 22-mart). 2021-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 10-avgust.
  14. ↑ „UAE: United Arab Emirates Map and Satellite Image“. geology.com. 2021-yil 18-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 10-avgust.
  15. ↑ „Ajman Emirate“. www.sea-seek.com. 2021-yil 10-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 10-avgust.
  16. ↑ „Moving To U.A.E?“ (en-US) (2015-yil 10-fevral). 2021-yil 10-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 10-avgust.
  17. ↑ „About Ajman / U.A.E“ (en-US). Gulf Medical University. 2021-yil 10-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 10-avgust.
  18. ↑ „Infinite possibilities for Dubai-Sharjah-Ajman conurbation“ (en). gulfnews.com. 2021-yil 10-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 10-avgust.
  19. ↑ Hashin. „UAE Royal Family Guide: All about Rulers of United Arab Emirates - MyBayut“ (en-US). A blog about homes, trends, tips & life in the UAE. 2022-yil 10-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 10-avgust.
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 20,3 „Contributions of the UAE royal families: Al Nahyan, Al Maktoum & More“ (en-US). A blog about homes, trends, tips & life in the UAE. 2021-yil 10-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 10-avgust.„Contributions of the UAE royal families: Al Nahyan, Al Maktoum & More“.
  21. ↑ „Ajman population at over 262,000“. UAE Interact (2011-yil 16-iyul). 2015-yil 28-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 30-noyabr.
  22. ↑ „Ajman population crosses the 262,000 mark“ (en). www.emirates247.com. 2021-yil 10-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 10-avgust.
  23. ↑ 23,0 23,1 Cadène, Philippe. Atlas of the Gulf States (en). BRILL, 2013-04-15. ISBN 978-90-04-24566-2. Qaraldi: 2021-yil 20-oktyabr. Cadène, Philippe; Dumortier, Brigitte (15 April 2013).
  24. ↑ 24,0 24,1 „Best In Travel Magazine Issue 57 // 2018 // Discover Ajman, UAE“ (en). Issuu. 2021-yil 11-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 11-avgust.
  25. ↑ „All About Major UAE Highways: E11, E311, E611 & More“ (en-US). A blog about homes, trends, tips & life in the UAE. 2021-yil 1-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 11-avgust.
  26. ↑ „Ajman Free Zone“. 2016-yil 22-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 25-noyabr.
  27. ↑ „UAE Freezones: air and sea ports and free zones“ (en-GB). gcc.mazars.com. 2021-yil 11-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 11-avgust.
  28. ↑ „Car catches fire in Dubai“ (en). gulfnews.com. 2021-yil 11-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 11-avgust.
  29. ↑ Johnson, Alice. „Manufacturing boosts UAE GDP“. Zawya (2014-yil 23-mart). 2015-yil 18-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 30-noyabr.
  30. ↑ „Nature“. UAE Interact (2011-yil 16-iyun). 2015-yil 22-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 30-noyabr.
  31. ↑ „Emirate of Ajman“ (en-AU). My Dubai. 2021-yil 11-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 11-avgust.
  32. ↑ „Al Manama“. ajman.travel. 2021-yil 11-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 11-avgust.
  33. ↑ „Masfout and Manama - Enclaves of Ajman“ (en). ITB Berlin. 2023-yil 20-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 11-avgust.
  34. ↑ „10 Of The Best Things to do in Ajman“ (en-US). Tropical Warehouse (2021-yil 5-mart). 2021-yil 11-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 11-avgust.
  35. ↑ „H.H Sheikh Humaid bin Rashid Al Nuami“. www.ourallegiancetokhalifa.com. 2021-yil 26-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 15-avgust.
  36. ↑ „Royal Families of the UAE“ (en-US). WorldAtlas (2017-yil avgust). 2021-yil 15-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 15-avgust.
  37. ↑ „His Highness Sheikh Ammar Bin Humaid Bin Rashid Al Nuaimi, Crown Prince of Ajman inaugurates Body & Soul Health Club & Spa and The Terrace Restaurant at the Gulf Medical University Campus, Ajman-U.A.E. amidst pomp and splendor. – THUMBAY Group News“ (en-US). Qaraldi: 2021-yil 15-avgust.[sayt ishlamaydi]
  38. ↑ „Al Zorah Golf Club: a natural beauty | Leading Courses“. www.leadingcourses.com. 2021-yil 15-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 15-avgust.
