Georgiy Shtakelberg

Georgiy Avgust Pol Freyxer fon Shtakelberg (ruscha: Георгий Карлович Штакельберг; 1851-yil 30-iyul – 1913-yil 25-iyul) Boltiqboʻyi nemis otliq generali Rossiya imperiyasi armiyasida xizmat qilgan. Rus-yapon urushi davrida, ayniqsa Sandepu jangi paytida xizmati eʼtiborga olinib, Avliyo Georgiy ordeni bilan taqdirlangan.

Georgiy Shtakelberg
Asl ismi	nemischa: Georg August Paul Freiherr von Stackelberg
Tavalludi	1851-yil 30-iyul Pilva, Rossiya imperiyasi
Vafoti	1913-yil 25-iyul Narva, Sankt-Peterburg guberniyasi
Qoʻshin turlari	otliq qoʻshinlar
Xizmatdagi yillari	1869—1913
Qoʻmondonlik qilgan	25-Dragun Qozon polki Transkaspiy otliq kazak brigadasi 15-otliq qoʻshinlar diviziyasi 10-otliq qoʻshinlar diviziyasi 2-Sibir armiyasi korpusi 1-otliq qoʻshinlar korpusi 1-Sibir armiyasi korpusi
Jang/urush	Xiva yurishi (1873) Qo‘qon yurishi (1875—1876) Rossiya-Turkiya urushi (1877—1878) Xitoy kampaniyasi (1900—1901) Beytang jangi 1904—1905-yillardagi rus-yapon urushi: Vafangou jangi Liaoyang jangi Shahe daryosidagi jang Sandepu jangi

1728-yil Shtakelberg oilasining Tomel urugʻi gerbi, Boltiq gerb kitobi 1882-yilda Carl Arvid von Klingspor tomonidan yaratilgan

Biografiyasi

Shtakelberg Boltiqboʻyi nemis zodagonlari oilasidan kelib chiqqan. 1869-yilda Nikolayev nomidagi Bosh shtab akademiyasini tamomlagan. Akasi Konstantin taniqli bastakor va Imperator musiqa xorining direktori boʻlgan (hozirgi Sankt-Peterburg filarmonik orkestri).

1874—1876-yillarda 1-Yettisuv kazaklari qoʻmondoni sifatida Shtakelberg Xiva xonligining Rossiya tomonidan bosib olinishi va 1875-yilda general Konstantin fon Kaufman boshchiligidagi Qoʻqon yurishi davrida oʻzini namoyon qilgan. Jangda yaralangan va koʻplab mukofotlarga nomzod boʻlgan boʻlsa-da, har qanday mukofotni olishdan bosh tortgan.

1886-yil 18-avgustdan 1890-yil 5-dekabrgacha Shtakelberg Qozondagi 25-dragun polkiga qoʻmondonlik qilgan. Keyin 1897-yil 3-dekabrgacha Kaspiy kazaklariga, 1899-yil 31-maygacha 15-otliq diviziyaga qoʻmondonlik qilish uchun tayinlangan.

Shtakelberg Xitoyda Ixetuan qoʻzgʻoloni bostirilishi va Manchjuriyaning Rossiya tomonidan bosib olinishi paytida Rossiyaning 10-otliq diviziyasi qoʻmondoni boʻlgan. 1901-yil 25-apreldan 1902-yilm11-fevralgacha 2-Sibir armiyasi korpusi qoʻmondoni etib tayinlangan. Sundan soʻng 1902-yil 11-fevraldan 1904-yil 3-fevralgacha 1-otliq korpus qoʻmondoni boʻlgan.

1904-yil 5-apreldan boshlab rus-yapon urushi paytida Shtakelberg Vafangou jangida katta rol oʻynagan Rossiya 1-Sibir armiyasi korpusining qoʻmondoni boʻlgan. Rossiya Bosh qoʻmondoni general Aleksey Kuropatkinning barcha zaxiralarni qoldirmaslik va hujumda oldinga siljish oʻrniga mudofaa jangida qatnashish toʻgʻrisidagi buyrugʻiga toʻsqinlik qilgan uning kuchlari general Oku Yasukata boshchiligidagi Ikkinchi Yaponiya armiyasi tomonidan qattiq magʻlubiyatga uchratilgan. Keyingi Sandepu jangida ham Shtakelberg Kuropatkinning buyrugʻini eʼtiborsiz qoldirgan va kuchli talofatlar bilan boʻlsa-da, mustahkam yapon pozitsiyalariga qarshi gʻalaba qozongan, ammo chekinishga majbur boʻlgan. Boʻysunmagani uchun qoʻmondonligidan ozod qilinib, jangdan soʻng Peterburgga qaytarib yuboriladi, u yerda qilgan xizmatlari uchun 4-darajali Avliyo Georgiy ordeni bilan taqdirlanadi.

Mukofotlari

• 3-darajali Avliyo Stanislav ordeni
• qilich bilan birgalikdagi 3-darajali Avliyo Anna ordeni
• 2-darajali Avliyo Stanislav ordeni (1873).
• qilichi bilan birgalikda 4-darajali Avliyo Vladimir ordeni (1876)
• qilich bilan birgalikdagi 2-darajali Avliyo Anna ordeni (1877)
• 1-darajali Avliyo Stanislav ordeni (1894)
• 1-darajali Muqaddas Anna ordeni (1898)
• qilichi bilan birgalikda 2-darajali Avliyo Vladimir ordeni (1901)
• Oq burgut ordeni (1901)
• Avliyo Aleksandr Nevskiy ordeni (1905)
• 4-darajali Avliyo Georgiy ordeni (1905)
• „Jasorati uchun“ yozuvi tushirilgan oltin qurol (1876)

Adabiyotlar

• Dupuy, Trevor N.. Encyclopedia of Military Biography. I B Tauris & Co Ltd, 1992. ISBN 1-85043-569-3. 
• Kowner, Rotem. Historical Dictionary of the Russo-Japanese War. The Scarecrow Press, 2006. ISBN 0-8108-4927-5.