Gurganj qamali
Gurganj qamali – Moʻgʻullarning Xorazm imperiyasini bosib olishi paytida sodir boʻlgan qamal. Qamalning davomiyligi oʻzgaruvchan boʻlib, Rashididdin Hamadoniy kabi tarixchilarning taʼkidlashicha, u yetti oy davom etgan. Ammo u 1221-yil aprel oyida shaharning magʻlubiyati va yoʻq qilinishi bilan yakunlangan[1]. Moʻgʻullar imperiyasining hukmdori Chingizxon Shoh Muhammad II tomonidan boshqariladigan Xorazm imperiyasiga katta hujum uyushtirgan[2] . Samarali rejalashtirish va ajoyib taktik harakatlar yordamida xon qoʻshini chegara yaqinidagi Oʻtror shahrini, undan keyin Buxoro va Samarqandni tezda egallab olishga muvaffaq boʻlgan[3] . Qamalga eronlik tarjimashunos Shihobiddin Muhammad an-Nasaviy guvoh boʻlgan[4].
| Gurganj qamali | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
| Raqiblar | |||||
| Chingizxon | |||||
| 42°19′N 59°11′E / 42.32°N 59.18°E | |||||
Chingiz oʻgʻillari Joʻji va Chigʻatoy boshchiligidagi otryadni sobiq poytaxt Gurganjni qamal qilish uchun shimoli-gʻarbga yuborgan. Juda boy shahar Amudaryo deltasidagi botqoqli yerlarda joylashgani uchun hujum qilish qiyin boʻlgan[5]. Ikki qoʻmondon aka-uka oʻrtasidagi kelishmovchilik tufayli qamal yanada murakkablashgan[6]. Oxir-oqibat, Chingizxon oʻzining uchinchi oʻgʻli va merosxoʻri Oʻgedayni qamal uchun yagona qoʻmondon qilib yuborgan. Oxir-oqibat shahar egallanganda, u yakson qilingan[7].
Manbalar
tahrir- ↑ Bartolʹd, Vasiliĭ Vladimirovich. Turkestan Down to the Mongol Invasion (en). Gibb Memorial Trust, 1977 — 434–437-bet. ISBN 9780906094655.
- ↑ Golden, Peter (2009). "Inner Asia c.1200". The Cambridge History of Inner Asia The Chinggisid Age: 9–25. doi:10.1017/CBO9781139056045.004. ISBN 9781139056045.
- ↑ Buniyatov, Z. M.. {{{title}}}. Moscow: Nauka, 2015. ISBN 978-9943-357-21-1.
- ↑ Levi, Scott Cameron; Sela, Ron. Islamic Central Asia: An Anthology of Historical Sources. Bloomington, IN: Indiana University Press, 2010 — 125-bet. ISBN 978-0253353856.
- ↑ Biran, Michal (2009). "The Mongols in Central Asia from Chinggis Khan's invasion to the rise of Temür". The Cambridge History of Inner Asia The Chinggisid Age: 47. ISBN 9781139056045.
- ↑ Jackson, Peter (2009). "The Mongol Age in Eastern Inner Asia". The Cambridge History of Inner Asia The Chinggisid Age: 26–45. doi:10.1017/CBO9781139056045.005. ISBN 9781139056045.
- ↑ May, Timothy „The Mongols outside Mongolia“, . The Mongol Empire. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2018 — 60–61-bet. ISBN 9780748642373.