Haymana

Haymana — Turkiyaning Oʻrta Anadolu mintaqasidagi Anqara viloyatidagi shaharcha va tuman hisoblanadi. 2010-yilgi aholini ro'yxatga olish ma'lumotlariga ko'ra, tuman aholisi 33,886 kishini tashkil qiladi, ulardan 9,091 nafari Haymana shahrida istiqomat qiladi. Tuman 2,976 km² (1,149 kv mi) maydonni egallaydi, oʻrtacha balandligi esa 1259 m.

Haymana
39°26′30.16″N 32°30′17.64″E
Mamlakat	Turkiya
{{{tuman_turi}}}	Haymana
Aholisi	9,091 kishi
Haymana

Etimologiyasi

1074-yilda yozilgan Mahmud Qoshg'ariyning "Devonu lugʻotit turk"asariga ko‘ra, haymana turkchada dasht ma’nosini bildiradi.

Yana bir go'yoki " Haymana "nomi fors tilida" chodir bu" hashamatli "degan ma'noni ham anglatadi va bu nom Haymane'dan Usmonlilar imperiyasi davrida mintaqadagi barcha ko'chmanchilardan kelib chiqqanligini ko'rsatishimiz mumkin bo'ladi, bugungi kunda bu yerda "Buyuk" va "kichik" nomi bilan ataladi.Bu baxtsiz hodisalar "ikki Haymane" birlashish joy "Haymaneteyn" sifatida tanilgan.

Tarixi

Dereko'y degan qishlog'ida joylashgan Gavur Kalesi qal'asida 1930 va 1998-yillarda arxeologik qazilma ishlari boshlangan edi. Natijalar uning muhim Frigiya turar joyi ekanligini ko'rsatmoqda. Bundan tashqari, Turkhöyuk va Oyaca qishloqlarida joylashgan tumullar bu hududda Xetlar davrida ham aholi yashaganligini isbotlaydi.

Rim va Vizantiya hukmronligi davrlaridan keyin bu hudud 1127-yilda saljuqiy turklar tomonidan bosib olingan edi. Koʻsedagʻ jangidan soʻng bir muddat Ilxonliklar nazoratiga oʻtgandi. 14-asr oʻrtalarida bu hudud Usmonlilar imperiyasi tomonidan qoʻshib olindi. 1402-yilda Anqara jangidan soʻng temuriylar qisqa muddat hukmronlik qilgandan soʻng, u Usmonlilar imperiyasi tomonidan qayta bosib olingan edi.

Demografiyasi

Aholining oʻsishi

Yil	Aholi	±%
1881	23 356	—
1907	33 878	+45.1%
1940	35 130	+3.7%
1950	41 379	+17.8%
1965	48 908	+18.2%
1970	51 256	+4.8%
1975	53 275	+3.9%
1980	56 171	+5.4%
1985	60 823	+8.3%
1990	55 527	−8.7%
2000	54 087	−2.6%
2007	39 310	−27.3%
2008	40 537	+3.1%
2009	34 912	−13.9%
2010	33 886	−2.9%
2011	32 705	−3.5%
2012	31 058	−5.0%
2013	42 566	+37.1%
2014	31 176	−26.8%
2015	28 355	−9.0%
2016	28 127	−0.8%
2017	27 277	−3.0%
2019	30 930	+13.4%

Yosh tuzilishi nisbatan

Haymana tumani aholisi nisbatan yoshlari nisbatan juda tez qariydi.

Ma'muriy tuzilmasi

Shaharlar

• Balçıkhisar
• Bumsuz
• Çalış
• Sindiren
• Yurtbeyli

Qishloqlari

• Ahırlıkuyu
• Aktepe
• Alahacılı
• Altıpınar
• Ataköy
• Bahçecik
• Bostanhüyük
• Boyalık
• Boğazkaya
• Büyükkonakgörmez
• Büyükyağcı
• Cihanşah
• Cingirli
• Culuk
• Çayraz
• Çeltikli
• Demirözü
• Dereköy
• Deveci
• Devecipınarı
• Durupınar
• Durutlar
• Emirler
• Esen
• Eskikışla
• Evci
• Evliyafakı
• Gedik
• Gedikli
• Güzelcekale
• İncirli
• Karahoca
• Karapınar
• Karasüleymanlı
• Karaömerli
• Katrancı
• Kavakköy
• Kerpiçköy
• Kesikkavak
• Kızılkoyunlu
• Kirazoğlu
• Kutluhan
• Küçükkonakgörmez
• Küçükyağcı
• Pınarbaşı
• Saatli
• Sarıdeğirmen
• Sarıgöl
• Sazağası
• Serinyayla
• Sırçasaray
• Sinanlı
• Sincik
• Soğulca
• Söğüttepe
• Şerefligöközü
• Tabaklı
• Tepeköy
• Toyçayırı
• Türkhüyük
• Türkşerefli
• Yamak
• Yaprakbayırı
• Yaylabeyi
• Yeniköy
• Yergömü
• Yeşilköy
• Yeşilyurt
• Yukarısebil

Taniqli rezidentlari

• Omer Özkan, turk plastik jarrohi bo'lib Antaliyadagi Akdeniz universiteti dotsenti 2012-yilda Turkiyada birinchi marta to‘liq yuz transplantatsiyasini amalga oshirgan guruhga rahbarlik qilgan.
• Burhan Sönmez, yozuvchi
• Haymana qamoqxonasida koʻp yillar davomida taniqli shaxslar, jumladan, tarixchi Fikret Başkaya, tashqi aloqalar professori Haluk Gerger, Ishchilar partiyasi (Turkiya) rahbari Do'g'u Perinchek, siyosatshunos Yalchin Kuchuk va dramaturg Bilgesu Erenus (ikkisi o'z maqolalarini birgalikda nashr etgan) bo'lgan. Haymana xotiralari)  .