Gazprombank
Gazprombank (ruscha: Газпромбанк) yoki GPB (OAJ) – Rossiyaning xususiy banki boʻlib, aktivlari boʻyicha mamlakatda uchinchi yirik bank. 2014-yil noyabr oyidan beri Yuriy Shamalovning Gazfond kompaniyasi uning eng yirik aksiyadori hisoblanadi. Gazprombank Rossiya neft va gazi uchun toʻlovlar qilinadigan asosiy kanallardan biri sanaladi[3].
| Turi | Ochiq aksiyadorlik jamiyati |
|---|---|
| Tarmogʻi | Moliyaviy xizmatlar |
| Egasi | Gazprom |
| Qachon asos solingan | 1990 |
| Joylashuvi | Moskva, Rossiya |
| Asoschi(lari) | Gazprom |
| Rahbariyat |
Andrey Akimov (CEO) Aleksey Miller (Rais) |
| Mahsulot(lar)i | Moliyaviy xizmatlar |
| Aylanma daromadi | 392 479 000 000[1] |
| Operatsion foydasi |
 RUB 229.1 mlrd[2] (2020) |
| Boyligi |
RUB 7.530 trln[2] (2020) |
| Sof foydasi | 39 500 000 000 |
| Ishchilar soni | 12,700 |
| Shoʻba korxonalari | Gazprom-Media |
| Vebsayti | gazprombank.com |
Bank faoliyatining asosiy yoʻnalishlari korporativ bankchilik, chakana bankchilik, investitsiya bankchilik va depozitariy xizmatlaridir. Uning bank faoliyati qimmatli qogʻozlar savdosi, valyuta operatsiyalari, qimmatbaho metallar operatsiyalari, kliring operatsiyalari va hisob-kitob xizmatlarini ham oʻz ichiga oladi.
Bank Rossiya Federatsiyasi boʻylab 43 ta filial va 260 dan ortiq bank shoxobchalaridan iborat xizmat koʻrsatish tarmogʻiga ega. GPB Rossiyaning yana uchta bankiga ham ulush bilan egalik qiladi. Bundan tashqari, Gazprombank xorijda ham faoliyat olib boradi. Belarusda Belgazprombank, Shveysariyada „Gazprombank Ltd“ (2022-yil oktyabr oyida savdoni toʻxtatganini eʼlon qilgan) shular jumlasidan. Bankning Moʻgʻuliston, Xitoy va Hindistonda ham vakolatxonalari mavjud.
Tarixi
tahrir
2005-yil avgust oyida Gazprombank 37,22 milliard rublga Rossiyaning eng yirik media-holdingi – „Gazprom Media“ni sotib oldi. Uning tarkibiga Vladimir Gusinskiyning sobiq Media Most holdingi, shu jumladan „Yetti kun“ nashriyot uyi, „Exo Moskva“, NTV va NTV Plus telekanallari hamda Izvestiya nashri kiradi[4]. 2000-yilda „Gazprom-Media“ „Media Most“ ni egallab olgandan soʻng, „Gazprom-Media“ sobiq KGBning 5-boshqarmasini (Siyosiy politsiya) toʻliq tarkibda oʻziga oldi. Bu boshqarma dezinformatsiya, dissidentlarni nazorat qilish va qatl etish bilan shugʻullangan boʻlib, unga barcha xodimlari, maʼlumotlar bazasi va 1994-yilda Boris Berezovskiyni oʻldirishga urinishda ayblangan, Filipp Bobkov tomonidan tashkil etilgan xavfsizlik xizmati ham tegishli edi. 5-KGB boshqarmasining butun arxivi „Media-Most“ga olib kelingan edi.
2012-yilda „Gazprom“ OAJ „Gazprombank“ ning 41,73% aksiyalari paketiga, „Gazfond“ nodavlat pensiya jamgʻarmasi esa Gazpromning 46,92% aksiyalari paketiga egalik qilgan[4][5]. Yuriy Shamalovga tegishli „Gazfond“ aksiyalarining katta qismi SOGAZ sugʻurta guruhi tarkibiga kiruvchi Anatoliy Gavrilenkoning „Lider Management“ kompaniyasi tomonidan idora etilgan. SOGAZ 2014-yil martigacha Vladimir Putinga aloqador Rossiya Bank tomonidan nazorat qilingan va Yuriy Kovalchuk uning eng yirik aksiyadori boʻlgan[4][5][6]. 2014-yil mart oyida Rossiya Bank Lider Managementning bilvosita nazoratini Liderning 45% ulushiga ega Gazfondga sotdi[5]. 2014-yil noyabr holatiga koʻra, Gazfond „Gazprombank“ ning eng yirik aksiyadori boʻlib, bank esa „Gazprom Media“ ni nazorat qiladi[4][5].
