Johor (malaycha: Johor:جوهور) — Malayziyadagi sultonlik, Malayziyaning federal shtati, JH kodli, maʼmuriy markazi Joxor-baru. Senay — undagi yagona xalqaro aeroportiga ega.

Johor
malaycha: Johor
javi:جوهور

Gerb
Gerb
Bayroq
Bayroq
Malayziya shtati
Madhiya: Lagu Bangsa Johor
Tarkibida 10 ta tuman
Maʼmuriy markazi Joxor-baru
Sulton Ibrohim Ismoil
Asosiy vazir Hasni Mohammad[1]
Aholi (2010) 3 348 283 (2-oʻrin)
Zichligi 176,35 kishi./km² (9- oʻrin)
Maydoni 18 987 km²
Balandligi
dengiz sathidan
 Baland choʻqqisi


 1276 m
Vaqt mintaqasi UTC+8
Qisqacha JH
Kod ISO 3166-2 MY-01
Rasmiy sayti http://www.johor.gov.my
Xaritada
Johor, Xarita
1°29′14″N 103°46′52″E / 1.48722°N 103.78111°E / 1.48722; 103.78111

Geografiya

tahrir

Johor hududi boʻyicha beshinchi va aholi soni boʻyicha Malayziya shtatlari orasida ikkinchi oʻrinda turadi. Malay yarim orolining janubiy qismida joylashgan. Shtatning eng baland nuqtasi Gunung Ledang togʻidir (1276 m). Sohilining uzunligi taxminan 400 km. Iqlimi ekvatorial, mussonli. Yiliga oʻrtacha 1778 mm yogʻingarchilik yogʻadi, oʻrtacha harorat: 26 - 28 ° Cni tashkil qiladi.

Tarixi

tahrir

Johor nomi forscha "jovhar", "gavhar" "qimmatbaho tosh" soʻzlaridan kelib chiqqan. Sultonlik 16-asr boshlarida Malakkaning oxirgi sultoni Sulton Mahmudshohning oʻgʻli tomonidan portugal bosqinchilaridan qochganidan soʻng asos solgan. Sultonlik Riau va Paxang arxipelagini egallab, u yerda noib tayinlanadi va Johor imperiyasiga aylanadi. Johor doimiy ravishda portugallarga qarshi hujumlar uyushtirdi, lekin Malakkani qaytarib ololmadi. Portugaliyaning 130 yillik hukmronligi davomida portugallar boʻgʻozni nazorat qilishga toʻsqinlik qildilar.

1641-yilda Johor gollandlar bilan ittifoq tuzdi, shundan soʻng gollandlar Malakkani egallab olishdi. Kelajakda Johor zaiflashdi va hokimiyatni yoʻqotdi, shuningdek, fuqarolar nizolaridan azob chekdi.

 
Johor bayrogʻi, koʻk davlat hukumatini, qizil - mamlakatni himoya qiluvchi jangchilarni, yulduzli oq yarim oy - Islomni va monarxiyani anglatadi.

1864 - 1895 yillarda hokimiyat tepasiga Sulton Abu Bakar keldi, u oʻzining mohir rahbarligi va inglizlar va Singapur bilan munosabatlardagi puxta oʻylangan siyosati bilan mamlakat farovonligi va gullab yashnashiga erishdi. U "Yangi Johorning otasi" unvonini oldi.

1914 yildan boshlab mamlakatda ingliz maslahatchisi Kempbell ishlay boshladi.

Johor Bahru Malakka yarim orolida Ikkinchi Jahon urushi paytida Malaya hujumi paytida yaponlar tomonidan bosib olingan oxirgi shahar edi. Bu yerdan turib yapon generali Tomoyuki Yamashita Singapurni qoʻlga kiritish operatsiyasini boshqargan.

Johor 1948 yilda 1957-yilda mustaqillikka erishgan Malaya federatsiyasi tarkibiga kirdi.

