Marilyn Monroe (talaffuzi: Merilin Monro; 1926-yil 1-iyun — 1962-yil 4-avgust) — amerikalik aktrisa, qoʻshiqchi va model. 1950-yillarning eng mashhur ishqiy-ramzlaridan biri boʻlgan. U suratga tushgan filmlar $200 million (2021-yilda $2 milliardga teng) ishlab topgan. 1962-yilda vafotidan[3] keyin, Monroe pop-madaniyat ikonasiga aylangan. 1999-yilda Amerika film instituti „Hollywoodning oltin asridagi eng buyuk aktrisalar“ roʻyxatida Monroeni oltinchi oʻringa loyiq topgan. Koʻplab kinotanqidchilar va ommaviy axborot vositalari Monroeni Oscar olmagan eng yaxshi aktrisalardan biri sifatida tilga olishgan[4][5].

Marilyn Monroe

Monroe (1953)
Tavalludi
Norma Jeane Mortenson[1][2]

1-iyun 1926-yil
Vafoti 4-avgust 1962-yil(1962-08-04)
(36 yoshda)
Los-Anjeles, Kaliforniya, AQSh
Fuqaroligi AQSH bayrogʻi AQSh
Kasbi Aktrisa, qoʻshiqchi, model
Faoliyat yillari 1945–1962
Turmush oʻrtogʻi
  • James Dougherty
    (turm. 1942; ajr. 1946)
  • Joe DiMaggio
    (turm. 1954; ajr. 1955)
  • Arthur Miller
    (turm. 1956; ajr. 1961)
Otasi Charles Stanley Gifford
Onasi Gladys Pearl Baker
Veb-sayti marilynmonroe.com
Imzosi

Hayoti

tahrir

Marilyn Monroe, tugʻilgan paytidagi ismi — Norma Jeane Mortenson, 1926-yil 1-iyunda Los-Anjeles (Kaliforniya) shahrida tugʻilgan. Onasi Gladys Pearl Baker (qizlik familiyasi Monroe; 1902-1984) Meksikadan Kaliforniyaga koʻchib kelgan. Marilyn Monroe bolaligining koʻp qismini mehribonlik uyida oʻtkazgan[6]. Oʻn olti yoshida politsiya ofitseri James Doughertyga turmushga chiqgan. Monroe 20th Century Fox va Columbia Pictures kinokompaniyalari bilan shartnoma imzolab, bir necha filmlarda kichik rollarni ijro etgan. 1950-yil oxirida esa Fox bilan yangi shartnoma imzolagan. Shu yillar mobaynida u As Young as You Feel, Monkey Business, Clash by Night va Donʼt Bother to Knock kabi kinokomediyalarda rollar oʻynab tanilgan. 1953-yilga kelib Monroe Hollywood yulduzlaridan biriga aylangan.

Filmografiyasi

tahrir
Gentlemen Prefer Blondes (1953) filmidan sahna.
How to Marry a Millionaire (1953) filmidan sahna.
 
The Seven Year Itch (1954) filmi taqdimotida.
 
Jazda faqat qizlar (1959) filmidan sahna.

Monroe jami 29 ta filmda rol oʻynagan[7][8].

Filmlar

tahrir
Yil Nom Rol Izohlar Mnb.
1947 Dangerous Years Evie [9]
1948 Scudda Hoo! Scudda Hay! Betty [10]
Ladies of the Chorus Peggy Martin [11]
1949 Love Happy Grunionʼning mijozi [12]
1950 A Ticket to Tomahawk Clara [13]
The Asphalt Jungle Angela Phinlay [14]
All About Eve Claudia Caswell [15]
The Fireball Polly [16]
Right Cross Dusky Le Doux [17]
1951 Home Town Story Iris Martin [18]
As Young as You Feel Harriet [19]
Love Nest Roberta Stevens [20]
Let's Make It Legal Joyce Mannering [21]
1952 Clash by Night Peggy [22]
We're Not Married! Annabel Jones Norris [23]
Don't Bother to Knock Nell Forbes [24]
Monkey Business Lois Laurel [25]
O. Henry's Full House Fohisha [26]
1953 Niagara Rose Loomis [27]
Gentlemen Prefer Blondes Lorelei Lee [28]
How to Marry a Millionaire Pola Debevoise [29]
1954 River of No Return Kay Weston [30]
There's No Business Like Show Business Victoria Hoffman [31]
1955 The Seven Year Itch Qiz [32]
1956 Bus Stop Cherie [33]
1957 The Prince and the Showgirl Elsie Marina Marilyn Monroe Productions studiyasi ishlagan [34]
1959 Jazda faqat qizlar Sugar Cane Kowalczyk [35]
1960 Let's Make Love Amanda Dell [36]
1961 The Misfits Roslyn Taber [37]

Televideniye

tahrir
Yil Nom Rol Izohlar Mnb.
1953 The Jack Benny Program oʻzi [38]
1954 The Bob Hope Show oʻzi [39]
1955 Person to Person oʻzi Edward R. Murrow bilan intervyu [40]
1962 President Kennedy’s Birthday Salute oʻzi „Happy Birthday, Mr. President“ qoʻshigʻini ijro etgan [41]

