Gordon Earle Moore (talaffuzi: Gordon Erl Mur; 1929-yil 3-yanvar — 2023-yil 24-mart) amerikalik ishbilarmon va muhandisdir. 1968-yili Robert Noyce bilan birgalikda Intel korporatsiyasiga asos solgan. Bundan tashqari, Moore qonunini ishlab chiqqan[1][2][3][4][5].

Gordon Moore

Moore 2004-yilda
Tavalludi 3-yanvar 1929-yil
San-Fransisko, Kaliforniya, AQSh
Vafoti 24-mart 2023-yil(2023-03-24)
(94 yoshda)
Gavayi, AQSh
Fuqaroligi AQSH bayrogʻi AQSh
Ish joylari Intel
Gordon va Betty Moore Jamgʻarmasi
Kaliforniya texnologiya instituti
Johns Hopkins universiteti Amaliy fizika laboratoriyasi
Institutlar Berkeley universiteti (Kaliforniya) (bakalavr)
Kaliforniya texnologiya instituti (PhD)
Tezis sarlavhasi I. Infrared Studies of Nitrous Acid, The Chloramines and Nitrogen Dioxide
II. Observations Concerning the Photochemical Decomposition of Nitric Oxide
(1954)
Mashhur ishlari Intel
Moore qonuni
Gordon va Betty Moore Jamgʻarmasi

2023-yilning fevraliga koʻra, Moorening boyligi $7 milliardga baholangan[6].

Taʼlimi

tahrir

Moore Kaliforniyaning San-Fransisko shahrida dunyoga kelgan. Bolaligi Pescadero shahrida oʻtgan. Kaliforniyadagi Berkeley universitetiga oʻqishini koʻchirishidan oldin San Jose davlat universitetida ikki yil tahsil olgan[7]. Berkeley universitetida 1950-yili kimyo boʻyicha bakalavrlik darajasini olgan[8].

1950-yilning sentyabrida Moore Kaliforniya texnologiya institutida oʻqishni boshlagan[9]. 1954-yilda esa uni tamomlab, PhD (falsafa doktori) darajasini olgan[10][8][11].

1953-yildan 1956-yilgacha Johns Hopkins universitetining Amaliy fizika laboratoriyasida ishlagan[8].

Faoliyati

tahrir

Fairchild Semiconductor Laboratory

tahrir

Moore Massachusetts texnologiya instituti va Kaliforniya texnologiya instituti bitiruvchisi William Shockley rahbarligi ostida Beckman Instruments shirkatining „Shockley Semiconductor Laboratory“ laboratoriyasida maʼlum muddat ishlagan. Biroq, Shockley bilan kelishmovchiliklar ortidan Moore, Julius Blank, Victor Grinich, Jean Hoerni, Eugene Kleiner, Jay Last, Robert Noyce va Sheldon Robertsdan iborat muhandislar jamoasi — „makkor sakkizlik“ „Shockley Semiconductor Laboratory“ laboratoriyasidan ketishgan va Fairchild Semiconductor korporatsiyasiga asos solishgan[12][13].

Moore qonuni

tahrir

1965-yili Moore Fairchild Semiconductor korporatsiyasida research and development (R&D) direktori boʻlib ishlay boshlagan. 1965-yilning 19-aprelida „Electronics“ jurnalida chop etilgan maqolada Moore integral sxemadagi komponentlar (tranzistorlar, rezistorlar, diodlar yoki kondensatorlar) soni har yili ikki barobar ortib borishini kuzatib, bu oʻsish surati keyingi oʻn yilda ham davom etishini taxmin qilgan[14]. 1975-yilga kelib esa integral sxemadagi komponentlar soni har yilda emas, balki har ikki yilda ikki barobar ortishini taʼkidlagan[15]. Carver Mead „Moore qonuni“ degan iborani ommalashtirgan. Moorening prognozi texnologik oʻzgarishlarning koʻplab sohalariga keng qamrovli taʼsir oʻtkazgan[1][13].

