Lana Gogoberidze (gruzincha: ლანა ღოღობერიძე) (1928-yil 13-oktyabr Tbilisida tugʻilgan) — gruziyalik kino rejissyor va siyosatchi[1]. Yana bir mashhur gruziyalik ayol rejissyor Nutsa Gogoberidzening qizi[2].

Lana Gogoberidze
Tavalludi 13-oktyabr 1928-yil (1928-10-13) (96 yosh)
Fuqaroligi Gruziya bayrogʻi Gruziya
Kasbi rejissyor, siyosatchi
Turmush oʻrtogʻi Vladimir Aleksi-Mesxishvili
Otasi Levan Gogoberidze
Onasi Nutsa Gogoberidze

Biografiyasi

tahrir

Gogoberidze otasi Levan Gogoberidze 1937-yilda Buyuk Purge doirasida oʻldirilgan boʻlsa, onasi oʻn ikki yilga qamoqxonaga yuborilgan. Avval yetimxonaga yuborilgan va keyinchalik onasi qaytarib olgan. Rejissyor boʻlishni ham xohlagan, ammo ota-onasi taʼqib qilinganligi sababli, yetarlicha taʼlim ololmagan. Buning oʻrniga Tiflis davlat universitetida Wolt Witmanning ishini oʻrgangan[3]. Stalin vafot etganidan soʻng Moskva davlat universiteti kinosanoat boʻlimida oʻqishga kirgan, 1958-yilda bitirgan[4]. Gogoberidze 1975-yilda Tiflisdagi Rustaveli nomidagi teatr maktabida „Direktor“ studiyasini boshqargan.

1988-yilda Xalqaro xotin-qizlar direktorlari assotsiatsiyasi prezidenti boʻlgan[4]. 1992-yildan 1995-yilgacha Gruziya parlamentida saylangan. 1996-yildan 2000-yilgacha Yevropa Kengashi Parlament Assambleyasi aʼzosi boʻlgan[5]. 2004-yilda Gruziyaning Fransiyadagi elchisi sifatida faoliyat yuritgan.

Gogoberidzening fiksiya va hujjatli filmlari bir necha xalqaro mukofotlarga sazovor boʻlgan. Uning Kun kechadan uzoqroq filmi 1984-yil Cannes kino festivaliga kiritilgan[6]. Shu yili 34-Berlin xalqaro kino festivali jurining aʼzosi boʻlgan[7]. Shuningdek, SSRSS Davlat mukofotiga, Gruziya SSR Davlat mukofoti, Gruziya Respublikasi Xalq artisti va Fransiya faxriy legiyasi unvoniga ega[4].

Gogoberidze 1958-yildan boshlab arxitektor Vladimir Aleksi-Mesxishvili bilan turmush qurgan (1978-yil vafot etgan)[8]. Ikkita qizi bor, Salomé Aleksi ham rejissyor boʻladi.

Siyosiy faoliyati

tahrir

1992-yilda Lana Gogoberidze Gruziya Respublikasi Davlat kengashi aʼzosi boʻlgan.

1992-yildan 1995-yilgacha Ertoba saylov blokidan partiya roʻyxati boʻyicha 3-chaqiriq Gruziya parlamentining deputati, 1995-yildan 1999-yilgacha — Gruziya fuqarolar ittifoqidan 4-chaqiriq Gruziya parlamentining deputati.

1999-yildan 2004-yilgacha Gruziyaning Yevropa Kengashidagi favqulodda va muxtor elchisi, 2004-yilda Gruziyaning Fransiyadagi elchisi boʻlgan[9][10].

Manbalar

tahrir
  1. Peter Rollberg. Historical Dictionary of Russian and Soviet Cinema. US: Rowman & Littlefield, 2009 — 257–258-bet. ISBN 978-0-8108-6072-8. 
  2. „Nutsa Gogoberidze“. Heinrich Böll Foundation.
  3. Rachel Pronger. „Lana Gogoberidze: the feminist filmmaker at the centre of a Georgian cinematic dynasty“. New East Digital Archive (2021-yil 13-oktyabr).
  4. 4,0 4,1 4,2 „Lana Gogoberidze – Director“. British Georgian Society.
  5. „Ms Lana GOGOBERIDZE (Georgia)“. Council of Europe.
  6. „Festival de Cannes: Day Is Longer Than Night“. festival-cannes.com. Qaraldi: 2009-yil 22-iyun.
  7. „Berlinale: 1984 Juries“. berlinale.de. Qaraldi: 2010-yil 21-noyabr.
  8. Gwendolyn Audrey Foster (1995), Women Film Directors: An International Bio-Critical Dictionary, pp. 148-9. Greenwood Press, ISBN 0-313-28972-7
  9. „Ms Lana GOGOBERIDZE (Georgia)“. Parliamentary Assembly of the Council of Europe. 2023-yil 31-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 23-avgust.
  10. „Civil Georgia | Девятерым послам Грузии прекращены полномочия“ (ru-RU). civil.ge. Qaraldi: 2023-yil 23-avgust.

Havolalar

tahrir