Aleksandr Gradskiy

Sovet va rus xonandasi, shoir va bastakor

Aleksandr Borisovich Gradskiy (ruscha: Александр Борисович Градский, 1949 – yil 3-noyabr, Kopeysk, Chelyabinsk viloyati, RSFSR, SSSR – 2021 – yil 28-noyabr, Moskva, Rossiya) – sovet va rus xonandasi, multi-instrumentalchi, shoir, bastakor; Rossiya Federatsiyasi xalq artisti (1999), Moldaviya Respublikasi xalq artisti (2014), Rossiya Federatsiyasi Davlat mukofoti laureati (1999). Rus roki asoschilaridan biri. 2014-yildan 2021-yilgacha – Gradskiy Hall teatrining badiiy rahbari[3][4][5][6][7][8].

Aleksandr Gradskiy
Александр Градский
Gradskiy 2019-yilda
Gradskiy 2019-yilda
Umumiy maʼlumot
Tavalludi Aleksandr Borisovich Fradkin
3-noyabr 1949-yil
Vafoti 28-noyabr 2021-yil(2021-11-28)
(72 yoshda)
Janrlar Rok-musiqa, bard qo'shig'i[1], Blyuz[2], rok-n-roll, rok opera, blyuz-rok, progressiv rok, Estrada, romantika, anʼanaviy musiqa va sol musiqasi
Kasbi
  • Xonanda
  • Musiqachi
  • Vokal oʻqituvchisi
  • Multi-instrumentalist
  • Bastakor
  • Gitarachi
  • Aktyor
Faoliyat yillari 1963-2021
Guruhlari
  • Skifi (1964)
  • Slavyane (1965)
  • Skomoroxi (1966-1979; 1989)
  • Los Panchos (1966-1969)
Fuqaroligi SSSR bayrogʻi SSSR Rossiya bayrogʻi Rossiya
Turmush oʻrtogʻi
  • Natalya Mixaylovna Gradskaya
  • Anastasiya Vertinskaya
  • Olga Semyonovna Gradskaya
  • Marina Kotashenko
Veb-sayt http://gradsky.com/

Biografiya

tahrir

Bolalik

tahrir

1949-yil 3-noyabrda Chelyabinsk viloyati Kopeysk shahrida tugʻilgan. Otasi – Boris Abramovich Fradkin (1926-2013)[9][3], muhandis-mexanik, Xarkovda tugʻilgan, ota-onasi bilan 1941-yilda Chelyabinskga evakuatsiya qilingan[10]. 1957-yilda oila Moskvaga koʻchib oʻtdi. Boʻlajak musiqachining rivojlanishiga uning onasi, GITIS bitiruvchisi Tamara Pavlovna Gradskaya (1928-1963) katta taʼsir koʻrsatgan[11]. 14 yoshga toʻlgunga qadar u otasining familiyasini bilan yurgan (Fradkin), „Gradskiy“ familiyasi 1963-yilda onasi vafotidan soʻng uning xotirasiga olingan. Bir necha yil davomida u buvisi Gradskaya Mariya Ivanovna bilan Moskva viloyati, Leninskiy tumani, Rastorguevo qishlogʻida yashadi. Yoshligidan Elvis Presli, Bill Xeyli, The Beatles, Cheslav Nemen[12], Klavdiya Shuljenko[13], The Doors, Jethro Tull, Pink Floyd, Grateful Dead, The Politsiya kabi ijrochilar qoʻshiqlarini tinglab ulgʻaygan[14].

Sovet davri

tahrir

Dunaevskiy nomidagi bolalar musiqa maktabini skripka boʻyicha tamomlagan (1967) . GMPI Akademik xonandalik fakulteti bitiruvchisi (1974). Moskva konservatoriyasida T. N. Xrennikovdan kompozitsiya sirlarini oʻrgangan (1976-1977).

1971-yilda " Kumush torlar " festivalida qatnashgan[15]. Shuningdek, u Los-Panchos, Skiflar[16] guruhlarida, Moskva davlat universitetining polshalik talabalardan iborat „Tvist“[11] guruhida ishtirok etdi. Ularda Elvis Presli qoʻshiqlari va Arno Babajanyanning „Eng yaxshi shahar“ qoʻshiqlarini ijro etdi. 1967-yilda VIA „Sovremennik“ tashkil etilishi munosabati bilan 2 oy davomida Donetsk filarmoniyasida vaqtincha saksofonchi boʻlib ishladi[17][18][19][20]. Keyinchalik bastakor David Tuxmanov bilan hamkorlik qilib 1972-yilda chiqarilgan Kak prekrasen mir albomi uchun bir nechta qoʻshiqlarni kuylash taklifini oldi[21].

