Vikipediya

Ispaniya — Kanada munosabatlari

Ispaniya — Kanada munosabatlari Ispaniya va Kanada oʻrtasidagi ikki tomonlama diplomatik munosabatlardir.

Ispaniya — Kanada munosabatlari

Ispaniya
Kanada

Tarixi

tahrir

1774-yil iyul oyida ispan navigatori Xuan Xose Peres Ernandes Alyaskaga ketayotganda Xaida Guay arxipelagiga tashrif buyurgan birinchi yevropalik boʻldi[1]. Ushbu arxipelag kashf etilgandan soʻng, yana bir nechta ispan ekspeditsiyalari Britaniya Kolumbiyasi qirgʻoqlari boʻylab suzib kelishdi. 1789-yilda Ispaniya Nootka orolida ikkita aholi punkti tashkil etdi: Santa Cruz de Nuca va Fort San Migel. Ispaniya imperiyasi oʻsha paytda Amerikadagi Argentinadan Alberta va Saskachevangacha boʻlgan hududni nazorat qilgan[2].

 
Ottavadagi Makkenzi-Papineau batalyoniga yodgorlik.

1936-yildan 1939-yilgacha Ispaniyada respublikachilar va millatchilar oʻrtasida fuqarolar urushi boʻlib oʻtdi. Kanada mojaro paytida rasman neytral boʻlgan, ammo 1700 dan ortiq kanadalik koʻngillilar respublikachilar uchun kurashga qatnashgan[3][4]. Kanadalik koʻngillilar Amerikaning Linkoln-Vashington batalyoniga qoʻshilishdi va keyinchalik oʻzlarining Makkenzi-Papino Kanada koʻngillilar batalyonini tuzdilar. 1937-yilda Kanada parlamenti kanadaliklarning xorijiy urushlarda yollanma askar sifatida ishtirok etishini taqiqlovchi qonun qabul qildi. Ispaniya fuqarolar urushida 700 ga yaqin kanadaliklar halok boʻlgan. 1939-yil aprel oyida soʻnggi kanadalik koʻngillilar Ispaniyani tark etib, Fransisko Franko gʻalabasidan keyin Kanadaga qaytib kelishgan[4].

Ikkinchi jahon urushi tugaganidan keyin Kanada va Ispaniya oʻrtasida doʻstona munosabatlar yaxshilandi. 1959-yilda mamlakatlar oʻrtasida diplomatik munosabatlar oʻrnatildi, viza rejimi bekor qilindi[5][6]. 1995-yilda „halibut urushi“ deb nomlanuvchi baliq ovlash mojarosi natijasida munosabatlar keskinlashdi. Bu Shimoliy Atlantika mintaqaviy baliqchilik tashkiloti (NAFO) doirasida baliqchilikni boshqarishdagi jiddiy tafovutlar tufayli Kanadani Yevropa Ittifoqiga va ayniqsa Ispaniyaga qarshi qilib qoʻydi[7][8][9]. Ispaniya inqiroz davrida Ispaniyaga tashrif buyurgan Kanada fuqarolari uchun viza rejimini joriy qildi va Kanada bilan diplomatik aloqalarni uzish bilan tahdid qildi[10]. Keyingi bosqichda Ispaniya oʻz trollarini himoya qilish uchun dengiz patrul kemasini yubordi. Kanada bu hududda baliq tutayotgan ispan baliq ovlash qayiqlarining toʻrlarini kesishni boshladi. Yevropa Ittifoqi bu inqirozda noaniq pozitsiyani egalladi, Buyuk Britaniya va Irlandiya Kanadani qoʻllab-quvvatladi. Yevropa davlatlari va Islandiya esa Ispaniyani qoʻllab-quvvatladi. Natijada, Estai ekipaji kanadaliklar tomonidan 500 ming dollar garov evaziga ozod qilindi va Ispaniyaga qaytib keldi. Natijada, mamlakatlar tinchlik shartnomasini imzoladilar, unga koʻra ispan kemalari bahsli hududni tark etdi va kanadaliklar ispanlarga 500 000 AQSh dollari miqdoridagi omonatni qaytarib berdi[11]. Inqiroz tugagandan soʻng, Ispaniya-Kanada munosabatlari yaxshilandi. 2007-yilda mamlakatlar baliqchilik sohasida oʻzaro kelishuv va hamkorlik memorandumini imzoladilar.

