Francis Xavier Bushman (talaffuzi: „Frensis Ksaver Bushman“, 1883-yil 10-yanvar — 1966-yil 23-avgust) amerikalik kino aktyori va rejissyori boʻlgan. Uning ertaklik kumiri sifatidagi faoliyati 1911-yilda "His Friend’s Wife" ovozsiz filmida boshlangan[1]. Francis katta ayol izdoshlariga ega edi va 1910-yillar va 1920-yillarning boshidagi eng katta yulduzlardan biri boʻldi.

Francis X. Bushman
Tavalludi
Francis Xavier Bushman

10-yanvar 1883-yil
Baltimore, Maryland, A. Q. Sh.
Vafoti 23-avgust 1966-yil(1966-08-23)
(83 yoshda)
Pacific Palisades, Kaliforniya, A. Q. Sh.
Fuqaroligi AQSh
Kasbi Aktyor, rejissyor, yozuvchi
Faoliyat yillari 1911-1966
Turmush oʻrtogʻi
  • Josephine Fladine Duval
    (turm. 1902; ajr. 1918)
  • Beverly Bayne
    (turm. 1918; ajr. 1925)
  • Norma Emily Atkin
    (turm. 1932; vaf. 1956)
  • Iva Millicent Richardson (turm. 1956)

Biografiyasi

tahrir

Bushman Merilend shtatining Baltimor shahrida tugʻilgan. Yoshligida u Merilend Atletik klubiga qoʻshildi va unga mashhur kino fizikasini beradigan bodibilding rejimini boshladi. U Eugen Sandowni bodibilding murabbiylaridan biri sifatida keltirdi. Nyu-Yorkda u haykaltarosh model sifatida ishlagan, sessiyalarda koʻpincha yalangʻoch holda suratga tushgan. 1902-yilda u tikuvchi Jozephina Fladin Duvalga uylandi. Kino faoliyati boshlanishi bilan er-xotinning besh farzandi bor edi.

 
Bushman 1915-yil

Teatrda paydo boʻlganidan soʻng, Bushman 1911-yilda Chikagodagi Essanay studiyasiga yollanib, oʻzining kino faoliyatini va yulduzligini boshladi. Keyingi besh yil ichida u odatda studiya uchun yuzdan ortiq ovozsiz filmlarda bosh rol ijrochisi sifatida paydo boʻldi. Studiyaning reklama boʻlimi uning nikohini muxlislaridan sir tutdi, ular unga minglab xatlar, jumladan turmush qurish takliflarini yuborishdi[2].

Bushman oxir-oqibat Harry Reichenbach xizmatlarini oʻz agenti sifatida saqlab qoldi. Bushman yaqinlashib kelayotgan 1925-yilgi Ben-Hur filmida rol oʻynashga juda mos kelishini taʼkidlaganida u oʻz mijozining sotuvchanligini oshirishni rejalashtirgan. Reichenbach temir yoʻl vokzalidan Bushmanni studiya rahbarlari bilan uchrashishga olib bordi va choʻntagidan koʻchaga tiyinlar tashladi. Ko‘p odamlar yo‘l-yo‘lakay tangalarni olib, ikkalasiga ergashishdi. Olomon studiya rahbarlariga Bushman juda mashhur ekani haqidagi taassurot qoldirdi va ular uni Messala rolini ijro etishdi. Bushman yovuz odamni oʻynash uning karyerasiga taʼsir qilishidan xavotirda edi, shuning uchun u sahnada yillar davomida rol oʻynagan William S. Hartdan maslahat soʻradi. „Bu spektaklning eng yaxshi qismi!“ Rasm yulduzi Ramon Novarrodan farqli oʻlaroq, Bushman bu jarayonda ogʻir jarohatlarsiz yoki halok boʻlmasdan otlar jamoasi va aravani qanday qilib toʻgʻri haydashni bilardi. 1959-yilda Ben Hur qayta ishlanganida, Charlton Heston texnikani oʻrganishga majbur boʻldi.

Filmografiya

tahrir
Yil Sarlavha Rol Izohlar
1954 The Pepsi-Cola Playhouse Epizod: „Hollywood, Home Sweet Home“
Schlitz Playhouse Max Epizod: „The Secret“
1957 Mr. Adams and Eve Himself Epizod: „The Business Manager“
1957 Official Detective John Cosgrove Epizod: „Missing“
1958 The Court of Last Resort Priest Epizod: „Missing“
The Adventures of Ozzie and Harriet Doktor Russell Epizod: „The Bachelor“
77 Sunset Strip Bramwell Stone Epizod: „All Our Yesterdays“
1959 The Danny Thomas Show George Epizod: „Rusty’s Day in Court“
1959-1960 General Electric Theatre Philip Vandermoot 2 epizod
1960 The Many Loves of Dobie Gillis Prof. Millican Epizod: „The Flying Millicans“
Shotgun Slade Eckhart Epizod: „Crossed Guns“
1960-1964 Perry Mason Lawrence King 3 epizod
1961 Peter Gunn Clinton Hobart Epizod: „Last Resort“
1965 Doktor Kildare Janob Cooper Epizod: „Life in the Dance Hall“
1966 Batman Janob Van Jones 2 epizod
Voyage to the Bottom of the Sea Keksa odam Epizod: „The Terrible Toys“

Manbalar

tahrir
  1. „Francis X. Bushman Of Silent Films Dies; Francis X. Bushman, actor, Dies at 83“. The New York Times (1966-yil 24-avgust). Qaraldi: 2008-yil 17-may. „Francis X. Bushman, the romantic hero of the silent screen, died today after an accident in the kitchen of his home in suburban Pacific Palisades. An ambulance crew, summoned by his wife, Iva, pronounced him dead. He was 83 years old.“.
  2. Smith, Michael Glover. Flickering Empire: How Chicago Invented the U.S. Film Industry (en). Columbia University Press, 2015 — 95–97-bet. ISBN 978-0-231-85079-7.