Khumoyun Yusupov
Karimova Surayyo Ubaydullayevna
tahrir1955-yil Toshkent shahrida tugʻilgan. ToshDU (hozirgi OʻzMU) kimyo fakultetining (1977) hamda Sharq fakulteti qoshidagi kechki arab tillari kursining 1980-yil bitiruvchisi. Kimyogar, fan tarixchisi, tarix fanlari doktori, katta ilmiy xodim.
1977-1984-yillarda OʻzFA Oʻsimliklar kimyosi instituti katta laboranti, kichik ilmiy xodimi; 1984-1995-yillar OʻzFA SHIda avval kichik ilmiy xodim, ilmiy xodim, soʻng katta ilmiy xodim; 1995-2003-yillarda Sharq xalqlari fani va madaniyati tarixi boʻlimi mudiri; 2003-2007-yillarda OʻzFA SHI direktorining ilmiy ishlar boʻyicha oʻrinbosari; 2007-2008-yillarda direktor vazifasini bajaruvchi; 2008-2014-yillarda direktorning ilmiy ishlar boʻyicha oʻrinbosari; 2014-yildan direktori oʻrinbosari — qoʻlyozmalar fondi mudiri.
Ilmiy yoʻnalishi
tahrirtabiiy fanlar tarixi, Sharqdagi kimyo, dorishunoslik, tabobat tarixi; manbashunoslik. 80 ga yaqin ilmiy ishlar muallifi. Bir qancha xalqaro ilmiy konferensiyalar ishtirokchisi (Tbilisi, 1985; Tehron, 1998; Riga, 2006; Samarqand, 2007; Anqara, 2007; Kioto, Tokio, 2009; Parij, 2010; Samarqand, 2014). Al-Buxoriy nomidagi xalqaro mukofot sovrindori (Kuvayt, 2004); 2007-yildan „Mehnat shuhrati“ ordeni va 2019-yildan „Fidokorona mehnatlari uchun“ ordeni sohibasi (2007-y.).
Asosiy ilmiy ishlari
tahrirNomz. diss. mavzusi: „Alkaloidi rasteniy roda Glaucium“ − Tashkent, 1983.
Dok. diss. mavzusi: „IX-XI asrlar kimyo va dorishunoslik fanlari taraqqiyotida Markaziy Osiyo olimlarining oʻrni“ − Toshkent, 2001.
1. Ob uchenikax i posledovatelyax Razi v oblasti alximii // Sb. Vostokovedeniye, istoriya. Istochnikovedeniye. Filologiya. — T.: Fan, 1987. −S. 61-63.
2. Ibn Sina i alximiya // Obщestvennie nauki v Uzbekistane. — T., 1988. — № 11. −S.39-42.
3. Sharqshunoslik instituti fondidagi kimyoga oid qoʻlyozma asarlar // „Sharqshunoslik“ — T.: Fan, 1990. — № 1. − B.88-91.
4. Alximicheskoye sochineniye Abu Bakra ar-Razi „Kniga vvedeniya v obucheniye“ // Sb. „Materiali po istorii i istorii nauki i kulturi narodov Sredney Azii“. — T.: Fan, 1991.− S.207-217.
5. Kratkiy katalog rukopisey meditsinskix sochineniy sobraniya IV AN. — T.: Fan, 1991.−S. 251-302. — soavtor X.Xikmatullayev.
6. Roziy izdoshlari // Fan va turmush. — T., 1989. ‒ № 2. — B.10-11 va 20-21.
7. Navoiy davri tabobati. — Toshkent: Ibn Sino nashriyoti, 1991. — 126 b. — M.Hasanov bilan hammualliflikda.
8. Tibbiy oʻgitlar. — T.: Mehnat, 1991. — 230 b.
9. Iz istorii farmokologicheskoy literaturi v Sredney Azii // Sb. „Issledovaniya po istorii nauki i kulturi narodov Sredney Azii“. — Tashkent: Fan, 1993. − S.69-75.