1970-yillarning boshlarida rejissyor Andrey Mixalkov-Konchalovskiy „Romans o vlyublyonnix“ filmi ustida ish boshladi. „Romans o vlyublyonnix“ning bastakori Murod Kajlaev boʻlishi kerak edi, lekin u bu taklifni rad etdi. Keyinchalik Arkadiy Petrov Gradskiyning nomzodini taklif qildi. Gradskiy bu filmda nafaqat musiqa bastalagan, balki vokal qismlarini ham ijro etgan[21]. 1974 yilda chiqarilgan film muvaffaqiyatga erishdi va film bastakoriga shuhrat keltirdi[22].

1976-yilda rejissyor Yuriy Boretskiy tomonidan suratga olingan „Mening sevgim uchinchi yil“ filmi uchun Aleksandra Paxmutova va Nikolay Dobronravovning „Kak molodi mi bili“ kompozitsiyasini yozdi. Qoʻshiq „Song-77“ festivali laureati boʻldi va oxirgi kungacha qoʻshiqchining „tashrif qogʻozi“ boʻlib qoldi[23].

1980-yilda Vladimir Visotskiy vafotidan soʻng unga „Doʻst qoʻshigʻi“ kompozitsiyasini bagʻishladi va sheʼr yozishga va ijtimoiy mavzuda qoʻshiqlar yaratishga kirishdi[24]. 1980-yillarning oʻrtalariga kelib Gradskiy oʻzining satirik asarlari („Qayta qurishga qarshi blyuz“, „Televideniya qoʻshigʻi“, „Janubiy vidolashuv“) bilan „muallif-ijrochi“ uslubida yakkaxon dasturlar tuzdi [22][25] . 1983-yil dekabr oyida Madaniyat saroyidagi kontsertdan keyin qoʻshiqchi KGB zobitlari bilan suhbatlashish uchun chaqirilib davlat siyosatiga zid qoʻshiqlari uchun ogohlantirildi[26][27].

Gradskiy „Rok Panorama“[28] kabi bir qator sovet rok festivallarini tashkil etishda ishtirok etgan. Shuningdek Chernobil AESdagi avariyani bartaraf etganlarni qoʻllab-quvvatlashga bagʻishlangan kontsertlarda ham ishtirok etdi[29][30].

1990-yilda Yaponiyada John Denver bilan qoʻshma kontsertlardan biridan soʻng Gradskiy Yaponiyaning yetakchi kompaniyasi Victor Entertainment bilan shartnoma imzoladi. U oʻz nomi ostida ikkita disk chiqardi. Yaponiyada rus tilidagi qoʻshiqlaridan tortib gʻarbiy xitlar va turli repertuarga ega boʻlgan bir nechta kontsertlar berdi.

Uning SSSRdagi birinchi rok-baletlaridan uchtasi („Odam“, „Rasputin“ va „Yahudiy balladasi“) Kiev balet teatri tomonidan sahnalashtirilgan.

 
Rossiya prezidenti Vladimir Putin Aleksandr Gradskiyga Rossiya xalq artisti unvoni topshirmoqda. 2000-yil.

Gradskiy 40 dan ortiq badiiy, oʻnlab hujjatli va animatsion filmlar musiqasi muallifi. 18 dan ortiq uzoq vaqt davomida sotuvda boʻgan disklar, bir nechta rok operalar va rok-baletlar, koʻplab qoʻshiqlar muallifi.

Golos televizion loyihasi

tahrir

2012-2014-yillarda u Dima Bilan, Pelageya va Leonid Agutin bilan birgalikda Birinchi kanaldagi „ Golos“ loyihasida murabbiy[16][31] sifatida ishtirok etdi. Shu bilan birga, dasturning dastlabki uch mavsumida uning jamoasi aʼzolari – Dina Garipova, Sergey Volchkov va Aleksandra Vorobyova[32] gʻalaba qozonishdi. 2015-yilda u toʻrtinchi mavsumda ham murabbiy oʻrnini egalladi. Uning shogirdi Mixail Ozerov finalda ikkinchi oʻrinni oldi.

2017-yilda u yana " Golos " da murabbiy boʻldi. „Oltin kompozitsiya“ (Gradskiy, Bilan, Pelageya, Agutin) loyihaga qaytdi. Uning ushbu mavsumdagi shogirdi Selim Alaxyarov loyihada birinchi oʻrinni egalladi. 2021-yilda u Dima Bilan, Pelageya va Leonid Agutin[33] bilan birga „Golos“ ning yubiley mavsumiga qaytdi. Gradskiy ishtirokidagi soʻnggi translyatsiya 10 dekabr kuni chiqarildi[34] . Uning jamoasi aʼzosi Alisher Karimov finalda ikkinchi oʻrinni egalladi[35].

