Chorikor shahri

Chorikor (forscha: چاریکار , talaffuzi Chorikar) – Koh Daman vodiysining asosiy shahri va Afgʻoniston shimolidagi Parvon viloyatining markazi. 171 200 ga yaqin aholi istiqomat qiladi^[1], asosan tojiklar^[2]^[3].

Shahar Afgʻoniston halqa yoʻlida joylashgan. 69 km shimoliy viloyatlarga yoʻl boʻylab Kobuldan sayohatchilar Mozori Sharif, Qunduz yoki Puli Xumriga sayohat qilganlarida Chorikordan oʻtib ketishardi. Kobulga yaqin boʻlishiga qaramay, yerning yarmidan bir oz koʻprogʻi qurilmagan. Qurilgan yerlarning deyarli teng qismini turar-joy (37%), boʻsh er uchastkalari (32%) tashkil etadi. Yer maydonining 19% ni tashkil qiladi.^[4] Chorikar Panjshir vodiysining darvozasida joylashgan boʻlib, u yerda Shamali tekisliklari Hindukush etaklari bilan toʻqnashadi. Chorikor oʻzining kulolchilik va yuqori sifatli uzumlari bilan mashhur.

Chorikor shahrida jami 96 039 nafar aholi istiqomat qiladi (2015 yil) va umumiy yer maydoni 3025 gektar boʻlgan 4 ta politsiya okrugi (nahias) mavjud^[4]. Chorikorda jami 10671 ta turar-joy mavjud^[4].

Tarix

1221-yilda Chorikor yaqinida Parvon jangi boʻlib oʻtdi, bu jangda Jaloliddin 30.000 kishilik qoʻshini bilan 100.000 yordamchisi bilan bosqinchi moʻgʻul qoʻshinining 30.000 kishilik kolonnasini magʻlubiyatga uchratib, qoʻshinining bir qismini shimolga qochish uchun yetarlicha vaqt berdi^[5]^[6].

19-asr boshlarida Chorikor bir necha ming aholiga ega gullab, yashnagan savdo shaharchasiga aylandi^[7]. Charikar Birinchi Angliya-Afgʻon urushi paytida katta jang boʻlgan joy edi. 1841-yilda ingliz garnizoni qirgʻin qilindi.

Sovet-Afgʻon urushi paytida Chorikor atrofidagi mintaqa eng shiddatli janglardan boʻlgan^[8]. Chorikor atrofidagi baʼzi hududlar Afgʻoniston xalqi ozodlik tashkilotining (SAMA) tayanchi boʻlib xizmat qilgan. Chorikor Ahmadshoh Masudning Shimoliy ittifoqi va 1996-yilda Kobulni egallab olgan Tolibon oʻrtasidagi frontda edi. 1997-yil yanvar oyida Tolibon Chorikorni nazoratga oldi, biroq Masud qarshilik koʻrsatdi va iyulgacha uni qaytarib oldi^[9]. 1999 yil avgust oyida Tolibon hujum boshladi va Massud qarshi hujumga oʻtib, ularni yana haydab chiqargunga qadar Chorikorni qisqa muddatga qoʻlga oldi^[10].

Iqlim

Chorikor nam kontinental iqlimga ega. Yozi issiq va qishi sovuqdir. Chorikorda qish oylari yoz oylariga qaraganda ancha yomgʻirli. Yilning eng issiq oyi iyul, oʻrtacha harorat 25.0 °C (77.0 °F) . Yanvar eng sovuq oy boʻlib, oʻrtacha harorat −2.9 °C (26.8 °F) .

Manbalar

↑ „Settled Population of Parwan province by Civil Division, Urban, Rural and Sex-2012-13“. Islamic Republic of Afghanistan, Central Statistics Organization. 2013-yil 16-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 16-iyun.
↑ „Parwan Province“. Program for Culture & Conflict Studies. Naval Postgraduate School. — „The population of approximately 560,000 is composed of Pashtun, Tajik, Uzbek, Qizilbash, Kuchi, Hazara, and other minority groups.“. Qaraldi: 2013-yil 16-iyun.
↑ „Regional Command East: Parwan Province“. Institute for the Study of War. — „The main ethnic groups are Pashtuns and Tajiks, but there are small numbers of Uzbeks, Qizilbash and Hazaras as well.“. Qaraldi: 2013-yil 16-iyun.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 „The State of Afghan Cities Report 2015“. 2015-yil 31-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 20-oktyabr.
↑ Man, John (2005) Genghis Khan: Life, Death, and Resurrection St. Martinʼs Press, New York, pages 181–182, ISBN 978-0-312-31444-6
↑ Tucker, Spencer C.. A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East, Volume I ca. 3000 BCE–1499 CE. Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2009 — 273-bet. ISBN 978-1-85109-667-1.
↑ Balland, Daniel. "ČĀRĪKĀR". Encyclopædia Iranica (Online nashri). United States: Columbia University. http://www.iranicaonline.org/articles/carikar.
↑ "Charikar". The Columbia Encyclopedia (Sixth nashri). Columbia University Press. 2007. http://www.encyclopedia.com/doc/1E1-Charikar.html. Qaraldi: 2007-12-19.
↑ U. S. Conflicts in the 21st Century [3 volumes]: Afghanistan War, Iraq War, and the War on Terror by Spencer C. Tucker
↑ Al-Qaida in Afghanistan by Anne Stenersen

[cso-1] „Settled Population of Parwan province by Civil Division, Urban, Rural and Sex-2012-13“. Islamic Republic of Afghanistan, Central Statistics Organization. 2013-yil 16-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 16-iyun.

[nps-2] „Parwan Province“. Program for Culture & Conflict Studies. Naval Postgraduate School. — „The population of approximately 560,000 is composed of Pashtun, Tajik, Uzbek, Qizilbash, Kuchi, Hazara, and other minority groups.“. Qaraldi: 2013-yil 16-iyun.

[ISW-3] „Regional Command East: Parwan Province“. Institute for the Study of War. — „The main ethnic groups are Pashtuns and Tajiks, but there are small numbers of Uzbeks, Qizilbash and Hazaras as well.“. Qaraldi: 2013-yil 16-iyun.

[soac2015-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 „The State of Afghan Cities Report 2015“. 2015-yil 31-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 20-oktyabr.

[5] Man, John (2005) Genghis Khan: Life, Death, and Resurrection St. Martinʼs Press, New York, pages 181–182, ISBN 978-0-312-31444-6

[6] Tucker, Spencer C.. A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East, Volume I ca. 3000 BCE–1499 CE. Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2009 — 273-bet. ISBN 978-1-85109-667-1.

[Iranica-7] Balland, Daniel. "ČĀRĪKĀR". Encyclopædia Iranica (Online nashri). United States: Columbia University. http://www.iranicaonline.org/articles/carikar.

[8] "Charikar". The Columbia Encyclopedia (Sixth nashri). Columbia University Press. 2007. http://www.encyclopedia.com/doc/1E1-Charikar.html. Qaraldi: 2007-12-19.

[9] U. S. Conflicts in the 21st Century [3 volumes]: Afghanistan War, Iraq War, and the War on Terror by Spencer C. Tucker

[10] Al-Qaida in Afghanistan by Anne Stenersen

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]