10. Qarobodin dorishunoslik kitobi // Sharqshunoslik. — T.: Fan, 1993. — № 4. −B.56-62.
11. Beruniyning kimyoviy qarashlariga doir // Oʻzbekistonda ijtimoiy fanlar. T., 1993. — № 9-10. −B.57-69.
12. Beruniy apokrifi // Oʻzbekistonda ijtimoiy fanlar. — T., 1996. — № 4-5. −B.102-108.
13. Al-Axavayniy al-Buxoriy va uning Tib kitobi // Sharqshunoslik. — T.: Fan, 1997. — № 8. − B.27-32.
14. Al-Xorazmiy va al-Kosiy va uning „Ayn us-sanʼa“ asari haqida // Sharqshunoslik. — T.:, Fan, 1997. — № 8. −B.58-61.
15. „IX — XI asrlarda Movarounnahr va Xurosondagi kimyo ilmining tarixiga doir“ // Oʻzbekistonda ijtimoiy fanlar. — T.,1998. — № 2. −B.39 — 42.
16. Nauchnie opisaniya rukopisey po ximii i minerlogii (49 optsaniy) // Sobraniye vostochnix rukopisey AN RUz. Tochnie i yestestvennie nauki. — T.: Fan, 1998. −S.199 — 209.
17. Ismoil al-Buxoriyning tabobatga oid hadislari // Sharqshunoslik. - T.: Fan, 1999. — № 9. −B.14 — 18.
18. Yestestvo — nauchnie trudi al-Beruni // Molodej i demokratiya na puti opredeleniya politicheskix i duxovnix oriyentirov. — T., 1999. −S.20-27.
19. Oʻzbekistonda fan tarixining rivoji va kelajak vazifalari // Sharq mashʼali. — T., 1999. — № 1-2. −B.18-21.
20. Sobraniye vostochnix rukopisey AN RUz. Meditsina. ‒ Tashkent: Fan, 2000. −302 s. — soavtor X.Xikmatullayev.
21. Ibn Sino va al-kimyo // Ibn Sino. — T., 2000. — № 1. −B. 32 — 35.
22. Ibn Sinoning ustozi // Sharq tabobati. — T., 2000. — № 1. −B.29.
23. Ibn Sino „Tib qonunlari“ ning manbalari haqida. // Ibn Sino xalqaro oʻqishlari. — Toshkent — Buxoro, 2000. −B. 22 — 23.
24. IX — XI asrlarda kimyo va dorishunoslik fanlari taraqqiiyotida Markaziy Osiyo olimlarining oʻrni. — T., 2002. — 467 b.
25. Rastitelnie lekarstvennie sredstva Abu Ali ibn Sino: Spravochnik. — T.: Ibn Sina, 2003. — 458 s. — v soavtorstve.
26. Ibn Sino // Oʻzb. Mil. Ensi-yasi. 4 -t. — T., 2002. −B. 53 — 59.
27. Alkimyoni kimyoga yaqinlashtirgan olim // Imom al-Buxoriy saboqlari. -T., 2003. — № 1. −B. 70-71. -B.Abduhalimov bilan hammualliflikda.
28. Dorivor oʻsimliklarning lotincha-oʻzbekcha-ruscha-arabcha va forscha-tojikcha lugʻati. — T., 2004. −240 b. — hammualliflikda.
29. Biruneis Apocryphal Treatise on Natural Sciences // Sciences, Techniques et Instruments dans le Monde Iranien (Xe-XIX siecle). — Teheran, 2004. — pp.333-341.
30. Abu Bakr ar-Roziy „Boʻgʻin kasalliklari haqida risola“ / arab tilidan tarjima — Sh. Saidahmedov, nashrga tayyorlovchi va izohlar muallifi S.Karimova. — Toshkent, 2005. — 100 b.