Oʻlim

tahrir

2021-yil 26-noyabrda u insult bilan Moskva klinikalaridan biriga zudlik bilan yotqizildi[36][37] va 28-noyabr kuni Moskva vaqti bilan soat 02:10 da 73 yoshida vafot etdi[38][39][40]. Vidolashuv marosimi 2021-yil 1-dekabrda Gradskiy Hall teatrida boʻlib oʻtdi[41]. U Moskvadagi Vagankovskiy qabristoniga dafn etilgan[42].

Onasi – Tamara Pavlovna Gradskaya (1928-1963)[43], GITISni tugatgan, aktrisa, „Teatr hayoti“ jurnalining adabiy xodimi[43].

Otasi – Boris Abramovich Fradkin (1926-2013)[43], Moskva avtomobil institutini tamomlagan, muhandis-mexanik.

 
Aleksandr Gradskiy Marina Kotashenko bilan (2005)

Aleksandr Gradskiy toʻrt marta uylangan:

  • Birinchi xotini – Natalya Mixaylovna Gradskaya[44].
  • Ikkinchi xotini – Anastasiya Vertinskaya (1944-yilda tugʻilgan), aktrisa. Ular 1976-yilda turmush qurib 1978-yilda ajralishgan.
  • Uchinchi rafiqasi – Olga Semyonovna Gradskaya. Ular 1980-yildan 2001-yilgacha nikohda boʻlgan. Ikki farzand: oʻgʻli Daniil Gradskiy (1981-yil 30-martda tugʻilgan), biznesmen, musiqachi; qizi Mariya Gradskaya (1986-yil 14-yanvarda tugʻilgan) , Moskva davlat universitetini tamomlagan, teleboshlovchi va badiiy menejer.
  • Toʻrtinchi xotini – Marina Kotashenko (1984-yil 22-noyabrda tugʻilgan), 2021-yilda turmush qurishgan[45] (2003- yildan 2021 -yilgacha ular nikohsiz yashashgan). Oʻgʻillari Aleksandr (2014 yilda tugʻilgan) , Ivan (2018 yilda tugʻilgan)[46].

Diskografiya

tahrir
 
Aleksandr Gradskiy 2014-yilda Tiraspoldagi kontsertda

Rok opera

tahrir
Ruscha nomi Oʻzbekcha tarjimasi Yil
Stadion Stadion (rok opera) 1985
Master i Margarita Usta va Margarita 2009
Ruscha nomi Oʻzbekcha tarjimasi Chiqarilgan Yozilgan
David Tuxmanov. Kak prekrasen mir David Tukmanov. Qanday goʻzal bu olam
(Aleksandr Gradskiy musiqasi)
1972 1971
Poyot Aleksandr Gradskiy Aleksandr Gradskiy kuylaydi 1973 (EP) 1969-1972
Romans o vlyublyonnix Sevishganlar romantikasi 1974 1973
Solnse, snova solnse Quyosh, yana quyosh 1976 (EP) 1976
Aleksandr Gradskiy i ansambl „Skomoroxi“ Aleksandr Gradskiy va ansambl Skomoroxi 1976 (EP) 1976
Aleksandr Gradskiy i Elton Djon
(Tolko ti ver mne)
Alexander Gradsky and Elton John
(Sen faqat menga ishon)
1979 (EP) 1972
Russkie pesni Ruscha qoʻshiqlar 1980 1976-1978
Aleksandra Paxmutova. Ptitsa schastya Aleksandra Paxmutova. Baxt qushi 1980 (EP)
Sama jizn
Vokalnaya syuita na stixi Polya Elyuara
Bu hayot. Pol Eluard sherlari boʻyicha vokal syuitasi 1984 1981
Zvezda poley
Vokalnaya syuita na stixi Nikolaya Rubsova
Yulduzlar maydoni Nikolay Rubtsov sherlari boʻyicha vokal syuitasi 1986 1982
Satiri
Vokalnaya syuita na stixi Sashi Chernogo
Satiralar. Sasha Chernining sherlari boʻyicha vokal toʻplami 1987 1980
Davayte nachnyom Boshlaylik 1987 (EP) 1985-1986
Utopiya AG Utopiya AG 1987 1979
Razmishleniya shuta
Vokalnaya syuita
Hazil mulohazalari.