Johor sultonlari

tahrir
  • Mahmudshoh I (1511-1528)
  • Ala ad-din Rioyat Shoh I (1528-1564), avvalgisining kenja oʻgʻli
  • Muzaffarshoh (1564-1580), avvalgisining oʻgʻli
  • Abd al-Jalil Shoh I (1580), avvalgisining kuyovi
  • Abd al-Jalil Rioyat Shoh I (1580-1597), avvalgisining otasi
  • Alo ad-din Rioyatshoh II (1597-1613), avvalgisining oʻgʻli
  • Abdulloh Hammayatshoh (1613-1623), oldingisining ukasi
  • Abd al-Jalilshoh II (1623-1677), Aloaddin Riyyatshoh II ning oʻgʻli
  • Ibrohimshoh I (1677-1688), Abdulloh Hammayatshohning nabirasi
  • Mahmudshoh II (1685-1699), oldingi oʻgʻli
  • Abd al-Jalil Rioyatshoh III (1699-1718), Habib Abd al-Majidning oʻgʻli
  • Abd al-Jalil Rahmatshoh (1718-1722), oldingi kuyovi
  • Sulaymon Badr al-Olamshoh (1722-1760), Abd al-Jalil Riyotshoh II ning oʻgʻli
  • Abd al-Jalil Muazzamshoh (1760-1761), oldingi oʻgʻli
  • Ahmad Rioyatshoh (1761), oldingi oʻgʻli
  • Mahmud Riyatshoh (1761-1812), oldingisining ukasi
  • Abdurrahmon Muazzamshoh (1812-1819), oldingi oʻgʻli
  • Abdurrahmon (1819-1825), Kechilning oʻgʻli, Abd al-Jamolning nabirasi, Abbosning nevarasi, Abd al-Jalil Riyotshoh II ning oʻgʻli (1699-1718).
  • Ibrohimshoh II (1825-1862), oldingi oʻgʻli
  • Abu Bakr (1862-1895), oldingi oʻgʻli
  • Ibrohimshoh III (1895-1959), oldingi oʻgʻli
  • Ismoil Shoh (1959-1981), oldingi oʻgʻli
  • Mahmud Iskandar al-Haj (1981-2010), oldingi oʻgʻli
  • Ibrohim Ismoil (2010-yildan), oldingisining katta oʻgʻli

Ma'muriy bo'linishi

tahrir
 
Johor shtatining tumanlari

Shtat 10 ta tumanga boʻlingan:

  • Johor Bahru 1 817,8 km², 1 064 881 kishi
  • Pontiya 919,5 km², 143 729 kishi
  • Kota Tinggi 3488,7 km², 192 220 kishi
  • Kluang 2851,8 km², 254 631 kishi
  • Segamat 2851,26 km², 178 620 kishi
  • Muar 2346,12 km², 328 695 kishi
  • Batu Pahat 1878 km², 335 368 kishi
  • Mersing 2838,6 km², 67 557 kishi
  • Kulaijaya 750,9 km², 246 721 kishi
  • Ledang 967,6 km², 58 501 kishi

Aholisi

tahrir

2000-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, shtat aholisi 2,75 million kishini tashkil etdi: 54% malaylar, 35% xitoylar, 7% hindlar, 4% boshqalar. 2010-yildagi hisob-kitoblarga koʻra, aholi soni 3 348 283 kishi, oʻrtacha zichligi 176,35 kishi. /km².

Yirik shaharlar

tahrir
  • Johor Bahru
  • Batu Pahat
  • Muar
  • Keluang
  • Kota Tingy
  • Segamat
  • birlashish

Johorda tavallud topgan taniqli shaxslar

tahrir
  • Abdul Aziz Ishoq, jurnalist, siyosatchi, davlat arbobi
  • Vang Abu Bakar Van Abas, olim, yozuvchi
  • Fasha Sandha, aktrisa, model.
  • Fotima Hoshim, siyosatchi, davlat arbobi

Faktlar

tahrir
  • Rus etnografi va sayohatchisi N. N. Mikluxo-Maklay 1875—1876-yillarda Malay yarim oroliga qilgan sayohati chogʻida bir muddat Johor sultoni saroyida yashagan.
  • Shtatning eng baland nuqtasi - Ledang togʻi mashhur Malay afsonasi "Ledang tog'i malikasi" da qayd etilgan.

Eslatmalar

tahrir
  1. „Menteri Besar Johor“. Главный министр Джохора (ms). Portal Rasmi Kerajaan Negeri Johor Darul Ta'zim. Qaraldi: 2020-yil 30-mart.

Adabiyotlar

tahrir
  • Джохор // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
  • Рыжов К. В. Все монархи мира. Мусульманский Восток. XV—XX вв. — М.: Вече, 204. — С. 544. — ISBN 5-9533-0384-X.

Havolalar

tahrir