Bank 2014-yilda EuroWeek tomonidan tashkillashtirilgan yillik Rivojlanayotgan bozor obligatsiyalari mukofotiga nomzod boʻlgan[7].
2022-yil avgust oyida davlat Gazprombankni Rossiya milliy farovonlik jamgʻarmasi hisobidan 50 milliard rublga kapitallashtirdi. Bankning ustav kapitali 246,85 milliard rublgacha oshdi. Hozirda davlat 36,44% ulushga ega[8].
Sanksiyalar
tahrir2014-yil iyul oyida AQSh Gʻaznachilik departamenti amerikaliklarga „Gazprombank“ OAJni yangidan moliyalashtirishni taqiqlovchi sanksiyalar kiritdi[9]. Bunga javoban Gazprombank AQShning sobiq senatori Trent Lott bilan uning nomidan sanksiyalarga qarshi lobbi qilish uchun shartnoma imzoladi[10].
2022-yil 24-fevralda AQSh prezidenti Jo Bayden Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishiga javoban Gazprombank va Rossiyaning boshqa moliya institutlariga qarshi sanksiyalar joriy qildi[11].
2022-yil mart oyida Buyuk Britaniya Gazprombankka nisbatan sanksiyalar kiritdi. Natijada bank aktivlari muzlatildi, bu esa uni Britaniyadagi har qanday resurslardan mahrum qiladi va Britaniya kompaniyalarining u bilan biznes yuritishiga toʻsqinlik qiladi[3].
2023-yilning 25-yanvarida Gazprombankning AQShdagi korrespondent banklari oʻz hisoblarini toʻxtatayotganliklarini maʼlum qilishdi. Bu endilikda Gazprombank AQSh dollarida pul oʻtkazmalarini amalga oshira olmasligini anglatadi[12].
2024-yil 21-noyabrda Qoʻshma Shtatlar Gazprombankka nisbatan yangi sanksiyalar joriy qildi. Ushbu choralar bankni AQSh moliyaviy tizimiga aloqador yangi energiya bilan bogʻliq tranzaksiyalarni amalga oshirishdan, AQSh rezidentlari va tashkilotlari bilan savdo qilishdan cheklaydi va AQShdagi barcha aktivlarini muzlatib qoʻyishni koʻzda tutadi. Bu harakat Rossiyaning harbiy saʼy-harakatlarini moliyalashtirish imkoniyatlarini cheklashga va ittifoqchilarning Rossiya moliyaviy institutlarini izolyatsiya qilishga qaratilgan xalqaro tashabbusining bir qismidir[13].
Boshqaruvdagi oʻlim holatlari (2022)
tahrir2022-yilning 29-yanvarida Gazprom-invest transport xizmati rahbari Leonid Shulman oʻlik holda topildi[14].
2022-yilning 25-fevralida Gazprom Yagona hisob-kitob markazi bosh direktori oʻrinbosari Aleksandr Tyulyakov ilmoq ichida oʻlik holda topildi[15].
2022-yilning 2-martida Gazprombank vitse-prezidenti Igor Volobuyev Sumining Ohtirka shahrida tugʻilgan vatani Ukrainaga koʻchib oʻtish uchun Rossiyadan qochib ketdi[16]. Volobuyev Rossiyadagi oʻtmishini „tozalash“ uchun Ukraina hududiy mudofaasiga ham qoʻshildi[17].
2022-yilning 18-aprelida Gazprombank sobiq vitse-prezidenti Vladislav Avayev oʻzining Moskvadagi kvartirasida rafiqasi va qizi bilan bir vaqtda qotillik / oʻz joniga qasd qilish oqibatida oʻqdan yaralangan holda oʻlik holda topildi[18]. Volobuyev Vladislav Avayevning oʻlimini suiqasd deb hisoblaydi[19].
