Ali ibn Mahziar Ahvoziy

Ali ibn Mahziar al-Ahvoziy (forscha: علی ابن مهزیار اهوازی) – ilk shia huquqshunos olimi, hadis roviyi va alloma. Mahziar IX asrdagi faoliyat yuritgan olim boʻlib, Ali ar-Rizo, Muhammad al-Javod, Ali al-Hodiy, Oʻn ikki imomning sakkizinchi, toʻqqizinchi, oʻninchi va oʻn birinchi imomi Hasan al-Askariyning safdoshi edi. Mahziyor fiqh ilmini ana shu shia imomlaridan oʻrgangan. Ali ar-Rizo, Muhammad al-Jawad, Ali al-Hodiy va ikki imomning sakkizinchi, toʻqqizinchi, oʻninchi va oʻn birinchi imomig hamkori edi. Mahziar bu shia imomlardan fiqh ilmini oʻrgangan. Al-Ahvoziy oʻzining bir qator asarlari, jumladan, „Kitob al-malahim“ (Paygʻambarlar kitobi), shuningdek, „Kitob al-qaʼim“ asari bilan mashhur boʻlgan.

Ali ibn Mahziar Ahvoziy
Tavalludi	Ahvaz
Vafoti	Hasan al-Askariy davrida Ahvaz, Eron
Fuqaroligi	Eron

Ali ibn Mahziar Ahvoziy Hendijonda tugʻilgan. Uning otasi nasroniy boʻlgan, biroq Ahvoziy yoshligida otasi bilan birga islomni qabul qilgan. Oradan vaqt oʻtib, Mahziar Ahvazda yashagan.

Ali ibn Mahziar al-Ahvoziyning vafot etgan sanasi maʼlum emas, ammo uning Hasan al-Askariy davrida vafot etganligi haqida maʼlumotlar mavjud. Ahvozda Ali ibn Mahziarning muqaddas ziyoratgohi bor.

Shialarning sakkizinchi imomi Ali ar-Ridxa Xurosonga ketayotib Ahvozga kirgan va shu shaharda qolgan, chunki Abbosiylar xalifasi Maʼmun Ali ar-Ridxani Madinadan Xurosonga koʻchib kelishini buyurgan. Oradan bir qancha oʻtib, Ali ar-Rizha yashagan joyda Masjid ar-Redxa nomli masjid qurila boshlangan. Ali ibn Mahziar vafotidan keyin aynan shu masjidga dafn qilingan.

Hayoti

Ali ibn Mahziarning Ibrohim va Muhammad ismli ikki oʻgʻli Ahvozda xalifa Muhammad al-Mahdiyga xizmat qilgan. Bixar hijriy 228-yilda (842-843-yil) Ali va uning ukasi Ibrohimning al-Hodiyga tashrif buyurganini tasvirlaydi, bu imom nihoyat bu vaqtga kelib dushman Abbosiylar qaramogʻidagi izolyatsiyadan chiqqanini koʻrsatadi. Ali va uning ukasi keyinchalik al-Hodiyning vakili boʻlishda davom etgan boʻlishi mumkin, chunki Ibrohimning oʻgʻli Muhammad oʻlim toʻshagida yotgan otasining Bagʻdoddagi boshqa vakili Hafs ibn Amrga biroz pul topshirish toʻgʻrisidagi koʻrsatmalarini xabar qilgan.

Asarlari

U ikkita kitob yozgan, yaʼni „Kitob al-Malahim“ va „Kitob al-Qoim“, ikkalasi ham okkultatsiya haqida , bu oʻn ikkinchi eʼtiqod al-Askariyning Muhammad al-Mahdiy oʻgʻli borligi, 874-yildan beri mo''jizaviy tarzda ommadan yashirilgan va oxirzamonda esxatologik Mahdiy boʻlib qaytishi haqida edi.

Ali ibn Mahziyor Ahvaziyning boshqa asarlari quyidagilardir: „Tahorat“, „Saloh“, "Zakot, " "Roʻza, " "Haj, " "Taloq, " "Fazilatlar, " "Ibratlar, " "Namoz, " „Hashamat va Marva“, „Ziyoratgoh“, „Don haqidagi rad etish“, „Vasiyatnomalar“, „Meros“, „Xums“, „Shahidlik“, „Moʻminlarning fazilatlari“, „Taqiya“, „Ov qilish“, „Ichimlik ichish“, „Imon qasami“ va „Kafforat“, „Chegaralar“, „Diyat“, „Ozod qilish va boshqarish“, „Savdo-sotiq va ijara“, „Kasb-korlar“, „Tafsir“.

Oʻqituvchilari

Muhammad ibn Abi Umayr, Ahmad ibn Ishoq Abhoriy, Ahmad ibn Muhammad ibn Abu Nasr, Hasan ibn Ali ibn Fazhal, Hamad ibn Iso, Safvon ibn Yahyo, Hasan ibn Mahbub, Husayn ibn Said Ahvoziy, Abdulloh ibn Said Ahvoziy, Abdulloh ibn Said Imoil Ibn Muhammad, Ibn Ibn Ibn Muhammad. Boziy, Muso Ibn Qosim.

9-shia imomi (al-Javod) maktubi

Shia Islomining 9-imomi Muhammad ibn Ali al-Javodning (arabcha: محمد بن علي الجواد) Ali bin Mahziyar Ahvaziy haqidagi maktubi:

Ey Ali, Alloh senga yaxshi mukofot bersin, jannatida makon qildirsin, bu dunyoda va oxiratda xorlikdan asrasin, bizlar bilan birga jamlashni nasib etsin… Agar men sendek kishini koʻrmaganman desam, bu soʻzlarim haqiqat boʻlishiga umid qilaman.