  39. ↑ „Federal National Council“. 2021-yil 15-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 15-avgust.
  40. ↑ „Sheikh Khalifa: UAE's Federal National Council to be 50 per cent women“. The National (2018-yil 9-dekabr). 2021-yil 15-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 15-avgust.
  41. ↑ Kenneth Katzman.
  42. ↑ „Ajman Municipality & Planning Department - Overview, Email format & Competitors“ (en). Betterfy. 2021-yil 23-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 15-avgust.
  43. ↑ 43,0 43,1 „Ajman Municipality & Planning Department“ (en). www.protenders.com. 2021-yil 15-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 15-avgust.
  44. ↑ „Ajman Municipality Air Quality Monitoring Network Maintenance“ (en-US). Enviro' & Industrial Solutions ME (2020-yil 18-aprel). 2021-yil 15-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 15-avgust.
  45. ↑ 45,0 45,1 „Ammar Al Nuaimi participates in Ajman Municipality's golden jubilee celebrations“. wam (2018-yil 23-yanvar). 2021-yil 15-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 15-avgust.
  46. ↑ „Arab Youth Center“. arabyouthcenter.org. 2021-yil 15-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 15-avgust.
  47. ↑ „Department of Economic Development (DED-Ajman)“. 2021-yil 15-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 15-avgust.
  48. ↑ „Department of Economic Development – Ajman (DED-Ajman)“ (en). MENA Herald. 2021-yil 15-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 15-avgust.
  49. ↑ 49,0 49,1 „Real Estate within the UAE: A summary of legislative development“ (en). Al Tamimi & Company. 2021-yil 24-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 15-avgust.„Real Estate within the UAE: A summary of legislative development“.
  50. ↑ „arabianbusiness.com“. 2021-yil 15-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 15-avgust.
  51. ↑ „Ajman Real Estate Regulatory Agency (ARRA), UAE - Company Information, Key People, Latest News and Contact Details - ZAWYA MENA Edition“ (en). www.zawya.com. 2021-yil 15-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 15-avgust.
  52. ↑ „Founding father of Ajman: portrait of a ruler with a common touch“. The National (2013-yil 10-mart). 2021-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 21-avgust.
  53. ↑ „Significant dates in UAE history“. The National (2012-yil 2-dekabr). 2023-yil 20-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 21-avgust.
  54. ↑ Ragas. „De koninklijke familie van Ajman - All Things Royal“ (nl). www.allthingsroyal.nl. 2021-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 21-avgust.
  55. ↑ „The founding sheikhs“. The National (2010-yil dekabr). 2021-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 21-avgust.
  56. ↑ „Ajman Police History“. www.ajmanpolice.gov.ae. 2021-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 21-avgust.
  57. ↑ „Ministry of Interior MOI - Under "fifty years of leadership and excellence", ...“. 2021-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 21-avgust.
  58. ↑ „Ajman Police to mark 50th raising day“ (en). gulfnews.com. 2021-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 21-avgust.
  59. ↑ „Contracting Out of the Court's Jurisdiction in the UAE“ (en). Al Tamimi & Company. 2021-yil 24-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 21-avgust.
  60. ↑ „Understanding the UAE's court system“ (en). gulfnews.com. 2021-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 21-avgust.
  61. ↑ 61,0 61,1 Ajman Annual Economic Report. UAE: Government of Ajman — 22–30-bet. 
  62. ↑ Ajman Annual Economic Report. Government of Ajman, 2013 — 34-bet. 
  63. ↑ 63,0 63,1 „Ajman Economy Grow by 5% with GDP at 2013 Market Prices Increase to AED 16,414 Million“ (en). www.zawya.com. Qaraldi: 2021-yil 11-avgust.„Ajman Economy Grow by 5% with GDP at 2013 Market Prices Increase to AED 16,414 Million“.
  64. ↑ „Ajman Economy Grow by 5% with GDP at 2013 Market Prices Increase to AED 16,414 Million“. m.dubaiprnetwork.com. 2021-yil 11-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 11-avgust.
