Donald Knut

Donald Ervin Knut (inglizcha: Donald Ervin Knuth; tug'. 1938-yil 10-yanvar, Miluoki, Viskonsin) — amerikalik kompyuter olimi.

Falsafa fanlari doktori (1963), Stenford universitetining faxriy professori, Amerika falsafiy jamiyati aʼzosi (2012), dasturlash oʻqituvchisi va mafkurachisi, 19 ta monografiya (jumladan, dasturlash boʻyicha bir qator klassik kitoblar) va 160 dan ortiq maqolalar muallifi, bir nechta taniqli dasturiy ta'minot dasturlari texnologiyalarini ishlab chiquvchi. Hisoblash matematikasining asosiy algoritmlari va usullariga bag'ishlangan dunyoga mashhur kitoblar seriyasining muallifi, shuningdek, ilmiy va texnik mavzular (birinchi navbatda fizika-matematika) bo'yicha kitoblarni terish uchun mo'ljallangan DΕΧ va METAFONΤ stoli nashriyot tizimlarini yaratuvchisi.

Biografiyasi

O'qituvchi oilasida tug'ilgan. Uning otasi buxgalteriya hisobini o'rgatgan, shuningdek, havaskor sifatida uyda matn terish bilan shug'ullangan (bu Donaldning ushbu biznesga bo'lgan keyingi qiziqishini va ΤEΧ kabi o'zgarishlarni tushuntirishi mumkin). U yoshligidan matematika, fizika va musiqaga moyilligini namoyon etdi.

Keys texnologiya institutining matematika fakultetini imtiyozli diplom bilan tugatgan (bakalavr, 1960). Shu bilan birga, dasturlash sohasida erishgan muhim yutuqlari uchun unga magistrlik darajasi berildi. Uch yil o'tgach, u Kaliforniya Texnologiya Institutida doktorlik darajasini oldi. U yerda matematikadan dars bergan va bir vaqtning o'zida Burroughs korporatsiyasida dasturiy ta'minotni ishlab chiqish bo'yicha maslahatchi bo'lib ishlagan.

1968-yilda Donald Stenford universitetiga ko'chib o'tdi. 1968—1969-yillarda Mudofaa tadqiqotlari institutida ham ishlagan. Oslo universitetida tashrif buyurgan matematika professori (1972, 1973). Stenfordda uning rahbarligida 28 ta doktorlik dissertatsiyasi himoya qilingan.

Donalt Knut har doim "Dasturlash san'ati" monografiyasini o'z hayotining asosiy loyihasi deb bilganligi sababli, u 1993-yilda butunlay etishmayotgan qismlarni yozish va mavjudlarini tartibga solishga e'tibor qaratish niyatida nafaqaga chiqdi.

Tan olish

2013-yil yanvar holatiga ko'ra, Knuth CiteSeer loyihasi bo'yicha informatika bo'yicha eng ko'p keltirilgan mualliflar ro'yxatida 37-o'rinni egalladi.

Ko'pgina ilmiy jurnallar tahririyati a'zosi.

Amerika sanʼat va fanlar akademiyasi (1973), AQSH Milliy fanlar akademiyasi (1975) va AQSH Milliy muhandislik akademiyasi (1981) aʼzosi. Amerika Organistlar Gildiyasi (1965-yildan), Amerika matematika jamiyati (1961), Kompyuter texnikasi assotsiatsiyasi (ACM) (1959), Amerika matematika uyushmasi (1959), Sanoat va amaliy matematika jamiyati (1965) haqiqiy aʼzosi. Britaniya kompyuter jamiyati (1980) va IEEE faxriy a'zosi (1982). London Qirollik jamiyatining xorijiy a'zosi (2003-yil), Rossiya Fanlar Akademiyasi (2008-yil 29-may).

Ko'pgina universitetlarning faxriy doktori. Shuningdek,Sankt-Peterburg davlat universitetining faxriy doktori (1992).

Dasturlash va hisoblash matematikasi sohasida ko'plab mukofotlarga sazovor bo'lgan, jumladan:

• 1971-yil Greys Myurrey Xopper mukofoti
• 1972-yil - Guggenxaym stipendiyasi
• 1974-yil Tyuring mukofoti
• 1978-yil - Gibbs ma'ruzasi
• 1979-yil - AQSh milliy fan medali
• 1980-yil - Uolles Makdauell mukofoti
• 1986-yil - Badiiy bo'lmagan maqolalar seriyasi uchun Stil mukofoti
• 1988-yil - Franklin medali
• 1992-yil - Weizmann memorial ma'ruzalari
• 1995-yil - Harvi mukofoti
• 1995-yil - Jon fon Neyman medali
• 1996-yil - Ilg'or texnologiya yutuqlari uchun Kiotomukofoti
• 1998-Fellow mukofotlari
• 2010-yil - BBVA Foundation Frontiers of Knowledge mukofotlari
• 2011-yil - Faraday medali
• 2016-yil - Jon fon Neymanning ma'ruzasi

Informatika fanining asoslariga qo'shgan hissasi uchun uning nomidagi mukofot mavjud.

Bibliografiya

• "Dasturlash san'ati"
• "TΕΧ haqida"
• "Kompyuterlar va matn terish"
• "Aniq matematika. Informatika asoslari"