Edgars Rinkēvičs
Edgars Rinkēvičs (talaffuzi: Edgar Rinkevich; 1973-yil 21-sentyabrda tugʻilgan) – latviyalik davlat amaldori va siyosatchisi, 2023-yil iyulidan buyon Latviyaning oʻn birinchi va amaldagi prezidenti. U bungacha 2011–2023-yillarda Latviya Tashqi ishlar vaziri, Latviya Prezidenti devonining rahbari, Mudofaa vazirligi shtat kotibi, shuningdek Saeima parlamenti deputati lavozimlarida ishlagan.
Edgars Rinkēvičs | |
---|---|
Rinkēvičs 2023-yilda | |
Latviyaning 11-prezidenti | |
Mansab davri 2023-yil 8-iyul | |
Bosh vazir |
Krišjānis Kariņš Evika Siliņa |
Oʻtmishdoshi | Egils Levits |
Tashqi ishlar vaziri | |
Mansab davri 2011-yil 25-oktyabr – 2023-yil 8-iyul | |
Bosh vazir |
Valdis Dombrovskis Laimdota Straujuma Māris Kučinskis Krišjānis Kariņš |
Oʻtmishdoshi | Ģirts Valdis Kristovskis |
Vorisi | Krišjānis Kariņš |
Yevropa Kengashi Vazirlar Qoʻmitasi raisi | |
Mansab davri 2023-yil 17-may – 2023-yil 8-iyul | |
Oʻtmishdoshi | Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir |
Vorisi | Krišjānis Kariņš |
Shaxsiy maʼlumotlari | |
Tavalludi |
21-sentyabr 1973-yil Yurmala, Latviya SSR, Sovet Ittifoqi (hozirgi Yurmala, Latviya) |
Siyosiy partiyasi |
Latvian Way (1998–2004) Reform Party (2012–2014) Unity (2014–2023) |
Taʼlim |
Latviya universiteti Dwight D. Eisenhower nomidagi Milliy xavfsizlik va resurslar strategiyasi maktabi |
Prezident lavozimiga kirishgach, Rinkēvičs Yevropa Ittifoqi davlatidagi birinchi ochiq gey davlat rahbari boʻldi[1]. Rinkēvičs prezident boʻlgunga qadar 2014-yil may oyidan beri „Latvian Way“, „Reform Party“ va „Unity“ partiyalari vakili boʻlgan. U prezident etib saylanganidan keyin „Unity“ni tark etdi, chunki Latviyada odatda prezidentlardan siyosiy betaraflikni saqlab qolishlari talab etiladi.
Yoshligi va taʼlimi
tahrirRinkēvičs Latviya SSRning Yurmala shahrida tugʻilgan, oʻrta maktabni 1991-yilda tamomlagan[2]. Oʻrta maktabni tugatgach, u Latviya universitetining Tarix va falsafa fakultetida 1995-yilda bakalavr darajasini qoʻlga kiritgan. Shu bilan birga, 1994– va 1995-yillarda Niderlandiyaning Groningen universitetida Siyosatshunoslik va xalqaro munosabatlar fakultetida tahsil olgan va 1995-yilda oʻqishni tamomlagan[3]. 1997-yilda siyosatshunoslik boʻyicha magistrlik darajasini[4], soʻngra 2000-yilda Milliy xavfsizlik va resurslar strategiyasi boʻyicha Dwight D. Eisenhower maktabida ikkinchi magistrlik darajasini oldi[2][5].
Faoliyati
tahrir1993– va 1994-yillarda Rinkēvičs oʻqish davri davomida Latviya radiosida tashqi siyosat va xalqaro munosabatlar boʻyicha jurnalist boʻlib ishlagan[6]. 1995-yilda u Mudofaa vazirligining Siyosat boʻlimida katta referent lavozimini egalladi va 1996-yil martigacha bu vazifani bajardi. Rinkēvičs Davlat kotibining mudofaa boʻyicha oʻrinbosari lavozimiga tayinlanishidan avval 1996-yil sentyabr oyigacha Siyosat boʻlimi rahbari sifatida faoliyat olib bordi[7]. 1997-yil may oyida u Mudofaa boʻyicha Davlat kotibi vazifasini bajaruvchi boʻldi, 1997-yil avgustida Mudofaa boʻyicha Bosh davlat kotibi boʻlishdan oldin, Rinkēvičs 2008-yilning oktyabrigacha bu vazifani bajargan[7].