Savdo aloqalari

tahrir

2014-yilda Kanada va Ispaniya oʻrtasidagi umumiy savdo hajmi 2 milliard dollardan ortiqni tashkil etdi. Kanadaning Ispaniyaga eksporti: samolyotlar va ehtiyot qismlar, rudalar, don mahsulotlari, mashinalar. Ispaniyaning Kanadaga eksporti: farmatsevtika, yonuvchan moddalar, moylar va minerallar, ichimliklar va elektron uskunalar[5][12]. Bombardier, BlackBerry va Thomson Reuters kabi Kanada transmilliy kompaniyalari Ispaniyada, Zara ispan kompaniyasi esa Kanadada faoliyat yuritadi. 2014-yilda Kanada va Yevropa Ittifoqi (jumladan, Ispaniya) keng qamrovli iqtisodiy va savdo bitimi[13] deb nomlanuvchi erkin savdo shartnomasini tuzdilar.

Yuqori darajadagi tashriflar

tahrir
 
Kanada Bosh vaziri Justin Trudeau va Ispaniya Bosh vaziri Pedro Sanchezning 2018-yilgi Bryussel sammiti doirasidagi uchrashuvi.

Bosh vazirlarning Kanadadan Ispaniyaga tashrifi[14]

Ispaniyadan Kanadaga Bosh vazir va qirollik tashriflari[15][16][17]

Doimiy diplomatik vakolatxonalar

tahrir
  •  
    Madriddagi Torre Espaciodagi Kanada elchixonasi
  •  
    Barselonadagi Kanada konsulligi
  •  
    Kanadaning Malagadagi konsulligi joylashgan bino
  •  
    Ottavadagi Ispaniya elchixonasi

Manbalar

tahrir
  1. ↑ „Dictionary of Canadian Biography: Juan José Pérez Hernández“. 14-iyul 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-yanvar 2017-yil.
  2. ↑ „Library of Congress: Louisiana: European Explorations and the Louisiana Purchase“. 8-oktabr 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-yanvar 2017-yil.
  3. ↑ „Canada and the Spanish Civil War: An Introduction“. 10-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-yanvar 2017-yil.
  4. ↑ 4,0 4,1 „Canada and the Spanish Civil War“. 13-oktabr 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-yanvar 2017-yil.
  5. ↑ 5,0 5,1 „Ministerio de Asuntos Exteriores de España: Canadá (in Spanish)“. 1-iyul 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-yanvar 2017-yil.
  6. ↑ „Las relaciones entre Canadá y España“. 28-avgust 2018-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 28-avgust 2018-yil.
  7. ↑ „Битва при палтусе – Власть – Коммерсантъ“. 20-dekabr 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-yanvar 2017-yil.
  8. ↑ „Canada and Spain Face Off Over Fishing Zone“. 20-dekabr 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29-sentabr 2017-yil.
  9. ↑ „Canada, Spain, and the European Union in the Turbot War“. 7-aprel 2019-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 29-sentabr 2017-yil.
  10. ↑ „El País: España impone el visado a Canadá y amenaza con romper relaciones diplomáticas (in Spanish)“. 12-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-yanvar 2017-yil.
  11. ↑ „The Turbot War“. 3-may 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-yanvar 2017-yil.
  12. ↑ „Canadian Trade and Investment Activity: Canada-Spain“. 2016-yil 14-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-yanvar 2017-yil.
  13. ↑ „European Commission: Canada“. 30-iyun 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-yanvar 2017-yil.
  14. ↑ „Canadian-Spanish relations will improve as the two governments resolve...“. 5-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-iyun 2016-yil.
  15. ↑ Spanish King in Canada (in Spanish) (Wayback Machine saytida 7-avgust 2016-yil sanasida arxivlangan)
  16. ↑ „Spanish Crown Prince Leaves for U.S., Canada“. Los Angeles Times. 15-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-iyun 2016-yil.
  17. ↑ „El País: Aznar elogia a Canadá por saber compaginar unidad y pluralismo (in Spanish)“. 12-avgust 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-iyun 2016-yil.
  18. ↑ „Embassy of Canada in Madrid“. 26-aprel 2021-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 19-aprel 2021-yil.
  19. ↑ „Embassy of Spain in Ottawa“. 21-iyun 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-iyun 2016-yil.
  20. ↑ „Consulate-General of Spain in Montreal“. 27-iyun 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-iyun 2016-yil.
  21. ↑ „Consulate-General of Spain in Toronto“. 27-iyun 2016-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 26-iyun 2016-yil. 
"https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Ispaniya_—_Kanada_munosabatlari&oldid=3178861" dan olindi