31. Akademiyadagi aniq va tabiiy fanlar // Kimyo. „Xorazm Maʼmun akademiyasi“. — T.: Fan, 2005. −B.87-102.
32. Akademiyadagi aniq va tabiiy fanlar / Tabobat. „Xorazm Maʼmun akademiyasi“- T.: Fan, 2005. − B.102-117.
33. Tib qonunlari // OʻzME, 8-tom. −B.413-414.
34. Sharqshunoslik // OʻzME, 2005, 10- tom. -B.9-11. — hammuallif B.Abduhalimov.
35. Sharqshunoslik // OʻzME, 2005, 10- tom. −B.11. — hammuallif B.Abduhalimov.
36. Fan tarixini oʻrganish davr talabi // Sharqshunoslik. — T., 2015 - № 12. −B.34-41.
37. Ilm choʻqqilarini zabt etgan olim // Sino. — T., 2006. — № 6. −B.19-21.
38. „Xorazm Maʼmun akademiyasi“: albom. — T.: Sharq, 2006. — 168 b. — kollektiv.
39. Akadimiya al-Maʼmun fi Xvarazm. — Kuvayt, 2006. — 55 b. — arab tilida, hammualliflikda.
40. Xorazm Maʼmun akademiyasida tabiiy fanlar rivoji // Oʻzbekiston tarixi. — T., 2006. — № 2,3. −B.64-68.
41. Xorezmskaya Akademiya Maʼmuna i yee veduщiye uchenie // Obщestvennie nauki v Uzbekistane. — T., 2006. — № 1,2. −S.4-14. — B.Abduhalimov, A.Ahmedov bilan hammualliflikda.
42. Nauchnaya deyatelnost Abu Ali ibn Sini v Xorezmskoy akademii Maʼmuna // „Xorazm Maʼmun akademiyasi va uning jahon ilm-fani taraqqiyotidagi oʻrni“ xalqaro ilmiy anjuman materiallari. — Toshkent-Xiva: Fan, 2006. −B.168-170.
43. Horazumuniokeru Ibun Sina // Jacas Bulletin. — T., 2007. — № 3. −B.41-44. -yapon tilida.
44. Xorazm Maʼmun akademiyasida tabobatchilik // Shinjon: Buloq. — Shinjon: Buloq, 2007. — № 1. — B.71-79. — A.Aytboyev bilan hammualliflikda. -uygʻur tilida.
45. Markaziy Osiyo olimlarining oʻrta asr Sharq ilmiy markazlaridagi faoliyati // Oʻzbekistonning islom sivilizatsiyasi rivojiga qoʻshgan hissasi // Xalqaro konferensiyaga yoʻllangan maʼruzalar va tabriklar tezislari toʻplami. — Toshkent — Samarqand, 2007. − B.121-123.
46. X-XI asrlarda Markaziy Osiyoda ilm-fan // Kâşgarli Mahmud ve Dönemi. II Turkiyat Aralaştirmalari Sempozyumu. Hacettepe Üni-versitesi Turkiyat Aralaş-tirmalari Enstitüsü. 28-30 May 2008-y. (Turkiya). −B.32-33.
47. Predisloviye k izdaniyu / Sobraniye fetv po obosnovaniyu zikra djaxr i samaʼ. — Almati, Tashkent: Dayk-Press, 2008. − S.8.
48. Studies on Written Sources from the Islamic Period in Uzbekistan: Results and Future Tasks // Journal of Islamic Area Studies, vol.2, 2010. — R. 64-76 - yapon tilida.
49. The Study of Islamic Manuscripts in Uzbekistan: Results and Tasks // Asian Research Trends New Series № 5. Published by The Toyo Bunko, 2011. — R. 35-57.
50. Oʻzbekiston sharqshunosligi mustaqillik yillarida // Oʻzbekistonda ijtimoiy fanlar (ONU). — T., 2010. — № 3,4. -B.Abduhalimov bilan hammualliflikda.
51. Sentralnaya Aziya kak lokalniy klimat v istorii nauki // Izvestiya Natsionalnogo sentra arxeografii i istochnikovedeniya. Izvestiya Natsionalnogo sentra arxeografii i istochnikovedeniya. — Astana, 2011. — № 1. — S.74-83.
52. Abu Ali ibn Sino // Buyuk ajdodlarimiz. — Toshkent: Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi, 2011. −B.76‑95.
53. Tariximizning buyuk siymolari: Soʻzboshi / Sohibqiron Amir Temur. — Toshkent, 2011. −B.3‑16. — B.Abduhalimov bilan hammualliflikda.