Gazprombank Shveysariya va Rolduginga qarshi sanksiyalari
tahrirTaxminan 80 kishi ishlaydigan Gazprombank Suisse 2022-yil oktyabr oyida savdoni toʻxtatganini eʼlon qildi[20].
2023-yilda Gazprombankning Shveysariya filialidagi toʻrt nafar bankir Sergey Rolduginga, shuningdek, Vladimir Putinning 2022-yilda Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishi ortidan Rossiyaga kiritilgan moliyaviy qoidalar va sanksiyalarni chetlab oʻtishida yordam berganlikda ayblangan. Avvalroq Roldugin Putinning hamyoni boʻlganlikda ayblangan, Rossiya hukumati buni Rossiyaga qarshi tashviqot sifatida rad etgan[21].
Ayni paytda Shveysariyadagi sudda koʻrilayotgan ayblovlarga koʻra, bank hisobvaraqlar oʻrtasida pul oʻtkazmalari bilan shugʻullangan hisobvaraqlar egasini tegishli tekshiruvdan oʻtkazmagan[22].
Manbalar
tahrir- ↑ (unspecified title) — Expert RA.
- ↑ 2,0 2,1 „Gazprombank releases financial results for 2020, with net income at RUB 56 bn in accordance with International Financial Reporting Standards (IFRS)“. Gazprombank (2021-yil 31-mart).
- ↑ 3,0 3,1 James. „UK sanctions Alfa, Gazprombank and Lavrov's step daughter“. Reuters (2022-yil 24-mart).
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 „Как создавался и развивался "Газпром-медиа холдинг": Досье“ (ru). Kommersant (2012-yil 15-fevral). 2012-yil 14-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 20-fevral.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Grey, Stephen; Bergin, Tom; Musaieva, Sevgil; Anin, Roman. „Comrade Capitalism the Kiev Connection: Sidebar Graphic Gazprombank“. Reuters (2014-yil 26-noyabr). Qaraldi: 2021-yil 20-fevral.
- ↑ Belton, Catherine. „How Gazprom lost control of Gazprombank“. Financial Times (2011-yil 30-noyabr). 2021-yil 20-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 20-fevral.
- ↑ Barnett, Ryan.
- ↑ „ГПБ набрал капитал“ (ru). Kommersant (2022-yil 8-avgust).
- ↑ U. S. Department of Treasury.
- ↑ Cohen, Alexander. „Russian bank hires two former U.S. senators“. Center for Public Integrity (2014-yil 2-sentyabr). 2014-yil 15-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 21-sentyabr.
- ↑ „FACT SHEET: Joined by Allies and Partners, the United States Imposes Devastating Costs on Russia“. The White House (2022-yil 24-fevral). Qaraldi: 2022-yil 25-fevral.
- ↑ „US banks stop dollar transfers for Russia's Gazprombank“. Qaraldi: 2023-yil 26-yanvar.
- ↑ „US Treasury targets Russia's Gazprombank with new sanctions“. Qaraldi: 2024-yil 21-noyabr.
- ↑ Top-menedjera „Gazprom investa“ nashli mertvim v kottedje v Lenoblasti
- ↑ Nexoroshiy poselok
- ↑ Michael Elgort. „Another Vice President of Gazprombank Igor Volobuev“. LiveUAmap (2022-yil 26-aprel). Qaraldi: 2022-yil 26-aprel.
- ↑ Sophia Ankel. „Ukrainian-born Gazprombank exec says he fled Russia to fight for his country and 'wash off' his Russian past“. Yahoo News (2022-yil 27-aprel). Qaraldi: 2022-yil 27-aprel.
- ↑ Miriah Davis. „Ex-Kremlin official Vladislav Avayev, 51, found dead alongside wife, daughter inside their multi-million dollar apartment“. SkyNews (2022-yil 20-aprel). Qaraldi: 2022-yil 27-aprel.
- ↑ Vitse-prezident Gazprombanka Igor Volobuev uexal v Kiev
- ↑ „Russia's Gazprombank to cease operation in Switzerland“ (2022-yil 11-oktyabr).
- ↑ „Bankers in Swiss trial for helping 'Putin's wallet'“. BBC (2023-yil 8-mart).
- ↑ Rupert Neate. „Four bankers in Switzerland accused of helping to hide Putin's millions“. The Guardian (2023-yil 8-mart). Qaraldi: 2023-yil 8-mart.