Kaka etrapi (Kaahka etrap, turkmancha: Kaka etraby) – Turkmanistonning Axal viloyatidagi etrap. Maʼmuriy markazi – Kaka shahri.

Kaka etrapi
Kaka etraby



Tuman
Tarkibida Ahal viloyati
Maʼmuriy markazi Kaka
häkim Eşret Täşliýewiç Täşliýew[1]
Rasmiy tili turkman
Xaritada
37°20′28″N 59°36′29″E / 37.34111°N 59.60806°E / 37.34111; 59.60806

Tarixi

tahrir

1925-yil yanvarda Turkmaniston SSR Poltora okrugii Ginsburg tumani sifatida tashkil etilgan, markazi Ginsburg shahar tipidagi aholi punkti boʻlgan. 1926-yil avgustda Poltora okrugi tugatilib, Ginsburg tumani bevosita Turkmaniston SSRga boʻysundi.

1927-yil yanvarda Ginsburg okrugi Kaka tumani, maʼmuriy markazi esa Kaka deb oʻzgartirilgan. 1939-yil noyabr oyida Kaahka tumani yangi tashkil etilgan Ashxobod viloyatiga berilgan.

1959-yil may oyida Ashxobod viloyati tugatilib, tuman yana Turkmaniston SSRga bevosita boʻysundi. 1963-yil yanvar oyida Kaka tumani tugatildi, ammo oʻsha yilning dekabr oyida u qayta tiklandi.

1970-yil dekabr oyida Kaka tumanini oʻz ichiga olgan Mari viloyati yana tashkil etildi. 1973-yil dekabr oyida tuman qayta tashkil etilgan Ashxobod viloyatiga oʻtkazildi.

1988-yilda Ashxobod viloyati yana tugatilib, viloyat Turkmaniston SSRga bevosita boʻysundi. 1992-yil 14-dekabrda Kaka tumani Kaka etrapi deb oʻzgartirildi va Axal viloyati tarkibiga kirdi.

2018-yil 5-yanvarda Turkmaniston parlamenti tomonidan Axal viloyati hududida mavjud boʻlgan Oltin-Asir etrapining bekor qilinishi munosabati bilan uning tarkibiga kirgan Myane va Chyache gengeshliklari Kaka etrapiga oʻtkazildi.

Xuddi shu farmon bilan Kaka etrapining maʼmuriy markazi – Kaka shahri maqomi etrap huquqiga ega boʻlgan shahardan etrap tarkibidagi shaharga oʻzgartirildi[2].

Arxeologiya

tahrir

Dushak qishlogʻidan 4 km janubda va Ashxoboddan 175 km shimoli-sharqda 26 gektar maydonni egallagan Ulugʻdepe[en] yoz madaniyatiga oid bronza davriga oid arxeologik yodgorlik joylashgan[3].

Qoradepe, Namozgadepe, Oltindepe va Yilginlidepe bilan bir qatorda Kopetdogʻning togʻ oldi zonasidagi qadimgi dehqonlarning yirik manzilgohlari tizimiga kiritilgan.

Ulugʻdepening ilk qatlamlari rivojlangan eneolit davriga tegishli. Oʻrta Osiyo janubida bronza davri/temir davri oʻtish davrida migratsiyalarning rolini oʻrganish uchun Ulugʻ-Depeda qazilgan 17 ta skeletdan mitoxondriyal DNK tekshirilgan.

Ayrim mitoxondrial gaploguruhlar zamonaviy Gʻarbiy Yevroosiyo populyatsiyalaridagilarga yaqin boʻlib chiqqan.

Manbalar

tahrir

Havolalar

tahrir