Mukofotlar

tahrir
Yil Mukofot Film Turkum Natija Mnb.
1951 Henrietta Best Young Box Office Personality Yutuq [42]
1952 Photoplay Fastest Rising Star of 1952 Yutuq [43]
1952 Look Most Promising Female Newcomer of 1952 Yutuq [44]
1953 Henrietta World Film Favorite: Female Yutuq [45]
Photoplay Most Popular Female Star Yutuq [46]
1954 Photoplay Gentlemen Prefer Blondes va
How to Marry a Millionaire
Best Actress Yutuq [47]
1956 BAFTA The Seven Year Itch Best Foreign Actress Nominatsiya [48]
Oltin globus Bus Stop Best Motion Picture Actress in Comedy or Musical Nominatsiya [45]
1958 BAFTA Prince and the Showgirl Best Foreign Actress Nominatsiya [49]
David di Donatello The Prince and the Showgirl Best Foreign Actress Yutuq [50]
1959 Crystal Star Award The Prince and the Showgirl Best Foreign Actress Yutuq [51]
Laurel The Prince and the Showgirl Top Female Comedy Performance 4chi oʻrin [51]
1960 Oltin globus Some Like It Hot Best Motion Picture Actress in Comedy or Musical Yutuq [45]
Laurel Some Like It Hot Top Female Comedy Performance 2chi oʻrin [52]
1962 Henrietta World Film Favorite: Female Yutuq [45]

Manbalar

tahrir
  1. „How Did Marilyn Monroe Get Her Name? This Photo Reveals the Story“. Time.
  2. „Monroe divorce papers for auction“ (2005-yil 21-aprel).
  3. Hertel, Howard; Heff, Don. „Marilyn Monroe Dies; Pills Blamed“. Los Angeles Times (1962-yil 6-avgust). 2015-yil 25-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2015-yil 23-sentyabr.
  4. Singer. „Oscars: the best actors never to have been nominated“. The Guardian (2009-yil 19-fevral). Qaraldi: 2022-yil 17-sentyabr.
  5. Robey, Tim. „20 great actors who've never been nominated for an Oscar“. The Daily Telegraph (2016-yil 1-fevral). 2022-yil 11-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 17-oktyabr.
  6. [1]
  7. „Something's Got to Give (1962)“ (inglizcha). British Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  8. Spoto 2001, ss. 681–82.
  9. „Dangerous Years“ (inglizcha). American Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  10. „Scudda-hoo! Scudda-hay! (1948)“ (inglizcha). British Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  11. „Ladies of the Chorus“ (inglizcha). American Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  12. „Love Happy“ (inglizcha). American Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  13. „A Ticket to Tomahawk“ (inglizcha). American Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  14. „Asphalt Jungle“ (inglizcha). American Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  15. „All About Eve“ (inglizcha). American Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  16. „The Fireball“ (inglizcha). American Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  17. „Right Cross“ (inglizcha). American Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  18. „Home Town Story“ (inglizcha). American Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  19. „As Young As You Feel“ (inglizcha). American Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  20. „Love Nest“ (inglizcha). American Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  21. „Clash by Night“ (inglizcha). American Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  22. „We're Not Married!“ (inglizcha). American Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  23. „Don't Bother to Knock“ (inglizcha). American Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  24. „Monkey Business“ (inglizcha). American Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  25. „O. Henry's Full House“ (inglizcha). American Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  26. „Niagara“ (inglizcha). American Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  27. „Gentlemen Prefer Blondes“ (inglizcha). American Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  28. „How to Marry a Millionaire“ (inglizcha). American Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  29. „River of No Return“ (inglizcha). American Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  30. „There's No Business Like Show Business“ (inglizcha). American Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  31. „The Seven Year Itch“ (inglizcha). American Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  32. „Bus Stop“ (inglizcha). American Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  33. „The Prince and the Showgirl“ (inglizcha). American Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  34. „Some Like It Hot“ (inglizcha). American Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  35. „Let's Make Love“ (inglizcha). American Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  36. „The Misfits“ (inglizcha). American Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 10-iyul.
  37. Burkhead 2013, s. 142.
  38. Hyatt 2006, s. 142.
  39. Rollyson 2014, s. 149.
  40. Rollyson 2014, s. 263; Vogel 2014, s. 163.
  41. Rollyson 2014, s. 87.
  42. Vogel 2014, s. 21.
  43. Kidder 2011, s. 42.
  44. 45,0 45,1 45,2 45,3 „Marilyn Monroe“ (inglizcha). Oltin globus. Hollywood Foreign Press Association. Qaraldi: 2016-yil 12-iyul.
  45. Rollyson 2014, s. 106.
  46. Super 2005, s. 367.
  47. „Foreign Actress in 1956“ (inglizcha). British Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 12-iyul.
  48. „Foreign Actress in 1958“ (inglizcha). British Film Institute. Qaraldi: 2016-yil 12-iyul.
  49. Spoto 2001, s. 409.
  50. 51,0 51,1 Vogel 2014, s. 131.
  51. Vogel 2014, s. 143.

Havolalar

tahrir