Margarete Hedwig Zuelzer (1877-yil 2-fevral – 1943-yil 29-avgust) – nemis biologi va zoologi boʻlib, protozoalarni oʻrganishga oid tadqiqotlar olib borgan.

Margarete Zuelzer

1902-yil Zuelzer Geydelbergdagi yozgi semestr talabalik vaqtida
Tavalludi 2-fevral 1877-yil
Vafoti 29-avgust 1943-yil(1943-08-29)
(66 yoshda)
Niderlandiya,Vesterbork konslageri
Fuqaroligi German
Taʼlimi
Unvoni PhD (1904)

Hayoti

tahrir

Margarete Zuelzer yahudiy toʻqimachilik ishlab chiqaruvchisi Julius Zuelzer (1838-1889) va Henriette née Friedlaenderning (1852-1931) qizi edi. U Berlin universiteti va Heidelberg universitetilarida tabiiy fanlar boʻyicha tahsil olgan. Margarete Hedwig Zuelzer Germaniyadagi universitetda rasman oʻqigan ayollarning birinchi avlodidan biri edi[1]. Ayniqsa, ilm-fanni oʻrganish oʻsha paytlarda ayol uchun shunchalik noodatiy ediki, Zuelzer oʻz professorlarining har biridan ularning darslarida qatnashish uchun maxsus ruxsat olishga majbur boʻldi[2]. Zuelzer 1904-yilda protozoa Difflugia urceolata Carter boʻyicha dissertatsiyasi bilan doktorlik dissertatsiyasini yoqlagan[3]. Bu uni Heidelberg universitetida doktorlik darajasini qoʻlga kiritgan 37-ayol va uning tabiiy fanlar fakultetida doktorlik darajasini qoʻlga kiritgan oltinchi ayol hisoblanardi[4].

1907-yilda Margarete Hedwig Zuelzer Berlindagi suv tozalash markazida yordamchi lavozimida ishladi. 1916-yilda Zuelzer Imperator sogʻliqni saqlash vazirligida (Kaiserliches Gesundheitsamt), keyinchalik Reyx sogʻliqni saqlash vazirligida (Reichsgesundheitsamt) ishlashni davom ettirdi[5]. 1919-yildan keyin u Berlin-Dahlemdagi Protozoa laboratoriyasini boshqargan va doimiy ravishda maslahat kengashidagi kam sonli, baʼzan yagona ayollardan biri boʻlib ishlagan[1].

1926-yildan 1929-yilgacha u Gollandiya hukumati tomonidan Niderlandiya Sharqiy Hindistonni, xususan Bali, Sumatra va Yavada „Weil kasalligi“ boʻyicha tadqiqot olib borishga taklif qilingan[1]. U yerda Margarete Zuelzer nemis-golland biologi Uilhelm Schüffner bilan doʻstlashdi[1].

Uning taniqli rassom singlisi Gertrud Zuelzer 1942-yil sentabr oyida hibsga olindi va Shveytsariyadan Germaniyaga qochib ketish urinish muvaffaqiyatsiz yakunlanganidan keyin Theresienstadtga yuborildi. Margarita ovqat evaziga Gertrudga kiyim-kechaklar va rangli qalamlar yuboradi. Gertruda bu qalamlar bilan boshqa mahbuslarning portretlarini chizadi. Singlisi Gertrud tirik qolishiga Margaretning joʻnatmalari sabab qilib koʻrsatadi[6][7].

1943-yilning aprel oyida Margarete Zuelzer Amsterdamdagi yahudiylarning gettosiga koʻchib oʻtishga majbur boʻldi. 21-may kuni u Vesterbork konslageriga yuborildi. Deportatsiya qilinishidan oldin uning doʻsti va hamkasbi Vilgelm Shuffner u uchun maxsus lavozim topishga uringan[5]. Margarete Hedwig Zuelzer 1943-yil 23-avgust kuni 66 yoshida Vesterbork konslagerida ochlikdan vafot etdi[2][5][8].

2012-yilda Berlindagi Eichkampstrasse 108da uning xotirasiga Stolperstein („qoqilgan tosh“) qoʻyildi, bu uning shahardagi soʻnggi qarorgohi edi[8].

Manbalar

tahrir
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 „Zuelzer / Stolperstein-Initiative Berlin Siedlerverein Eichkamp / Berlin, Charlottenburg“. www.siedlung-eichkamp.de. Qaraldi: 2016-yil 7-iyun.
  2. 2,0 2,1 Vogt, Annette B. (1 March 2009). "Margarete Zuelzer". Jewish Women: A Comprehensive Historical Encyclopedia. Jewish Women's Archive. http://jwa.org/encyclopedia/article/zuelzer-margarete. Qaraldi: 7 June 2016. 
  3. Bibliographie Der Deutschen Naturwissenschaftlichen Litteratur (German). German Bureau of International Bibliography, 1904. 
  4. Universitätsarchiv Heidelberg, Sign. H-V-5/2
  5. 5,0 5,1 5,2 Bogdanov, Franziska „Das Leben wird anders schauen nach dieser Schreckenzeit“. Issuu 40–41. Jewish Museum Berlin (2015). Qaraldi: 2016-yil 7-iyun.
  6. Bloch, Max. „Gertrud und Margarete Zuelzer: Zwei Schwestern im Holocaust.“ Aschkenas 2014; 24(1):195–213.
  7. Strassmann, W. Paul. The Strassmanns: Science, Politics and Migration in Turbulent Times (1793–1993) (en). Berghahn Books, 15 June 2008. ISBN 9781845454166. 
  8. 8,0 8,1 Vogt, Annette. „In Memoriam: Margarete Zuelzer. (Wayback Machine saytida 2016-08-20 sanasida arxivlangan)“ 9 February 2012. Accessed 7 June 2016.

Adabiyotlar

tahrir
  • Bloch, Max. „Gertrud und Margarete Zuelzer. Zwei Schwestern im Holocaust.“ Aschkenas, Vol. 24 (2014), Issue 1, pp. 195–214.
  • Bogdanov, Franziska. „Das Leben wird anders schauen nach dieser Schreckenszeit. Der Nachlass von Gertrud und Margarete Zuelzer im Jüdischen Museum Berlin.“ Journal of the Jewish Museum Berlin. Volume 13 (2015), pp. 40–41.

Havolalar

tahrir