1998–2004-yillarda Rinkēvičs „Latvian Way“ partiyasining aʼzosi boʻlgan[7]. 1998-yil fevral oyida u AQSh–Boltiqboʻyi hamkorlik nizomini muhokama qilishda ishtirok etdi va 2002-yildan 2003-yilgacha Latviya delegatsiyasi rahbarining oʻrinbosari sifatida NATOga aʼzo boʻlish boʻyicha muzokaralar olib borayotgan Latviya delegatsiyasi aʼzosiga aylandi[7]. Oʻsha yilning oktyabr oyida Rinkēvičs Valdis Dombrovskisning uchinchi kabinetiga Tashqi ishlar vaziri sifatida qoʻshildi. Dastlab mustaqil faoliyat olib borib, 2012-yil yanvarida Zatlers islohot partiyasiga qoʻshilgan[8]. 2014-yil may oyida Rinkēvičs „Unity“ partiyasiga qoʻshildi[9].
2014-yilda Dombrovskis kabineti isteʼfoga chiqqanidan soʻng u Laimdota Straujumaning birinchi kabinetida vazirlik rolini davom ettirdi. 2014-yilda Rinkēvičs parlament saylovlarida qatnashdi va parlamentga saylandi, shuningdek, Tashqi ishlar vaziri lavozimiga yana tasdiqlandi[6]. U 2016–2019-yillarda Kučinskis kabinetida va 2019–2023-yillarda Kariņš kabinetida Tashqi ishlar vaziri lavozimlarida ishlagan.
2020-yil sentyabr oyida Rinkēvičs Isroil va Bahrayn oʻrtasida toʻliq diplomatik munosabatlar oʻrnatilishi haqidagi xabarni olqishlaganini aytdi[10]. U, shuningdek, Togʻli Qorabogʻdagi bahsli mintaqada harbiy harakatlar avj olganiga chuqur xavotir bildirib, Armaniston hamda Ozarbayjonni janglarni zudlik bilan toʻxtatishga va bu muammoni tinch yoʻl bilan hal qilish yoʻlida harakat qilishga chaqirdi[11].
Prezidentlik (2023-yildan hozirgacha)
tahrirRinkēvičs 2023-yil 31-mayda Latviya prezidenti etib saylangan[12]. U 2023-yilning 8-iyulida prezidentlik lavozimini egallagan[13].
2023-yil 20-noyabrda Rinkēvičs Isroil–Hamas urushi paytida mamlakat bilan birdamligini bildirish uchun Isroilga tashrif buyurdi[14].
2023-yil 15-dekabrda Rinkēvičs Riga qal’asida Kanada Mudofaa vaziri Bill Blair bilan uchrashib, ikki davlat oʻrtasidagi ikki tomonlama hamkorlikni, ayniqsa, mudofaa va xavfsizlik siyosati sohalarini muhokama qildi[15].
Shaxsiy hayoti
tahrir2014-yil 6-noyabrda Rinkēvičs Twitterdagi profilida oʻzining gomoseksual ekanligini eʼlon qildi va bu bilan Latviyada gomoseksualligini eʼlon qilgan birinchi siyosatchiga aylandi[16][17]. 2023-yilda Latviya prezidenti etib saylangan Rinkēvičs Yevropa Ittifoqi davlatidagi birinchi ochiq gey davlat rahbari va har qanday davlatning birinchi ochiq gey prezidenti boʻldi[18][1]. Shuningdek u latish tilidan tashqari ingliz, rus va fransuz tillarini yaxshi biladi.
