Kali masjidi (Jalna)
Juma masjidi sifatida ham tanilgan Kali masjidi 16-asrga oid masjid boʻlib, boy madaniy merosga ega boʻlgan oʻziga xos meʼmoriy xususiyatlari bilan mashhur[2][3]. U Maharashtra shtatining Jalna tumanidagi Jalna shahrida joylashgan bo'lib, butun dunyodan tashrif buyuruvchi sayyohlarni o'ziga jalb qiladi.
| Masjid | |
Kali masjidi
| |
 | |
| Masjidning kirish qismi | |
| Mamlakat |  Hindiston
|
| Shahar | Jalna |
| Koordinatalar | 19°50′25″N 75°52′35″E / 19.8403°N 75.8764°E |
| Asoschi | Nizom Shohiy |
| Asosiy sana: 1578[1]
| |
| Hajmi | 700 kishi |
Tarixi
tahrirMasjid 1578-yilda hukmronlik qilgan Nizom Shohiy sulolasi tomonidan qurilgan. Masjid shaharning eski qismi, Eski Jalnaning o'rtasida joylashgan bo'lib, qora toshdan qurilgani uchun ham qora masjid nomi bilan mashhur. Bu yerda bir vaqtning o'zida 700 ga yaqin kishi namoz o'qiy oladi[4][5][6]. Masjid qurilishida ishlatiladigan tosh va suv uchun katta hovuz kerak bo'lgan, buning uchun masjidning g'arbiy tomonida tosh bilan to'ldirilgan hudud bo'lib, u yerda Mo'ti Talab qurilgan va o'sha hududning toshlari o'yilib, hovuz qurilgan[3].
Vaqt o‘tishi bilan masjid o‘zining tarixiy ahamiyatini saqlab qolgan holda turli ta’mirlash ishlarini boshdan kechirdi. Uning yaxshi saqlanib qolgan kirish eshigidagi yozuvda fors tilida qurilgan sanasi ko'rsatilgan[7].
Arxitekturasi
tahrirKali masjidi to'rtburchak devor bilan o'ralgan majmua ichida joylashgan bo'lib, old tomoni arka bilan uch tomondan yopilgan. Kirish qismiga oq rangga bo'yalgan tosh jali ekranlari bilan o'ralgan katta tosh darvoza o'rnatilgan. Sakkiz burchakli ustunlar tepasida oltita kichik gumbaz o'rnatilgan. Masjidning asosiy gumbazi tepada, tag qismi tosh lotus barglari bilan bezatilgan. Besh yil o'tib qurilgan qo'shni hammomda gumbazli bag'allar bor. Masjidning ro'parasida joylashgan karvonsaroy katta to'rtburchak shakldagi asfaltlangan hovli bo'lib, uning atrofi xonalar/hujralar bilan o'ralgan. Uchta ravoqli bu masjidning har tomonida uchtadan ark yasalgan, masjidning to‘rtta devori faqat toshdan qilingan. To'rtta kichik minora ostida ajoyib gul barglari bilan bezaklangan. O'rtada oq rangdagu katta gumbaz o'rnatilgan. Masjidning o'rtasida to'rtburchak shakldagi katta idish bo'lib, unga suv Mo'ti Talabdan yer osti quvurlari tizimi orqali kelib turgan. Beshta qabr masjidning shimoli-sharqida joylashgan bo'lib, ularning egasi noma'lum. Masjid ichidagi devorlarga arab tilida yozilgan[8].
Galereya
tahrirYana qarang
tahrir| Wikimedia Commonsda Kali masjidi (Jalna) mavzusiga oid fayllar bor. |
Manbalar
tahrir- ↑ ; Mark ZebrowskiArchitecture and Art of the Deccan Sultanates. Cambridge University Press, 1999 — 85-bet. ISBN 9780521563215. OCLC 39162317.
- ↑ Indian States: A Biographical, Historical, and Administrative Survey (en) Playne Somerset: . Asian Educational Services, 2006 — 546-bet. ISBN 978-81-206-1965-4. OCLC 76941475.
- ↑ 3,0 3,1 जालना की 444 साल पुरानी काली मस्जिद का इतिहास (inglizcha), qaraldi: 13 August 2023
- ↑ Jalna NIC. „Official Website Of Government, "Places of Interest"“ (en-IN). JALNA.NIC.IN. Qaraldi: 2023-yil 18-may.
- ↑ „There is old mosque situated at Court Road, old Jalna named as Kali Masjid“. JALNA-Zilla Parishad. 2023-yil 13-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 14-avgust.
- ↑ „Kali Masjid“ (en-US). tourmet (2014-yil 13-fevral). Qaraldi: 2023-yil 13-avgust.
- ↑ „Kali Masjid Jalna Maharashtra“. tourmyindia.com. Tour My India. Qaraldi: 2023-yil 14-avgust.
- ↑ Kali Masjid Jalna | Hammam | जालना का हमाम | Jalna City | Marathwada Tourism | RJ Dipak Wankhade (inglizcha), qaraldi: 2023-08-15