  65. ↑ Annual report 2013 Webarxiv andozasida xato: |url= qiymatini tekshiring. Boʻsh.
  66. ↑ 66,0 66,1 Ajman Annual Economic Report. UAE: Government of Ajman, 2013 — 35–38-bet. Ajman Annual Economic Report.
  67. ↑ „UAE's first economic planning forum in Fujairah“. Zawya (2014-yil 14-oktyabr). 2014-yil 1-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 30-noyabr.
  68. ↑ „Ajman Free Zone“. uaefreezones.com. 2021-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 21-avgust.
  69. ↑ „Ajman Free Zone Authority (AFZ), UAE - Company Information, Key People, Latest News and Contact Details - ZAWYA MENA Edition“ (en). www.zawya.com. 2021-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 21-avgust.
  70. ↑ 70,0 70,1 „Ajman Free Zone Authority“ (en-US). N R Doshi & Partners (2020-yil 18-iyun). 2021-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 21-avgust.
  71. ↑ „UAE Freezones: air and sea ports and free zones“ (en-GB). gcc.mazars.com. 2021-yil 11-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 21-avgust.
  72. ↑ „Ajman Free Zone Authority (AFZA) — Business Setup Packages“ (en-US). My Business Consulting DMCC. 2021-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 21-avgust.
  73. ↑ „All about the Ajman Free Zone: Companies, Contact & more“ (en-US). A blog about homes, trends, tips & life in the UAE. 2021-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 21-avgust.
  74. ↑ „Ajman Free Zone“. UAEFreeZones.com. 2014-yil 12-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 30-noyabr.
  75. ↑ Annual report 2014 Webarxiv andozasida xato: |url= qiymatini tekshiring. Boʻsh.
  76. ↑ „Sharjah, Ajman Allows Global Investors to Have 100% Ownership“. businessakhbar.com. 2021-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.
  77. ↑ Rizvi. „Sharjah, Ajman offer 100% ownership to foreign investors“ (en). Khaleej Times. 2021-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.
  78. ↑ 78,0 78,1 Wilson, Graeme. Rashid: Portrait of a Ruler. UAE: Media Prima, 2010 — 364-bet. ISBN 9789948152880. 
  79. ↑ The Report: Ajman 2008 (en). Oxford Business Group, 2008. ISBN 978-1-902339-82-5. Qaraldi: 2021-yil 20-oktyabr. 
  80. ↑ 80,0 80,1 80,2 Nair. „Ajman property regulator to restart stalled projects“ (en). Khaleej Times. 2021-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.Nair, Deepthi.
  81. ↑ 81,0 81,1 „Investors seeking legal route to recover down payments on stalled Ajman projects“ (en-GB). PropertyWire (2011-yil 25-aprel). 2021-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.„Investors seeking legal route to recover down payments on stalled Ajman projects“.
  82. ↑ 82,0 82,1 82,2 „arabianbusiness.com“. 2021-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.„arabianbusiness.com“.
  83. ↑ „Investors rush to buy freehold properties in Ajman“ (en). gulfnews.com. 2021-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.
  84. ↑ „Ajman Real Estate Regulatory Agency (ARRA), UAE - Company Information, Key People, Latest News and Contact Details - ZAWYA MENA Edition“ (en). www.zawya.com. 2021-yil 15-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.
  85. ↑ „arabianbusiness.com“. 2021-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.
  86. ↑ Nagraj, Aarti. „Ajman emerges as a relocation hotspot“. Gulf Business (2014-yil 15-iyul). 2014-yil 20-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 30-dekabr.
  87. ↑ Sambidge, Andy. „Ajman Crown Prince approves $571m airport plans“. Arabian Business (2014-yil 14-sentyabr). 2014-yil 16-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 30-dekabr.
  88. ↑ „arabianbusiness.com“. 2018-yil 5-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.
  89. ↑ 89,0 89,1 „Parks, marina and airport all on the horizon for Ajman“. The National (2015-yil 15-fevral). 2017-yil 22-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.„Parks, marina and airport all on the horizon for Ajman“.