Vokal toʻplami

1987 1971-1974
Fleyta i royal
Vokalnaya syuita na stixi Borisa Pasternaka i Vladimira Mayakovskogo
Fleyta va pianino

Boris Pasternak va Vladimir Mayakovskiy sheʼrlari boʻyicha vokal syuitasi

1988 1983
Nostalgiya
Vokalnaya syuita na stixi Vladimira Nabokova
Nostalji

Vladimir Nabokov sherlari boʻyicha vokal syuitasi

1988 1984
Chelovek
Balet
Inson
Balet
1988 1986
Monte-Kristo
Uznik zamka If
Monte Kristo

If qal’asi mahbusi

1989 1987
Konsert-syuita Concert Suite 1989 1979-1987
Ekspeditsiya Ekspeditsiya 1990 1990
(n/a) Metamorfozlar 1991 1991
Nesvoevremennie pesni Vaqtsiz qoʻshiqlar 1994 1990
Frukti s kladbiщa Qabristondan olingan mevalar 1995 1991
JIVYoM v Rossii Rossiyada yashovchi 1996 17-mart , 1995
Zolotoe staryo Oltin axlat 1996
Kolleksiya AG (13CD) AG kolleksiyasi (13 CD) 1996
Legendi russkogo roka
Gradskiy i gruppa „Skomoroxi“
Rus rok afsonalari

Gradskiy va „Skomoroxi“ guruhi

1997
JIVYoM v Rossii 2 Rossiyada yashovchilar 2 2000 3-noyabr, 1999
Xrestomatiya Oʻquvchi 2003 2003
Pesni dlya Iri Ira uchun qoʻshiqlar 2003 2003
Neformat Formatlanmagan 2011 2010-2011

Filmografiya

tahrir

Kinodagi rollari

tahrir
 

Video kliplar

tahrir
Yil Ism
1986 yil „Ya uje ni vo chto ne veryu“
 
1987 yil „Yujnaya proshalnaya“
 
1987 yil Zamikaya krug“
 
2007 yil " Zamikaya krug"