54. Ibn Sino „Tib qonunlari“ni oʻzbek va rus tillariga tarjima qilgan olimlar haqida // Xorazm Maʼmun akademiyasining axborotnomasi. — T., 2012. — № 1 (22). −B.27‑28.
55. Tabiiy va aniq fanlar // „Sharq qoʻlyozmalari xazinasi“. OʻzR FA SHI va YUNESKO bilan hamkorlikda nashr etilgan toʻplam. — Toshkent, 2012. −B.29‑33.
56. Yestestvennie i tochnie nauki // Sokrovщnitsa vostochnix rukopisey. Sovmestno s YUNESKO. — Tashkent, 2012. −S.29-43.
57. The treasury of otiental manuscripts . Of the Akasemy of Sciences of the Uz. R.and UNESCO. — Tashkent, 2012. — R. 29-43.
58. Najibuddin as-Samarqandiy. Usul at-tarokib (Murakkab dorilarni tayyorlash usullari) / Arab tilidan tarjima — Surayyo Karimova, Shavkat Saidahmedov. Kirish maqola va izohlar muallifi — Surayyo Karimova. — Toshkent: Muharrir nashriyoti, 2013.- 99 b.
59. Matnshunosligimiz yutuqlari // Yoshlik jurnali. — T., 2013. — № 7-8. -B.52-55.
60. Velikiye uchenie i misliteli srednevekovogo Vostoka: Kniga-albom. — Toshkent: Uzbekistan, 2014. — 156 s. — mualliflar jamoasi.
61. Oʻrta asr Sharqining buyuk olim va mutafakkirlari: Kitob-albom. — Toshkent, Oʻzbekiston, 2014. — 156 b. — mualliflar jamoasi.
62. Prominent scholars and thinkyers of the Medieval East. — T.: Uzbekistan, 2014. — 156 p.
63. Abu Ali ibn Sino. Tib qonunlari I / Uchinchi nashri. — Toshkent: Muharrir nashriyoti, 2013. — 688 b. — M.Hasaniy bilan hammualliflikda.
64. Oʻzbekistonda ilm-fan: qadimiy anʼanalar va bugungi yaratilgan shart-sharoitlar // A. T. Yusupov. Oliy malakali ilmiy va ilmiy-pedagog kadrlar davlat attestatsiyasi. — T.: Oʻzbekiston, 2013. — B. 21-48. — 648 b.
65. Akademicheskaya nauka Uzbekistana: shtrixi k istorii i sovremennosti // Obщestvennie nauki v Uzbekistane. — T., 2013. — № 3. — S.3-8. — soavtor B.Abduxalimov.
66. Abu Ali ibn Sino. Tib qonunlari II. / Uchinchi nashri. — Toshkent: Navroʻz nashriyoti, 2014. — 773 b. — M.Hasaniy bilan hammualliflikda.
67. Abu Ali ibn Sino. Tibbiy oʻgitlar. — Toshkent: Navroʻz nashriyoti, 2014. −240 b. U. I. Karimov bilan hammualliflikda.
68. Meditsinskiye rukopisi Ferganskoy dolini // Meditsinskiy jurnal Uzbekistana. — Tashkent, 2014. — № 2. — S. 171-172. — soavtor M. O. Nazirov.
69. O kolleksi meditsinskix rukopisey iz Ferganskoy dolini // Sharqshunoslik. — T., 2014. — № 17.−B.71-76. ‒soavtor M. O. Nazirov.
70. Oʻrta asr Sharqining buyuk olim va mutafakkirlari. Kitob-albom. T.: Oʻzbekiston, 2014. −156 b. -oʻzbek, rus va ingliz tillarida.
71. Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Abu Rayhon Beruniy nomidagi Sharqshunoslik instituti nashrlari (1991-2018). / Tuzuvchi. S. U. Karimova. Toshkent: Fan, 2018. 250 b.
72. 13. Oʻzbekiston madaniy merosi. Aniq va tabiiy fanlar, t. XXII / tuzuvchi: S. Karimova. -Toshkent, 2019. −450 b. -oʻzbek, ingliz va rus tillarida.