  90. ↑ 90,0 90,1 Oeiti, Rezan. „Parks, marina and airport all on the horizon for Ajman“. The National (2015-yil 15-fevral). 2017-yil 22-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 16-fevral.Oeiti, Rezan (15 February 2015).
  91. ↑ „Sharjah, Ajman turn 'attractive property hubs for buyers, tenants'“ (en). www.zawya.com. 2021-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.
  92. ↑ „Ajman Airport“. www.dubaifaqs.com. 2021-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.
  93. ↑ „More details of Ajman International Airport unveiled“ (en). gulfnews.com. 2021-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.
  94. ↑ „Arabian Aerospace - Is there a real case for an international airport at Ajman?“. www.arabianaerospace.aero. 2021-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.
  95. ↑ „Ajman airport tender to be issued this year“ (en). gulfnews.com. 2021-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.
  96. ↑ „Boeing books its first profit since the pandemic on the back of 737 MAX deliveries“ (en). gulfnews.com. 2021-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.
  97. ↑ „Ajman International Airport Project - Details on ZAWYA MENA Edition“ (en). www.zawya.com. 2021-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.
  98. ↑ „No gain without pain: Why China's reform push must hurt investors?“ (en). gulfnews.com. 2021-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.
  99. ↑ 99,0 99,1 „Ajman Fort : A place of great attraction in UAE“ (en-US). 2021-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust..
  100. ↑ 100,0 100,1 „Ajman Museum“. ajman.travel. 2021-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.„Ajman Museum“ (Wayback Machine saytida 2021-08-31 sanasida arxivlangan).
  101. ↑ 101,0 101,1 „200-year-old Ajman fort reminds of ancient way of life“ (en). fridaymagazine.ae. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.[sayt ishlamaydi]„200-year-old Ajman fort reminds of ancient way of life“[sayt ishlamaydi].
  102. ↑ „The Red Fort“. Ajman Tourism. 2014-yil 6-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 30-noyabr.
  103. ↑ „Al Manama Museum“. Ajman Tourism. 2014-yil 6-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 30-noyabr.
  104. ↑ „Manama Museum, Ajman - Timings, Entry Fee, History & Artifacts“. Trawell.in. 2021-yil 10-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 10-avgust.
  105. ↑ „Al-Murabaa Watchtower - Ajman Corniche“. ajman.travel. 2021-yil 11-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 11-avgust.
  106. ↑ „United Arab Emirates destination page“ (en). Hospitality Management Holding (2018-yil 26-mart). 2021-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.
  107. ↑ Rix, Juliet. „The rival to Dubai that's on the brink of a tourism boom“ (en-GB). The Telegraph (2019-yil 18-noyabr). 2021-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.
  108. ↑ 108,0 108,1 „Univariety“ (en). www.univariety.com. 2021-yil 11-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 11-avgust.
  109. ↑ „Ajman University Campus“. Ajman University of Science & Technology. 2014-yil 19-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 30-noyabr.
  110. ↑ „Medical university hails decade of success“. Gulfnews.com (2008-yil 6-noyabr). 2012-yil 10-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 13-noyabr.
  111. ↑ „Gulf Medical University“ (en). Top Universities. 2021-yil 11-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 11-avgust.
  112. ↑ „City University College of Ajman (CUCA) (Fees & Reviews): Ajman, UAE“ (en-US). edarabia.com. 2021-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.
  113. ↑ „Study & Admission in City University College of Ajman“ (en-US). HigherEducation.AE. 2021-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.
  114. ↑ „CUCA LMS“. cuca-lms.almusnet.com. 2021-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.
  115. ↑ „All about Ajman Public transport: Taxis, Buses & More - MyBayut“ (en-US). A blog about homes, trends, tips & life in the UAE. 2021-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.
  116. ↑ „Getting Around Ajman“. ajman.travel. 2021-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.
  117. ↑ Sathish. „Ajman taxi owners on a bumpy ride“ (en). www.emirates247.com. 2021-yil 31-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 31-avgust.
  118. ↑ „Sports in Ajman“. www.ramadabeachajman.com. 2021-yil 29-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 29-iyul.

Havolalar

tahrir

  Vikiomborda Emirate of Ajman mavzusiga oid fayllar bor 

"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Ajman_amirligi&oldid=4910876" dan olindi