Manbalar

tahrir
  1. (unspecified title)
  2. (unspecified title)
  3. 3,0 3,1 Смирнов, Виктор. „Градский юбилей : - © Газета «Музыкальная правда» - 24 - Издательский Дом «Новый Взгляд» - Издательский Дом «Новый Взгляд» -“ (ru-RU). Издательский Дом «Новый Взгляд». 2013-yil 21-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-dekabr.
  4. „«Пионер рок-н-ролла» в СССР. Творческий путь Александра Градского“ (ru). РБК. 2021-yil 2-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-dekabr.
  5. „Александр Градский - знаковый певец, поэт и композитор, отец русского рока“. IsraLove. 2021-yil 2-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-dekabr.
  6. „Умер Александр Градский. Певец и композитор стоял у истоков советской и российской рок-музыки“ (ru). Lenta.RU. 2021-yil 2-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-dekabr.
  7. „«Он лежал, тяжело дышал, но разговаривал с нами»: участница «Голоса» о последних днях Александра Градского“ (ru). БИЗНЕС Online. 2021-yil 2-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-dekabr.
  8. „13 важных песен в исполнении Александра Градского. Каким мы запомним этого ярчайшего музыканта Высоцкий, Стинг, «Карузо» и концептуальный рок“ (ru). Meduza. 2021-yil 2-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-dekabr.
  9. „Что общего между Марксом, Жириновским и Градским? | Blog Botinok“ (2010-yil 27-oktyabr). 2010-yil 27-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-dekabr.
  10. „Борис Фрадкин в эвакуационных списках“. 2021-yil 7-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 30-oktyabr.
  11. 11,0 11,1 „Насравший в Вечность : - © Газета «Музыкальная правда» - 23 - Евгений Ю. Додолев - Издательский Дом «Новый Взгляд» -“ (ru-RU). Издательский Дом «Новый Взгляд». 2021-yil 2-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-dekabr.
  12. „Александр Градский: «Музыка существует для выражения главного и необъяснимого»“. 2022-yil 17-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 17-mart.
  13. „Александр Градский. Сладкоголосая птица нашей юности“. 2022-yil 8-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 8-sentyabr.
  14.   Композитор и исполнитель Александр Градский. Шоу досье YouTubeda, 73-ya minuta
  15. „Игорь Саульский: Каждая песня Градского — стихотворение…“. 2022-yil 2-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 2-sentyabr.
  16. 16,0 16,1 „Пионер подпольного русского рока, композитор, певец и наставник. Памяти Александра Градского“. 2021-yil 9-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 9-dekabr.
  17. „Градский работал саксофонистом в Донецкой филармонии — журналисты вспомнили малоизвестные факты биографии музыканта“ (ru). novorosinform.org. 2021-yil 2-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-dekabr.
  18. „Виктор Дегтярев.“. via-era.narod.ru. 2021-yil 2-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-dekabr.
  19. „Музыкант Виктор Дегтярев: Александр Градский был незаурядным человеком во всем - Аргументы Недели“. argumenti.ru. 2021-yil 2-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-dekabr.
  20. „История. Донецкое начало Александра Градского“ (ru-RU). Донецкая государственная академическая филармония (2021-yil 12-fevral). 2021-yil 2-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-dekabr.
  21. 21,0 21,1 Programma „Po volne moey pamyati“: Gost – A. Gradskiy
  22. 22,0 22,1 „Классик первого тайма. Умер Александр Градский“. 2021-yil 22-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 22-dekabr.
  23. „«Солнечный удар» Михалкова покажут на ТВ“. Российская газета (2014-yil 3-noyabr). 2015-yil 16-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 16-aprel.
  24. „О Владимире Высоцком - Александр Градский“. www.gradsky.com. 2022-yil 20-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 20-fevral.
  25. Бояринов Денис. „Утопия А.Г.“ (ru). Colta.ru (2021-yil 22-dekabr). 2022-yil 8-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 11-fevral.
  26. „Необыкновенный концерт“. 2022-yil 7-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-oktyabr.
  27. „Александр Градский: Я зарабатываю больше других самых известных людей!“. 2022-yil 7-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-oktyabr.
  28. „Фестиваль «Рок-Панорама-86» — пластинки («Мелодия», разные выпуски) | Arxiv | Nash NeFormat“. www.nneformat.ru. 2013-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-dekabr.
  29. „Снова в СССР — www.gradsky.com“. www.gradsky.com. 2021-yil 17-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-dekabr.
  30. „Рок в помощь: как прошёл первый концерт в поддержку чернобыльцев“ (ru). m24.ru. 2021-yil 17-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-dekabr.
  31. „Градский обречённый: Большой ребёнок, ворчливый идеалист, лишний на празднике жизни“. 2021-yil 22-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 24-oktyabr.
  32. „Заслуги мэтра: 4 талантливых ученика Градского, которые стали победителями шоу «Голос»“. 2021-yil 13-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 28-aprel.
  33. Gradskiy – dusha „Golosa“: nezabivaemie momenti shou s uchastiem maestro
  34. „Последний эфир с участием Градского вышел 10 декабря 2021 года“. 2022-yil 5-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 5-yanvar.
  35. „Участник команды покойного Александра Градского занял второе место в 10-м сезоне шоу «Голос»“. 2022-yil 5-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 5-yanvar.
  36. „СМИ: Александра Градского госпитализировали с подозрением на инсульт.“. 2021-yil 26-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 26-noyabr.
  37. „Заметно поплохевший после коронавируса Александр Градский прямо из дома был доставлен в одну из московских клиник с подозрением на инсульт“. 2021-yil 28-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 28-noyabr.
  38. „Умер певец и композитор Александр Градский“. Известия (2021-yil 28-noyabr). 2021-yil 28-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 28-noyabr.
  39. „Умер Александр Градский“ (ru). РИА Новости (28-noyabr). 2021-yil 30-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-dekabr.
  40. Варвара Кошечкина. „Стала известна причина смерти Александра Градского“. lenta.ru (2021-yil 28-noyabr). 2021-yil 28-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 28-noyabr.
  41. „В Москве простились с музыкантом Александром Градским“. 2022-yil 23-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 23-sentyabr.
  42. „Градского похоронили на Ваганьковском кладбище участок 43.4 в Москве“ (ru). RT на русском. 2021-yil 1-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-dekabr.
  43. 43,0 43,1 43,2 „Градский, Александр Борисович“ (ru). Энциклопедия. ТАСС. 2021-yil 2-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-dekabr.
  44. „Без цензуры :: Самый неполиткорректный сайт рунета“ (2011-yil 14-iyun). 2011-yil 14-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-dekabr.
  45. „Александр Градский женился на Марине Коташенко за месяц до смерти“ (ru). www.mk.ru. 2021-yil 29-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-dekabr.
  46. Мария Калегина. „Градский накануне 69-летия стал отцом в четвёртый раз“ (ru). L!FE Новости (1 ноября 2018 года). 2021-yil 28-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2018-yil 11-noyabr.

Adabiyot

tahrir

Havolalar

tahrir