1968-yilning iyulida Robert Noyce va Moore Intel (avvalboshda nomi „NM Electronics“ boʻlgan) korporatsiyasiga asos solishgan[16][17]. Moore ushbu korporatsiyada 1975-yilga qadar ijrochi vitse-prezident lavozimida faoliyat yuritgan. 1979-yilning aprelidan esa korporatsiyaning raisi va bosh ijrochi direktoriga aylangan. 1997-yilda faxriy rais (chairman emeritus) unvonini olgan[18].

Vafoti

tahrir

Moore 2023-yilning 24-martida 94 yoshida Gavayidagi uyida vafot etdi[19].

Manbalar

tahrir
  1. 1,0 1,1 Moore, Gordon (19-aprel 1965-yil). „Cramming More Components onto Integrated Circuits“. Electronics Magazine. 38-jild, № 8. 114–117-bet.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  2. Moore, Gordon (1998). „Cramming More Components onto Integrated Circuits (Reprint)“ (PDF). Proceedings of the IEEE. 86-jild, № 1. 82–85-bet. doi:10.1109/jproc.1998.658762. S2CID 6519532. Qaraldi: January 8, 2015.
  3. Gordon E. Moore DBLPda  
  4. Gordon Moorening profil sahifasi ACM raqamli kutubxonasida
  5. Moore, G. E. (1997). „The microprocessor: Engine of the technology revolution“. Communications of the ACM. 40-jild, № 2. 112–114-bet. doi:10.1145/253671.253746. S2CID 74187.
  6. „Gordon Moore“. Forbes. Qaraldi: 2023-yil 16-fevral.
  7. „Scientists You Must Know: Gordon E. Moore“. Science History Institute (2016-yil iyun). Qaraldi: 16-avgust 2021-yil.
  8. 8,0 8,1 8,2 Brock, David C.; Lécuyer, Christophe. Gordon E. Moore and Jay T. Last, Transcript of an Interview Conducted by David C. Brock and Christophe Lécuyer at Woodside, California on 20 January 2006. Chemical Heritage Foundation, 20-yanvar 2006-yil. 
  9. Dodson, Vannessa. „Gordon and Betty Moore: Seeding the Path Ahead“. Campaign Update. № Fall 2003. August 16, 2015da asl nusxadan arxivlandi. Qaraldi: 8-yanvar 2015-yil.{{cite magazine}}: CS1 maint: date format ()
  10. Moore, Gordon Earle (1954). I. Infrared Studies of Nitrous Acid, The Chloramines and Nitrogen Dioxide II. Observations Concerning the Photochemical Decomposition of Nitric Oxide (PhD thesis). California Institute of Technology. ProQuest 302028299.
  11. „California Institute of Technology Sixtieth Annual Commencement Exercises (Program)“. Caltech Camps Publications (11-iyun 1954-yil). Qaraldi: 29-mart 2013-yil.
  12. Moore, Gordon E.. „The Accidental Entrepreneur“. Engineering & Science (1994-yil yoz), s. 23–30. Qaraldi: 2015-yil 8-yanvar.
  13. 13,0 13,1 Understanding Moore's law : four decades of innovation. Philadelphia, Pa: Chemical Heritage Press, 2006. ISBN 978-0941901413. 
  14. Gordon E. Moore. „Lithography and the future of Moore's law“. SPIE (1995). Qaraldi: 2-yanvar 2015-yil.
  15. Tuomi, I. (2002). „The Lives and Death of Moore's Law“. First Monday. 7-jild, № 11. doi:10.5210/fm.v7i11.1000.
  16. "Intel Corporation". Encyclopædia Britannica. https://www.britannica.com/EBchecked/topic/289747/Intel-Corporation. <!--->
  17. Yeh, Raymond T.; Yeh, Stephanie H. „Intel: Leaping into the future with Moore's law“, . The art of business : in the footsteps of giants. Olathe, CO: Zero Time Pub., 2004 — 77–89-bet. ISBN 978-0975427712. 
  18. „2004 History Maker - Gordon Moore“. History Makers. San Mateo County History Museum. 2015-yil 14-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 8-yanvar 2015-yil.
  19. „Gordon Moore, Intel Co-Founder, Dies at 94“ (en). Business Wire. Qaraldi: 2023-yil 24-mart.

Havolalar

tahrir