Manbalar
tahrir- ↑ 1,0 1,1 „EU's First Openly Gay Head of State Elected by Latvian Assembly“ (en). Bloomberg.com (2023-yil 31-may). Qaraldi: 2023-yil 31-may.
- ↑ 2,0 2,1 Barkāns, Elmārs „Pilī jaunas asinis – Edgars Rinkēvičs“ (lv). TV NET (2008-yil 13-oktyabr). 2021-yil 2-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-mart.
- ↑ „Par uzticības izteikšanu Ministru kabinetam“ (lv). Saeima (2011-yil 24-oktyabr). Qaraldi: 2021-yil 2-mart.
- ↑ Mission, The Eisenhower School, National Defense University, United States Department of Defense, Fort McNair, Washington, District of Columbia, accessed 6 February 2015.
- ↑ „Minister for Foreign Affairs – Edgars Rinkēvičs“ (en). Cabinet of Ministers of the Republic of Latvia. 2021-yil 28-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 2-mart.
- ↑ 6,0 6,1 Kroet, Cynthia „Edgars Rinkēvičs: Latvia's foreign minister“. POLITICO Europe (2014-yil 18-dekabr). Qaraldi: 2014-yil 18-dekabr.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 „Ārlietu ministra amata kandidāta Edgara Rinkēviča biogrāfija“ (lv). LETA. TV NET (2011-yil 24-oktyabr).
- ↑ „Ārlietu ministrs Rinkēvičs iestājas ZRP“ (lv). Delfi (2012-yil 30-yanvar). Qaraldi: 2021-yil 2-mart.
- ↑ „Astoņi RP politiķi iestājas "Vienotībā" (papild.)“ (lv). ir (2014-yil 19-may). Qaraldi: 2021-yil 2-mart.
- ↑ Rinkēvičs, Edgars [@edgarsrinkevics]. „I welcome the news about the establishment of full diplomatic relations between #Israel and #Bahrain, it will foster peace and stability in the region. I applaud the role of the United States for efforts to facilitate the normalisation of Israel-Bahrain relations“ (2020-yil 12-sentyabr).
- ↑ „Lithuanian, Latvian FMs concerned over Armenia's large-scale provocation against Azerbaijan“ (2020-yil 27-sentyabr). 2020-yil 29-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „Edgars Rinkevics elected president of Latvia“ (en). Reuters (2023-yil 31-may). Qaraldi: 2023-yil 31-may.
- ↑ „President Edgars Rinkēvičs takes oath of office“ (en). Public Broadcasting of Latvia (2023-yil 8-iyul). Qaraldi: 2023-yil 8-iyul.
- ↑ „President Rinkēvičs visits Israel and West Bank“. LSM.lv (2023-yil 20-noyabr).
- ↑ „President of Latvia: we will ensure full host nation support for increase of Canadian Armed Forces in Latvia“ (lt). Delfi EN. Qaraldi: 2023-yil 16-dekabr.
- ↑ „Foreign Minister 'Proud to be gay'“. Public Broadcasting of Latvia (2014-yil 6-noyabr). Qaraldi: 2014-yil 6-noyabr.
- ↑ „Latvia's foreign minister comes out as gay“ (en-GB). The Guardian. Agence France-Presse (2014-yil 7-noyabr). Qaraldi: 2019-yil 6-aprel.
- ↑ Potts, Andrew „Latvia's Foreign Minister Edgars Rinkevics has come out as gay on Twitter“. Gay Star News (2014-yil 7-noyabr). 2014-yil 8-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 8-noyabr.
Havolalar
tahrirVikiomborda Edgars Rinkēvičs haqida turkum mavjud |
- „Edgars Rinkēvičs“ (en). Tashqi ishlar vazirligi.
- „Edgars Rinkēvičs“ (en). Latviya Vazirlar Mahkamasi (2014-yil 21-avgust).
- Edgars Rinkēvičs Twitter sahifasi.